QR Ulttyq Bankiniń Aqsha-kredıt saıasaty komıteti bazalyq mólsherlemeni +/- 1 p.t. dálizimen jyldyq 16,5% deńgeıinde belgileý týraly sheshim qabyldady. Iaǵnı, bazalyq mólsherleme deńgeıi burynǵy qalpynda ózgerissiz qaldyryldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"İshki ortada bazalyq mólsherlemeniń dezınflásıalyq áseri iske asyrylyp jatqan altyn-valúta operasıalaryn «aınalaý» sharalary, mınımaldy rezervtik talaptardy (MRT) qaıta qaraý jáne tutynýshylyq kredıtteýdi tómendetýge baǵyttalǵan makroprýdensıalyq shekteýlerdi engizý esebinen kúsheıetin bolady. Úkimet jarıalaǵan komýnaldyq qyzmet tarıfteriniń ósý qarqyny men merzimin qaıta qarastyrý qosymsha oń áserin berip, aqyly qyzmetter baǵasynyń ósýin retteýge múmkindik beredi. Úkimetpen aradaǵy úılestirý sharalaryn kúsheıtý ınflásıalyq qysymdy tómendetýde erekshe ról atqarady. Bul eń aldymen fıskaldyq shoǵyrlandyrýdy jáne makroekonomıkalyq balansty nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan birlesken sharalardy iske asyrýmen baılanysty. Qazirgi jaǵdaıda ustamdy qatań aqsha-kredıt saıasaty Ulttyq Banktiń qosymsha sharalarymen birge ınflásıanyń ósýin tejeıtin bolady. Jeke kredıtteý naryǵyn «salqyndatý» boıynsha qabyldanyp jatqan mıkro jáne makroprýdensıalyq sharalardyń áseri birtindep kúsheıedi dep kútilýde. Inflásıalyq faktorlardyń qalyptasqan balansy, onyń qazirgi qarqyndy dınamıkasy, proınflásıalyq úrdister men syrtqy ortadaǵy belgisizdik bazalyq mólsherlemeni qazirgideı deńgeıde 2025 jyldyń sońyna deıin saqtaý yqtımaldyǵyna aıtarlyqtaı sebep bolyp otyr", delingen Ulttyq Banktiń atalǵan sheshimge qatysty túsiniktemesinde.
Sonymen birge, Aqsha-kredıt saıasaty komıteti qajet bolǵan jaǵdaıda bazalyq mólsherlemeni kóterý múmkindigin de joqqa shyǵarmaıdy.
Ulttyq Banktiń málimetinshe, jyldyq ınflásıa maýsymda 11,8% boldy. Barlyq komponent boıynsha baǵada ósim baıqalady.
"Tarıftik reformalardy iske asyrý aıasynda retteletin qyzmetterdiń, sol sıaqty naryqtyq qyzmetterdiń qymbattaýy esebinen qyzmet sektory (16,1%) burynǵysha baǵa ósimine sebep bolyp otyr. Sonymen qatar ımporttyq taýarlar men aýylsharýashylyq ónimderiniń negizgi túrleri qymbattaýyna baılanysty azyq-túlik ınflásıasy (10,6%) da aıtarlyqtaı úles qosty", - deıdi quzyrly qarjylyq uıym.
Inflásıanyń aılyq dınamıkasy 0,8%-ǵa deıin baıaýlady. Inflásıanyń ornyqty bóligindegi kórsetkishter birshama ósti: bazalyq ınflásıa – 0,9%, maýsymdyq faktorlardy eskermegendegi ınflásıa 1,0% boldy.
"Bul tarıftik reformalardyń jalǵasýy, fıskaldyq yntalandyrý jáne jeke kredıtteýdiń joǵary ósý qarqyny qoldap otyrǵan ornyqty tutynýshylyq suranys aıasynda ınflásıalyq qysym saqtalǵanyn kórsetedi. Aldaǵy 12 aıǵa halyqtyń ınflásıalyq kútýleri tómendedi, biraq olar áli de joǵary jáne qubylmaly. Saýalnamada belgisizdik saqtalýda. Naryqtaǵy kásibı qatysýshylardyń ınflásıa boıynsha bıylǵa kútýleri 10,7%-dan 11%-ǵa deıin ózgerdi. Negizgi saýda-seriktesimiz Reseıde ınflásıanyń baıaýlaýyna baılanysty syrtqy ınflásıalyq qysym birshama álsiredi. Azyq-túliktiń (dándi daqyldardy esepke almaǵanda) álemdik baǵasy joǵary bolyp qalyp otyr. Damyǵan ekonomıkalarda ınflásıa jyl basynan beri tómendep keledi, alaıda, ortalyq bankter belgisizdik kúsheıip kele jatqanyn aıtady. Osyǵan baılanysty jetekshi ortalyq bankter óz saıasatynda saq jáne ustamdy. EOB ekonomıkalyq belsendilikti qoldaý úshin mólsherlemelerdi tómendetý úrdisin toqtatqan joq. Alaıda, baǵa qysymyna táýekel artqanyn atap ótti. Al FRJ saýda jáne fıskaldyq saıasattaǵy ózgeristerge baılanysty belgisizdik jaǵdaıynda mólsherlemelerdi tómendetýdi toqtatty. Inflásıanyń baıaýlaýyna baılanysty Reseı Banki maýsym aıynda negizgi mólsherlemeni 20%-ǵa deıin tómendetip, 2026 jyly ınflásıany nysanaǵa qaıtarý úshin qajet aqsha-kredıt sharttarynyń qatańdyǵyn qamtamasyz etetinin atap ótti. Sonymen birge, syrtqy sektorda qarjy jáne shıkizat naryqtarynda joǵary qubylmalylyq bar. Bul saýda kelispeýshilikteri men geosaıası shıeleniske, onyń ishinde Taıaý Shyǵystaǵy jaǵdaıǵa baılanysty oryn alyp otyr. Bul jaǵdaıda munaı baǵasy optımısik senarı deńgeıine jaqyn qalyptasyp keledi", delingen Ulttyq Bank habarlamasynda.
2025 jylǵy qańtar-mamyr aılarynda ekonomıkadaǵy ósim 6%-dy kórsetti. Joǵary ósý qarqyny kólik salasynda (23,1%), qurylysta (15,4%), saýdada (7,8%) baıqalady, sonymen qatar taý-ken (7,8%) jáne óńdeý (6%) ónerkásibinde iskerlik belsendilik artyp keledi.
Taýarlar men qyzmetterge ishki suranys joǵary. Oǵan tutynýshylyq kredıtteýdiń joǵary qarqyny da yqpal etedi (mamyr aıynda j/j 32,4%). Bólip tóleý quralynyń suranysta bar ekeni, belsendi marketıńtik aksıalar, kredıt alýdyń ońaılyǵy jáne ornyqty joǵary ınflásıalyq kútýler sekildi suranysty qoldaıtyn birqatar faktor da saqtalyp otyr. Jeke ınvestısıalar, sol sıaqty búdjet qarajaty esebinen ınvestısıalyq belsendilik úzdiksiz qarqyn alyp keledi (qańtar-mamyr aılarynda – 18,2%).
Proınflásıalyq táýekelder negizinen ishki faktorlar esebinen qalyptasady jáne fıskaldyq yntalandyrý, belsendi tutynýshylyq kredıtteý men joǵary ınflásıalyq kútýler aıasynda ornyqty ishki suranysqa negizdelgen, sondaı-aq tarıftik jáne salyq reformalaryn iske asyrýǵa jáne olardyń janama áserine baılanysty. Syrtqy táýekelder álemdik saýdadaǵy belgisizdik pen geosaıası shıelenistiń ósýi aıasynda saqtalyp otyr. Bul qarjy, taýar jáne shıkizat naryqtaryndaǵy qubylmalylyqtyń ósýine baılanysty.
Aıta ketsek, QR Ulttyq Bankiniń Aqsha-kredıt saıasaty komıtetiniń bazalyq mólshereme boıynsha kezekti josparly sheshimi 2025 jylǵy 29 tamyzda Astana qalasynyń ýaqytymen saǵat 12:00-de jarıalanady.
