Ulttyq Bank bul sharalar júıedegi qaýip-qater táýekelderin tómendetý úshin qolǵa alynyp otyrǵanyn naqtylaıdy. Kapıtaldyń sektorlyq kontrsıkldi býferin engizý jaıyna Ulttyq Banktiń Qarjylyq turaqtylyq jáne zertteýler departamentiniń dırektory Oljas Kýbenbaev toqtaldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Qarjylyq turaqtylyq jónindegi keńesi kezekti otyrysyn qorytyndylap, kapıtaldyń sektorlyq kontrsıkldi býferin engizý týraly sheshim qabyldady. Bul sektoraldyq KKB halyqty kredıtteýge qatysty engiziledi jáne halyqty kredıtteý segmentinde táýekel ólshengen aktıvterdiń 2%-y mólsherinde belgilenedi.
Bul rette, ekinshi deńgeıli bankter atalǵan talapty 2026 jylǵy 1 sáýirden bastap oryndaı bastaıdy. Osylaısha, bankterge kapıtaldy jınaqtaý jáne jańa sektorlyq KKB talaptaryn oryndaý úshin 12 aılyq ótpeli kezeń beriledi. Bul talap bankter úshin qoldanystaǵy jetkiliktilik normatıvine qosymsha retinde engiziledi.
"Qazirgi ýaqytta bank sektorynyń jaǵdaıy turaqty dep baǵalanady: ótimdilik qory jetkilikti, kredıttik portfeldiń sapasy joǵary, kapıtal deńgeıi jetkilikti jáne kiristilik kórsetkishteri turaqty. Alaıda, halyqty kredıtteý naryǵynda "qyzyp ketý" belgileri baıqalady, bul kredıtteýdiń basqa baǵyttarmen salystyrǵanda jeke tulǵalardyń kredıttik portfeli qarqyndy ósip kele jatqanymen dáleldenedi", - deıdi Oljas Kýbenbaev.
Osylaısha, sońǵy úsh jylda halyqty kredıtteý kórsetkishi jylyna orta eseppen 27%-ǵa ósse, jeke kásipkerlerdi qosa alǵanda, bıznesti kredıtteý qarqyny orta eseppen 17%-dy qurady. Halyqty kredıtteýdiń negizgi ósimine ortasha mólsherde jylyna 31%-ǵa ósken tutynýshylyq kredıt berý kórsetkishi yqpal etti.
Kredıtteýde "qyzyp ketý" belgilerin anyqtaý úshin halyqaralyq tájirıbede keńinen qoldanylatyn taǵy bir kórsetkish – kredıtterdiń JİÓ-ge araqatynasynyń uzaqmerzimdi trendten aýytqýy nemese JİÓ-ge shaqqandaǵy kredıt GEP-i. Atalǵan kórsetkishtiń oń aımaqqa aýysýy, ádette, kredıttik sıkldiń ósý kezeńinde júıelik táýekelderdiń jınaqtalýyn kórsetedi.
Kýbenbaev Qazaqstanda ótken jyldyń aldyn ala derekteri boıynsha JİÓ-ge shaqqandaǵy kredıt GEP-i 2,3% deńgeıinde qalyptasqanyn aıtady. Al halyqty kredıtteý segmentinde bul kórsetkish 6,8% deńgeıinde baǵalanady.
"Banktik qadaǵalaý jónindegi Bazel komıteti bul kórsetkish 2%-dan asqan jaǵdaıda jalpy kontrsıkldik kapıtal býferin iske qosýdy usynady. Osyǵan baılanysty, halyqaralyq tájirıbeni eskere otyryp, jekelegen kredıt segmentterine kontrsıkldik býferdi qoldaný múmkindigin qarastyrý týraly sheshim qabyldandy. Sektorlyq KKB júıelik táýekelderdi tómendetýdiń makroprýdensıaldy quraly retinde Bazel komıteti usynǵan jalpy kontrsıkldi kapıtal býferiniń modıfıkasıasy sanalady. KBK jáne onyń modıfıkasıalary bankterge qolaıly kezeńde "qaýipsizdik qoryn" jınaqtaýǵa jáne ony keıin turaqsyzdyq kezeńinde paıdalanýǵa múmkindik beredi. Eki qural da "qyzyp ketý" qaýpin seıiltýge baǵyttalǵan: KKB – jalpy kredıtteý, sektorlyq KKB – kredıtteýdiń jekelegen segmenti", - deıdi ol.
KKB jáne onyń modıfıkasıalary, sonyń ishinde sektorlyq KKB jáne sıklge beıtarap oń KKB, bankterdiń júıelik táýekelderge tózimdiligin arttyrý úshin halyqaralyq tájirıbede keńinen qoldanylady. Mysalǵa, KKB jáne onyń modıfıkasıalary 20-dan astam Eýropa elderinde, sondaı-aq Grýzıada, Armenıada, Reseıde jáne keıbir Azıa elderinde engizilgen.
Sektorlyq KKB qalyptastyrý bank sektorynyń bolashaqtaǵy yqtımal daǵdarystyq qubylystarǵa tózimdiligin arttyrady. Sonymen qatar, joǵary kiristilik kórsetkishteri men berilgen ótpeli kezeń bankterge sektorlyq KKB talaptaryn ishki resýrstar esebinen oryndaýǵa múmkindik beredi.
Ulttyq Bank júıelik táýekelderdi baqylaı túsedi jáne qajet bolsa, býfer parametrlerin ózgerip jatqan jaǵdaılarǵa sáıkes beıimdeıdi.
Buǵan deıin Ulttyq Bank BJZQ úshin dollar satyp alý úrdisin qaıta jalǵastyratyndaryn málimdegen edi. Sondaı-aq bank jáne mıkroqarjy uıymdary aktıvteriniń elektrondy saýdasy tártibine ózgerister engizildi.
