[caption id="attachment_20918" align="alignleft" width="340"]
Tynyshtyqbek Ábdikákimuly men Jaqsylyq Omar[/caption]
Semeıdemin. Keldi qalaǵa. Jas talanttarǵa únemi qamqor bolyp júretin aqyn apaımyz bizdeı jaman baýyryn atshabarlarǵa taǵy da «tapqyzdyrtyp aldy». Sonsoń, meniń jaǵdaıymdy surady da, birden qala ákimine alyp bardy. – «Ie, qalaısyńdar?» dep bastalatyn aman-saýlyǵynan keıin, áli esimde, ákimge bylaı degen edi sonda: - Ie, osy sender, aınalaıyndar, myna jerlesterińdi bilesińder me?
Ákimimiz «bilemiz ǵoı...» dep qalbalaqtap jatyr. Onysy ótirik, árıne.
- Bilmeseńder, aıtaıyn, bul – aqyn, aınalaıyndar! Qudaıdyń bir aty halyq bolsa, taǵy bir aty – aqyn. Áýeli aqynǵa qyzmet etińder, shikireıe bermeı. Ol qyzmetteriń – halyqqa qyzmet. Óıtkeni, aqyn – eldiń mıy men júregin jalǵastyryp turatyn julyn-júıkesi, aınalaıyndar!..
Farıza apamyz Semeıge onan keıin de keldi. Onda da qasyna ertip aldy. Sol baıaǵy jaǵdaı taǵy da. Óz jerles aqynyn da tanymaıtyn, ádebı prosesten de maqurym kezekti bir ákim. Biraq, Farızadaı adýynnyń aldyndaǵy qalbalaǵy - sol baıaǵy ákimdikindegideı jalǵan qalbalaq taǵy da.
Nege ekenin bilmeımin, jalpy, bıliktegi keıbir astam azamattardy unatpaýshylyq túrindegi bir qýatty sezim osy kúnge deıin meni de «óz tutqynynan» esh bosatpaı keledi. Sonyń ózi - ǵasyrlar boıǵy aqpatshalyq-qyzylpatshalyq Orys ımperıasynyń ozbyr bıliginen eńsesi ábden ezilip-janshylyp qalǵan beıshara eldiń dáti ábden zapy bolǵan balasy retinde, ózim de túpkilikti tanyp-bile almaǵan beısanalyq deńgeıdegi alapat qarakók kegimniń kókiregimde saqtalyp qalǵan túısiktik bir tozaǵynyń surapyly sıaqty. Nesin jasyraıyn, el táýelsizdigi áldeqashan jarıalansa da, ol «tozaq» kókeıimde áli de «byqsyp-janyp jatyr». Eń basty «qozdandyrǵyshy» – Ata Til jaǵdaıy. Onyń men qalaǵa kelgennen bergi otyz jyldaıǵy taǵdyry áli de - «qylkópir ústinde» qalt-qult kúıde. Nege? Sebebi, osy kezeńge deıingi bılik ókilderiniń deni – tek óndirispen, sharýashylyqpen aınalysýǵa ǵana qabiletti sheneýnikter bolyp keledi. Memleket Tili kelesheginiń olardy onsha tolǵandyra qoımaıtyny da sodan. Al, memleketimizdiń birden-bir haq ıesi retindegi Qazaqtyń da Jany – óz Ata Tilinde. Ata Til sorly kúıde bolsa, óner, bilimniń, rýhanıattyń, aınalyp kelgende, tutas bir ulttyń gúldenýi jaıynda kúpinýdiń ózi – aqymaqtyq.
Já, bizdiń elde ákimder óz basshylyq ókilettigin halyqtan almaıdy, tikeleı Elbasynan alady. Kóp jaǵdaıda, basshy azamattarymyzdyń tek «elbasylyq tapsyrmany» ǵana oryndap, halyqtyń jalpy rýhanı talap-tilegin, el rýhanıatyn umytyp kete beretini de sol sebepti. Aqyn mandaty – tikeleı Táńirden hám halyqtan. Sondaılyq aqyn bolmasaq ta, ulttyń óz parasaty men márttigin, babalyq Tegin saqtap qalýy jolyndaǵy údemeli tarıhı úrdisine uıytqy bolar sondaı ókilettikke laıyq qasıetti qyzmetti bizdiń de atqarǵymyz keledi. Kókirek-kózimizge bıliktegi álgindeı «sharýaqor ákimder» shalaǵaılyǵynyń dáıim shalyna ketetindigi de sodan bolsa kerek.
Álbette, bılikte shyn mánisinde elim dep aıanbaı eńbek etetin jekeleme tulǵalardyń bolmaýy da múmkin emes. Bar ondaı azamattar. Aıtaıyn dep otyrǵanymyz da – sondaı iriliktiń jarqyn bir mysaly jaıynda.
Keshe, Semeıde, qalalyq Mádenıet Saraıynyń alpysbesjyldyq saltanaty bolyp ótti. Respýblıkalyq mańyzy bar ýaqıǵa bolyp tabylatyn ol saltanatqa oblys ákiminiń orynbasary Jaqsylyq Muqashuly Omar da qatysty. Arnaıy sheteldik delegasıany da erte kelipti. Uzaq joldan shaldyqqanyna da qaramastan, aldyn ala daıyndap alarlyq «dástúrli qaǵazǵa» da úńilmesten, ǵylymı baıandamaǵa bergisiz tebirenisti sóz sóıledi. Jalpy, men ol azamatty Berdibek Máshbekuly Saparbaev oblys ákimi bolyp turǵan kezden bilem. Ákimdiktiń sol jyldary atqarǵan sapaly qyzmeti – san salaly. Olar óńir tarıhynda, el esinde óshpesteı bolyp jazylyp qaldy. Eń bastysy, basqarý isinde «Deneń – Jan nurly bolsa, - jóndelmek» (Shahkerim) qaǵıdasyn basshylyqqa alǵan so kezdegi oblys ákimshiliginiń negizgi maqsaty - el rýhanıatyn jańǵyrta, qarqyndy óristetý edi. Ol turǵyda, jańadan dástúrge engizilgen sandaǵan ǵylymı, mádenı sharalar respýblıkalyq, halyqaralyq deńgeıde únemi zor yjdahattylyqpen adal da nátıjeli atqarylýmen boldy. Sonyń barlyǵynyń basy-qasynan jap-jas Jaqsylyq Muqashuly da óz qyzmetine laıyq iskerligimen, uıymdastyrýshylyq áz qabiletimen erekshe kórine bildi. Qazaqtyń áıgili ánshi-kompozıtory Tursynǵazy Rahımov mezgilsiz Dúnıe salǵanda da, shalǵaıdaǵy Óskemennen ejelgi dástúr boıynsha «oıbaýyrym»-dalap ańyrana jetkenderdiń aldy bolǵan, sol qaraly prosesıanyń barynsha abyroıly da taǵylymdy bolyp ótpegine qolynan kelgenshe kómektesip baqqan azamat ta – Jaqsylyq-tuǵyn. Tursynǵazy Rahımovtyń jýyrda ótýi tıis eske alý keshi men asynda da atalmysh azamat halyqpen birge bolady degen senimdemiz.
Minezge – baı, tilge – sheshen, júris-turysy - qarapaıym. Sonysymen de qarashaǵa qadirli basshy. Eń tamashasy - ónerge yntyq, el jasampazdyǵyna ǵashyq. Aqyndyqty pir tutady. Boıynda qazirgi kóp-kóp basshy azamattarda bola bermeıtin bekzattyq bar bir. Eger, aıaýly Farıza apaıymyz tiri bolyp, bizdi sol, Jaqsylyq Muqashuly inimizge de ertip aparǵan jaǵdaıda, o Kisiniń ákimderge kezinde nalyp aıtqan joǵarydaǵydaı qapaly sózderi qaıtalana aıtylmas edi dep oılaımyn. Óıtkeni, adamtanýdyń da, ákimtanýdyń da naǵyz sheberi edi ǵoı jaryqtyq Farıza apaı.
Tynyshtyqbek Ábdikákimuly.
