Álemdik naryqta munaı baǵasy ósýin jalǵastyrýda. 19 mamyrda keshkisin ICE Futures elektrondyq saýda bırjasynda Brent markaly munaıdyń maýsym fúchersteriniń quny 1,6%-ǵa kóterilip, 1 barreli 78 dollar boldy. Treıderler Taıaý Shyǵystaǵy jaǵdaıdy demderin ishterine tarta, áli baqylaýda. Investorlar nazary, ásirese Iran-Izraıl qaqytyǵy saldarynan álemdegi munaıdyń úshten bir bóligi jóneltiletin Ormýz buǵazynyń zardap shegý-shekpeýine basa aýýda. Al Goldman Sachs, Citigroup jáne JPMorgan syndy halyqaralyq qarjy ınstıtýttary bul buǵaz zardap shekse, "qara altynnyń" baǵasy sharyqtaı jóneletinin boljaıdy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Goldman Sachs sarapshylary eger geosaıası jaǵdaı burynǵy qalypty jaǵdaıǵa oralsa, Brent munaıynyń bir barreli 2025 jyldyń IV-toqsanynda, tipti 60 dollardan da tómen túsip ketýi múmkin dep sanaıdy. Al, eger Iranda munaı tasymalynda problemalar týyndasa, onda baǵa 90 dollardan asaǵa joǵarylaýy yqtımal.
Citigroup sarapshylary Ormýz buǵazy blokadada qalyp ketse ári munaı tasymalyndaǵy úzilister arasy uzap ketse baǵa 90 dollarǵa deıin kóterilýi múmkin ekenin aıtady. Al qatań senarılerde baǵa shyǵy 120-130 dollardy ıgreýi yqtımal.
"Óndiris kóleminiń ósimi jáne Qytaı tarapynan suranystyń tómendeýi aqyrynda baǵanyń sabasyna túsirý rólin atqarýy múmkin. Iaǵnı, bul rette baǵa ósimi qysqa merzimdi sıpatqa ıe bolatyn sıaqty", - deıdi Citigroup sarapshylary.
JPMorgan sarapshylary Ormýz buǵazy arqyly ótetin arna jabylsa nemese Taıaý Shyǵysta iri soǵys oty tutansa munaıdyń bir barreliniń quny 130 dollarǵa deıin kóterilýi múmkin dep eskertedi.
Aıta ketsek, 13 maýsymǵa qaraǵan túni Izraıl Iranǵa qarsy áskerı operasıany bastap, eldegi áskerı jáne ǵylymı kásiporyndarǵa áýeden shabýyl jasady. Saldarynan onnan astam Irannyń joǵary dárejeli áskerı jáne atom salasynyń jetekshi ǵalymdary opat boldy. Natanzedegi Irannyń ıadrolyq baǵdarlamasynyń negizgi nysany da zaqymdandy. Izraıldiń alǵashqy soqqylarynan keıin Brent markaly munaıdyń quny 13%-ǵa kóterilip, alty aıda alǵash ret 78 dollardan asty. Iran kek alý operasıasyn jarıalady, sodan beri taraptar bir-birine soqqy berýde. Tegeran Ormýz buǵazyn jabýdy qarastyryp jatqanyn aıtty, al ol arqyly álemdik munaıdyń, kondensattyń jáne munaı ónimderiniń 15-20% jáne suıytylǵan tabıǵı gazdyń 30%-dan astamy ótedi. Irandyq sarapshylardyń baǵalaýy boıynsha, mundaı jaǵdaıda naryqqa shıkizat jetkizilimi kúrt tómendep, munaıdyń bir barreliniń baǵasy 250 dollarǵa deıin kóterilýi múmkin. 17 maýsymda Irannyń Press TV telearnasy Ormýz buǵazy mańynda Iran jaǵalaýynda órtke oranǵan úsh munaı tankeriniń fotosýretimen bólisti.
