AQSH prezıdenti Donald Tramp Reseıdiń Ýkraınaǵa qarsy soǵysyn beıbit jolmen sheshý jumystary bastalyp ketkenin málimdedi. Ol bul týraly 23 qańtarda, beısenbide Davostaǵy Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forýmyna beınebaılanys arqyly shyǵyp, sóılegen sózinde aıtty. Sonymen qatar Tramp "Reseıdi Ýkraınaǵa qarsy soǵysta senimdi etip otyrǵan munaıdyń qazirgi joǵary baǵasy" degen pikir bildirdi. Sondyqtan ol forýmǵa qatysýshy arab elderin áskerı is-qımyldardy tezirek aıaqtaý úshin munaı baǵasyn tómendetýge shaqyrdy, dep jazady Dalanews.kz.
"Saýd Arabıasy men OPEK-ten munaı baǵasyn tómendetýdi suraımyn. Baǵany túsirý kerek! Eger baǵa tómendese, Reseı men Ýkraınanyń soǵysy aıaqtaldy deı berińizder", - dep CNN AQSH prezıdenti sózin keltiredi.
Qazirgi ýaqytta munaıdyń bir barreli shamamen 80 dollardy quraıdy. Tramptyń osy málimdemesinen keıin ol bir dollarǵa jýyq qunyn taǵy joǵaltty. Qazirgi ýaqytta álemdik bırjada Brent markaly munaıdyń bir barreli 78, 05 dollardan saýdalanýda. Al eki kún burynǵy AQSH prezıdenti málimdemesinen keıin bul rettegi baǵa 80-nen 79 dollarǵa túsken edi.
Pýtınmen kezdesý jaıly
Sonymen qatar Tramp jaqyn arada Ýkraınadaǵy soǵysty aıaqtaý úshin Reseı prezıdenti Vladımır Pýtınmen kezdeskisi keletinin aıtty.
"Men bul soǵysty toqtatý úshin prezıdent Pýtınmen tezirek kezdeskim keledi. Bul ekonomıka nemese basqa jaǵdaı da turǵysynan emes. Bul mıllıondaǵan adamdardyń ómiri ysyrap bolý turǵysynan mańyzdy", - dep túsindirdi ol.
Trampqa "kelesi jylǵy samıtte taǵy osylaı sóz alǵan kezinde Reseı men Ýkraına beıbit kelisimge kelip úlgeredi dep oılaısyz ba" degen suraq qoıyldy.
"Bul týraly Reseıden suraǵanyńyz jón, Ýkraına mámile jasaýǵa daıyn", - dep jaýap berdi AQSH prezıdenti.
Ol Kıev pen Máskeýdiń yqtımal kelissózderi týraly egjeı-tegjeıli basqa eshteńe aıtpady.
AQSH prezıdenti Qytaı ózine Reseıdiń Ýkraınaǵa qarsy soǵysyn toqtatýǵa kómektesedi dep úmittenetinin jetkizdi. Ol Pekın men Vashıngton arasyndaǵy qarym-qatynas "óte jaqsy" ekenin aıtty.
"Qytaıdyń Reseıge soǵysty dereý aıaqtaý úshin yqpal etýge kúshi jetkilikti. Biz muny Qytaımen birge jasaımyz", - dedi Tramp.
Amerıka ekonomıkasyna jasalatyn ınvestısıalar
Sonymen qatar óz sózinde Tramp Amerıka ekonomıkasyna iri sheteldik ınvestısıalar quıylǵaly jatqanyn aıtty.
"Meniń bul rettegi messedjim ap-anyq: kelińizder, óz taýarlaryńyzdy Amerıkada óndirińizder. Áıtpese, ımporttalatyn ónimderge bajdar engiziledi. AQSH - jumys oryndaryn qurý jáne jańa zaýyt-fabrıkalar salý úshin eń qolaıly oryn. Halyqaralyq kompanıalarǵa salynatyn korporatıvtik salyqty 15%-ǵa túsiremiz", - dedi ol.
Tramp Saýd Arabıasy AQSH-qa 600 mıllıard dollar ınvestısıa salýǵa ázir ekenin jetkizdi. Biraq, Amerıka prezıdentiniń pikirinshe, bul sandy trıllıonǵa deıin dóńgelekteý kerek, óıtkeni sol kezde AQSH Saýd Arabıasyna "óte meıirimdi" bolady.
Aıta ketsek, eki kún buryn Tramp 1 aqpannan bastap barlyq qytaı taýarlaryna 10 paıyzdyq baj salyǵyn engizýdi qarastyryp jatqanyn málimdegen bolatyn. Sol sekildi Meksıka men Kanada ımporttaryna 25 paıyzdyq baj salyǵyn engizý jaıy da eskertilgen.
Zelenskıı Trampty qoldady
Bul málimdemelerden keıin ile-shala Ýkraına prezıdenti Zelenskıı Telegram arnasynda Trampty qoldap, jazba jarıalady.
"Energetıkalyq resýrstar, sonyń ishinde munaıǵa qatysty shekteýdiń kómegimen kelissózder ústel basyna otyrǵyzý úshin Reseıge jasalmaq qysym "beıbitshilikke, shynaıy qaýipsizdikke aparatyn mańyzdy joldyń biri", delingen jazbada.
Reseı pozısıasy
Al bir kún burynǵy Reseıge tikeleı qarata aıtqan Donald Tramptyń sózine Máskeýdiń qysqasha jaýaby bylaı bolyp edi: "Sanksıalar jaıly eskertýlerge keletin bolsaq, bul arada qandaı da bir jańalyq joq, ol burynnan bul ádisterdi unatady, Reseı teń quqyqty jáne ózara qurmetke negizdelgen dıalogqa daıyn".
Negizi, Vladımır Pýtın jeltoqsan aıynda Batystyń Reseıdi strategıalyq turǵyda tuqyrtý, sonyń ishinde ekonomıkasyna qatysty jospary sátsizdikke ushyraǵanyn málimdegen. Sanksıalardy joıý - Reseı prezıdentiniń maýsym aıynda atysty toqtatý jáne kelissózderdi bastaý úshin aıtqan sharttarynyń biri. Sondaı-aq, sol kezde Pýtın Tramppen sóılesýge daıyn ekenin málimdegen. Kıevpen kelissózderge keletin bolsaq, Máskeý qaýipsizdik kepildigi berilse ǵana buǵan baratynyn aıtqan.
