جاھاندىق ەكونوميكانىڭ تۇراقتىلىعى تاعى دا سىنعا تۇسۋدە، بۇل جولى - الەمدىك ساۋدا جۇيەسىن قايتا جۇكتەۋ سيپاتىندا بەلەڭ الۋدا. بۇل تۋرالى 17 ساۋىردە ۆاشينگتوندا سويلەگەن سوزىندە حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ (حۆق) باسقارۋشى ديرەكتورى كريستالينا گەورگييەۆا ايتتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"قارجى نارىقتارى تۇراقسىزدىققا ۇرىنىپ، قۇلدىراۋعا بەيىم بولىپ الدى. ال ساۋدا ساياساتىنا قاتىستى ءدۇدامالدىلىق كۇندە تۋىنداۋدا"، - دەپ كەلتىرەدى حۆق باسشىسىنىڭ ءسوزىن ينتەرفاكس.
حۆق باسشىسى ساۋدا شيەلەنىسىن ۇزاق ۋاقىت بويى بۇلكىلدەپ، ەندى تاسىپ جاتقان قازانعا ۇقساتادى.
"ءبىزدىڭ كۋا بولىپ وتىرعانىمىز - سەنىم ەروزياسىنىڭ سالدارى: حالىقارالىق جۇيەگە دەگەن، ەلدەر اراسىنداعى"، - دەيدى كريستالينا.
ونىڭ ايتۋىنشا، ءونىم وندىرىلەتىن كوپپوليارلى الەمدە ولاردىڭ قۇنىنان گورى ورىنى ماڭىزدى بولۋى مۇمكىن.
"ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ قاعيداتى بويىنشا كومپيۋتەرلىك چيپتەردەن باستاپ بولات تەمىرگە دەيىنگى ستراتەگيالىق تاۋارلاردىڭ كەڭ اۋقىمى ءوز ۇيىندە ءوندىرىلۋى كەرەك جانە ول ءۇشىن ەش ويلانباستان اقى تولەۋگە بولادى. ءوزىن-وزى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى قايتا ورالۋدا"، - دەدى ول.
ول جۇڭگو، ەو جانە اقش - وزدەرىنىڭ جىو-دەگى يمپورت ۇلەسى سالىستىرمالى تۇردە تومەن بولعانىنا قاراماستان الەمدەگى ەڭ ءىرى يمپورتتاۋشىلار بولىپ تابىلاتىنىن باسا جەتكىزدى.
"الىپتار بەتپە-بەت كەلىپ، قاقتىعىسىپ جاتقاندا، كوپتەگەن شاعىن ەلدەر قايشىلىقتارعا تاپ بولۋدا. كولەم، ارينە ماڭىزدى، ويتكەنى ولاردىڭ ارەكەتتەرى الەمنىڭ قالعان بولىگىنە اسەر ەتەدى عوي"، - دەدى حۆق باسشىسى.
ونىڭ ايتۋىنشا، از دامىعان ەكونوميكالار جانە كوپتەگەن دامۋشى نارىقتار ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ساۋداعا كوبىرەك ارقا سۇيەيدى، سالدارىنان وسالدىققا بەيىم كەلەدى، اسىرەسە قاتاڭ قارجىلىق جاعدايلاردا. تابىسى تومەن ەلدەر كومەك رەتىندەگى اقشا باعىتىن كۇرت ازايتادى، ويتكەنى مۇندايدا دونور مەملەكەتتەر ىشكى ماسەلەلەردى شەشۋگە بەت بۇرادى.
"ءدۇدامال جاعداي قىمباتقا تۇسەدى. ءبىر تاۋاردىڭ قۇنى ونداعان ەلدەردەگى تاريفتەرگە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. ءارقايسىسى شارىقتاپ دامۋى نەمەسە قۇلديداي قۇلاۋى مۇمكىن يمپورتتىق باجدار ەكىجاقتى الەمدە جوسپارلاۋ جاعى قيىنعا سوعادى. سوندا ونىڭ ناتيجەسى قانداي؟ قاي پورتقا زاكىر سالاتىنىن بىلمەيتىن تەڭىزدەگى كەمەلەر بەت الدى جۇزە بەرەدى: ينۆەستيسيالىق شەشىمدەردى كەيىنگە قالدىرادى، قارجى نارىقتارى تۇراقسىز بولا بەرەدى، جيناق ساقتىق شارالارىنا بايلانىستى وسە بەرەدى. ءدۇدامال جاعداي نەعۇرلىم ۇزاق ساقتالسا، ونىڭ دا قۇنى جوعارى بولادى"، - دەدى ول.
حۆق باسشىسى ۇزاققا سوزىلاتىن ءدۇدامال جاعداي قارجى نارىعىندا سترەسس ءقاۋپىن ارتتىرادى. بۇل رەتتە ول "بارلىق ەلدەر ءوز ۇيلەرىندە ءتارتىپ ورناتۋ ءۇشىن كۇش-جىگەرىن ەكى ەسەگە ارتتىرۋى كەرەك" دەپ سانايدى.
"ءدۇدامال جاعداي مەن ءجيى بولاتىن ەكونوميكالىق كۇيزەلىستەر كەزىندە ەكونوميكالىق جانە قارجىلىق تۇراقتىلىقتى نىعايتۋ، ءوسىم الەۋەتىن ارتتىرۋ بويىنشا رەفورمالاردى كەيىنگە قالدىراتىنداي تاڭداۋ جوق"، - دەدى ول.
ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، حۆق باسشىسى ءار سىني-تەگەۋىرىندە مۇمكىندىك بارىن ەسكە سالدى.
"بۇل اراداعى قۇپيانى اشىپ ايتايىن. مۇنداي جاعدايدا ۇرىمتال ءساتتى پايدالانىپ، بارلىق كۇش-جىگەردى ەسكىنى ساقتاۋعا ەمەس، جاڭانى قۇرۋعا باعىتتاۋ كەرەك، سوندا الەمدىك ەكونوميكا نەعۇرلىم تەڭدەستىرىلگەن جانە ورنىقتى بولا تۇسەدى"، - دەپ ءسوزىن تۇيىندەدى ول.
بۇعان دەيىن Goldman Sachs مۇناي باعاسىنىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى ءبىزدىڭ ءوڭىردىڭ ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرىنە قاتىستى بولجامدى قايتا قاراپ شىققانىن جازعانبىز. جاڭا بولجامعا سايكەس، Brent ماكارلى مۇنايدىڭ ءبىر باررەلى 2025 جىلى 62 دوللار، 2026 جىلى 55 دوللار بولۋى مۇمكىن.
