Dinmuhamed Tájdınov[/caption]
Búırektiń jumysy buzylǵanda adamnyń aǵzasynda kalııdiń mólsheri joǵarylaıdy. Ol tek búırek arqyly shyǵady. Al onyń qannyń quramyndaǵy mólsheri shekten tys ósip ketse, júrek kez-kelgen sátte toqtap qalýy múmkin...
Búırek transplantasıasy búgingi tańda Qazaqstannyń eki qalasynda – Astana jáne Almatyda jasalady. Sońǵy jyldary búırek almastyrý otasyn sheteldik mamandardyń kómegimen shymkenttik dárigerler de jasap júrgen jaıy bar. Al Syzǵanov atyndaǵy ulttyń hırýrgıa ortalyǵynda búırek transplantasıasy sonaý 1978 jyldan beri jasalyp keledi.
Ortalyqtaǵy búırek transplantasıasyn júrgizetin hırýrg Dinmuhamed Tájdınovtiń aıtýynsha osy 30 jyldan astam ýaqytta 700-ge jýyq búırek almastyrý operasıasy oryndalypty. Elimizdegi tranplantasıasynyń bul túri basym kópshiliginde týystyq búırek almastyrýǵa jatady.
– Naýqastyń baýyrlary, áke-sheshesi bir búıregin jaqynyna berý arqyly, onyń ómir súrý sapasyn joǵarylatady. Budan keıin naýqas jasandy búırek apparatynyń kómegine júginbeıtin bolady. Bizdiń ortalyq mıyna qan quıylǵan nemese jol apatyna ushyraǵan azamattardy donor retinde qarastyratyny belgili. Sebebi bular – úshinshi dárejeli komaǵa ushyraǵan, bylaısha aıtqanda beti beri qaraýy neǵaıbyl, tirshilikten úmit úzgen jandar. Mundaıda máıittik transplantasıa júrgiziledi. Donor retinde qarastyrylatyn adamdardyń naýqastarǵa sáıkestigin anyqtap, kórsetkishi saı kelgen jaǵdaıda jańa búırekke muhtaj naýqasqa salamyz. Munyń barlyǵy donordyń týǵan-týysqanynyń kelisimimen ǵana júzege asady, – deıdi ol.
Búırek almastyrý otasy týraly aıtqanda biz naqty keıipkerge toqtala ketkendi jón kórdik. Sonyń biri – Láıla Chechıdze. Oǵan ortalyq dárigerleri bıylǵy jyldyń 30 qazanda búırek transplantasıasyn jasaǵan eken. Dárigerlerdiń aıtýynsha, dál qazir onyń jaǵdaıy jaqsy. Jańa búırek aǵzamen tolyqtaı árekettesip, qalypty jumys isteýge kóshken.
– 2013 jyly qatty syrqattanyp, qulap tústim. Qan qysymym kóterilip, denem isinip ketti. Ne isterimdi bilmedim. Barmaǵan jerim joq. Sóıtip júrgende dıalızge túsip qaldym. Eki jyl boıy qanymdy osy dıalız arqyly tazartyp júrdim. Keıin Syzǵanov atyndaǵy ortalyqtyń kútý paraǵyna búırek transplantasıasynyń kezegine turdym. Analız tapsyryp 3-4 aı boıyna kezek kúttim. Qudaı qoldap kúnderdiń kúninde dárigerler kórsetkishi jaǵynan meniń aǵzama saı keletin donordyń tabylǵanyn aıtty. Sóıtip operasıaǵa jattym. Ortalyq dárigerlerine aıtar alǵysym sheksiz. Ómirge qaıta kelgendeı boldym. Dál qazir jaǵdaıym jaqsy. Jamanshylyqtyń bári artta qaldy dep oılaımyn. Dárigerler maǵan ekinshi ret ómir syılady. Bastysy, munyń bári tegin, memleket esebinen júrgiziledi. Áıtpese mundaı otany qaltam kótermes edi, – deıdi Láılanyń ózi.
[caption id="attachment_8495" align="alignleft" width="279"]
Naýqastar jasandy búırek apparatynyń kómegimen qanyn tazartyp, ondaǵy ýytty zattardy shyǵarady. [/caption]
Qazirgi tańda el kóleminde búırek tranplantasıasyn qajet etetin, ıaǵnı eki búıregi de óz qyzmetin toqtatqan naýqastardyń sany – 3 myńǵa jýyq. Olardyń barlyǵy jasandy búırek apparatynyń kómegimen em alýǵa májbúr. Elimizde mundaı naýqastarǵa kómek kórsetetin birneshe gemodıalızdik ortalyqtar ashylǵan. Naýqastar aptasyna 3 kún 4 saǵattan jasandy búırek apparatynyń kómegimen qanyn tazartyp, ondaǵy ýytty zattardy shyǵarady. Saıyp kelgende olar osy qurylǵyǵa táýeldi. Sebebi, búırektiń jumysyn dál osy jasandy apparat atqaryp turady. Al munyń birden-sheshimi búırek transplantasıasy.
Dýman BYQAI
