Keıingi kezde Qazaqstanda iri jol apattary jıilep ketti. Ótken aptada úsh iri jol apaty bolyp, saldarynan 25 adam kóz jumdy. Dalanews.kz máseleniń mán-jaıyna úńildi.
Mańǵystaý, Jetisý, Qaraǵandydaǵy jol apattary
11 qyrkúıekte Mańǵystaý oblysynda shaǵyn avtobýs aýdarylyp, saldarynan 10 adam kóz jumdy. 14 qyrkúıekte Jetisý oblysynda úsh kólik soqtyǵysyp, taǵy 10 adamnyń ómirin qıdy. İİM málimetinshe, jol apatynyń sebebi qarsy baǵytqa shyǵý bolǵan. Qaraǵandy oblysynda da dál osyndaı sebeppen 5 adam qaza tapty.
Jıyrmadan asa adam kóz jumǵan osy jol apattarynan keıin İshki ister mınıstrligi resmı úndeý jasady.
"Jol qateni keshirmeıdi! Jyldamdyqty arttyrý, qarsy baǵytqa shyǵý, qaýipti manevr jasaý, qaýipsizdik beldigin taqpaý - munyń bári adam ómirine qaýip tóndiretin qateler", - dedi İM ÁPK tóraǵasynyń orynbasary Ǵalym Sarǵulov.
Polısıa osy jaǵdaılardan keıin joldaǵy baqylaýdy kúsheıtken. Aýqymdy tekserister, reıdter, qalaaralyq baǵyttar men jeke tasymaldaýshylarǵa monıtorıń júrgizilip jatyr. Kóliktiń tehnıkalyq jaǵdaıyna jáne júrgizýshilerdiń jaýapkershiligine erekshe nazar aýdarylmaq.
İİM dron qoldanýǵa kóshti
Jyl saıyn Qazaqstanda jol apattarynan 2 myńnan asa adam qaza taýyp, 20 myńnan asa adam jaraqat alady. Bul týraly ishki ister mınıstriniń orynbasary Igor Lepeha 15 qyrkúıekte ótken Úkimet otyrysynda málimdedi.
Igor Lepehanyń sózinshe, jol apatynyń 90%-y júrgizýshilerdiń kinásinen bolady. Jyl saıyn jol erejesin buzýdyń 13 mıllıon deregi tirkeledi eken.
"Bıyl aýyr zardaptarǵa ákep soqtyrýy múmkin jol qozǵalysy erejesin buzý deregi 20%-ǵa, qarsy baǵytqa shyǵý deregi 16%-ǵa kóbeıgeni anyqtaldy. 16,6 myń júrgizýshi mas kúıinde ustaldy", - dedi İİM ókili.
Joldardaǵy tártipti saqtaý úshin drondar arqyly baqylaý engizilgen.
"Olardyń kómegimen 3,6 myń jol erejesin buzý deregi anyqtaldy. Onyń ishinde 1 myń qarsy jolaqqa shyǵý deregi, aldaǵy kólikti basyp ozýdyń 300 deregi tirkeldi", - dedi Igor Lepeha.
Bıyl jol apatynan qansha adam zardap shegip, qansha adam kóz jumdy?
Ranking.kz sarapshylary málimetinshe, Qazaqstanda ekinshi jyl qatarynan adamdardyń jaraqat alýyna nemese qaza tabýyna ákep soǵatyn jol apaty kúrt ósip otyr. Byltyr mundaı derekterdiń sany eki esege jýyq artsa, 2025 jylǵy qańtar–shilde aralyǵynda kórsetkish taǵy 51%-ǵa kóbeıgen.
Bas prokýratýranyń Quqyqtyq statısıka jáne arnaıy esepke alý komıtetiniń derekterine súıensek, bıylǵy jeti aıda elde adam shyǵyny bar nemese arty jaraqatpen aıaqtalǵan 19,1 myńnan asa jol apaty tirkelgen. Bul byltyrmen salystyrǵanda shamamen 6,5 myńǵa kóp.
Aı saıynǵy dınamıkaǵa qarasaq, qańtardan mamyrǵa deıin jol apattarynyń sany aıtarlyqtaı artqan.
"Jol apatynyń kóbeıýi kóptegen otbasyna qaıǵy-qasiret ákeldi. Bıylǵy jeti aıda jol apatynan zardap shekkender sany 62,8%-ǵa ósip, 26,1 myń adamǵa jetken. Qaza tapqandardyń sany – 1,2 myń, olardyń ishinde 176 bala bar", - deıdi Ranking.kz sarapshylary.
Bıyl qańtar–shilde aralyǵynda jol apattarynyń sany barlyq óńirde artqan, tek Abaı oblysynda ǵana kórsetkish 2,5%-ǵa tómendegen. Eń kóbi Aqtóbe oblysynda (shamamen 3 ese), Atyraý oblysynda (2,5 ese) jáne Qyzylorda oblysynda (+94,2%) tirkelgen.
Eń kóp jol apaty Almatyda bolǵan: ár besinshi oqıǵa osy qalaǵa tıesili. Bıylǵy jeti aıda ońtústik astanada 4,3 myń jol apaty tirkelgen, bul byltyrmen salystyrǵanda 67,6%-ǵa kóp. Ekinshi orynda Almaty oblysy tur: 1,8 myń jol apaty. Antılıderler qatarynda Astana qalasy, Aqtóbe jáne Jambyl oblystary da bar: ár óńirde 1,1 myń jol apaty bolǵan.
"Júrgizýshiler jol qozǵalysy erejelerin jıi elemeıtin bolǵan. Soǵan sáıkes zańbuzýshylyqtardyń kóbi jol apattaryna ákep soqqan. 2025 jylǵy qańtar–shilde aılarynda kólik pen jol sharýashylyǵyna qatysty 8,5 mln ákimshilik quqyqbuzýshylyq hattamasy toltyrylǵan", - dep jazylǵan málimette.
Odan bólek jyldamdyqty asyrý da bar. Bıyl jeti aıda 3,7 mıllıonnan asa júrgizýshi jyldamdyqty asyrǵany úshin aıyppul arqalaǵan. Bul kórsetkish byltyrmen salystyrǵanda 7,5%-ǵa joǵary.
Quqyqbuzýshylyqtar ishinde ekinshi orynda jol belgileri jáne syzyqtaryn saqtamaý tur. Mundaı jaǵdaılar sany 46,9%-ǵa ósip, 2,1 mıllıonǵa jetken.
Sarapshylardyń deregine súıensek, eń jıi kezdesken sebepterdiń qatarynda manevr jasaý erejelerin buzý (tirkelgen apattardyń 21,5%-y) jáne jaıaý júrginshilerge nemese qozǵalystyń basqa qatysýshylaryna jol bermeý (20%) bar. Osy eki tarmaqty elemeýdiń saldarynan bıyl jeti aıda elde shamamen 8 myń jol apaty tirkelgen.
"Árbir úshinshi adam jyldamdyqty arttyrý saldarynan qaıtys bolady"
Dalanews.kz jol apattaryna baılanysty QR İİM Ákimshilik polısıa komıtetiniń erekshe tapsyrmalar jónindegi aǵa ınspektory Aqtoty Boranovamen suhbattasty.
İİM ókiliniń aıtýynsha, jol apattary statısıkasynyń ósýi jańa tártipke baılanysty. Buryn jol apaty tek medısınalyq saraptamadan keıin tirkeletin, al qazir barlyq jol apaty esepke alynady.
"Almaty, Jambyl jáne Túrkistan oblystarynda adam ólimi jıi tirkelip otyr. Ásirese, qala mańyndaǵy joldarda mundaı jaǵdaı jıi kezdesedi. Qaıǵyly oqıǵalardyń shamamen 60%-y respýblıkalyq tasjoldarda tirkelgen. Munyń basty sebebi - kólik jáne jolaýshy kóp bolýy", - dedi Boranova.
Sonymen qatar, Aqtoty Boranovanyń sózinshe, negizgi faktor - jol qozǵalysy erejelerin saqtamaý. Ásirese, jyldamdyqty arttyrý, qarsy jolaqqa shyǵý, baǵdarshamnyń tyıym salynǵan belgisine ótý jáne jaıaý júrginshilerge jol bermeý jol apatyna ákep soǵady.
"Árbir úshinshi adam jyldamdyqty arttyrý saldarynan qaıtys bolady. Júrgizýshilerdiń uıaly telefonǵa alańdaýy de qaýip tóndiredi", - dedi ol.
"Sharshaǵan júrgizýshilerdi de anyqtaıtyn platforma bar"
İİM ókili jol apattarynyń aldyn alý úshin qandaı sharalar qolǵa alynǵanyn aıtty. Onyń sózinshe, 7 oblysta (Almaty, Atyraý, Aqtóbe, SHQO, Qostanaı, Mańǵystaý, Túrkistan) avtomattandyrylǵan kameralar jelisi keńeıtilip jatyr, qazir olardyń sany 25 myńnan asqan.
"Patrúldik kólikterge radarlar (456 dana) ornatyldy. Jasyryn patrúldeý ádisi engizildi (99 radar). Respýblıkalyq joldarda ortasha jyldamdyq baqylanady. Jalpy 8 jol qamtyldy. Bul sharalardyń nátıjesi bar: bul joldarda qaza tapqandar sany 11%-ǵa azaıdy (584-ten 519-ǵa deıin)", - dedi Aqtoty Boranova.
Sonymen qatar, qaýipti júrgizýshilermen kúresý úshin sıfrlyq sheshimder men kameralar "TOR" platformasyna biriktirilgen. Ol kóliktiń qozǵalysyn baqylaý, izdeýdegi kólikti tabý (markasy, modeli jáne túsi boıynsha); qaýipti júrgizýshilerdi anyqtaý; 8 saǵattan artyq toqtamaı júrgen sharshaǵan júrgizýshilerdi baqylaý sekildi mindetterdi atqarady.
