Óz qyzmetin tolyq atqarmaıtyn qyzmetkerge qalaı jalaqy tóleısiz?

Dalanews 20 qaz. 2016 12:35 911

Áli kúnge eshbir jumys berýshi tarap qyzmetkerlerinen Qazaq Eliniń memleket tili – qazaq tilin bilýdi talap etpeıdi. Memlekettik til bilmeı-aq memlekettik qyzmetker bola alatyn elde, qazaq tilin bilmese de óz jumysyn dóńgelek aınaldyra alatynyna senetindeı. Biraq solar, qazaq tilin bilmeıtin qyzmetkeriniń ózine tıesili jumysty tolyq atqarmaıtynyn bile me eken?

Ýnıversıtette qazaq tilin bilmeıtin muǵalimder ózderi jasaýǵa tıisti qazaq tilindegi qaǵazdardy qazaq tildi muǵalimderge jasap berýin ótinip júretinin kózimiz kúnde kórip júr. Tipti keıbir orystildi ustazdar oryssha jazylǵan oqýlyqtaryn óziniń stýdentterine aýdartyp jatady. Odan qandaı sapaly oqýlyq shyǵady. Tapsyrmany, mindetti oryndaýdyń mundaı soraqy túri tek bizdiń elde ǵana bar shyǵar... Al jeke kásip oryndarynda she?

Keshe telefon nómirimdi qaıta qalpyna keltirý úshin Activ ortalyǵyna barǵanmyn. Talondaǵy nómirim arqyly shaqyrǵan terezege baryp, ne jumyspen kelgenimdi qazaq tilinde aıta bastap edim, menejer "orys tilinde aıtýyńyzǵa bola ma?" dep surady. Men joq dep jaýap berip edim, kúte turyńyz dep júgirip ketti. Bir ýaqytta kelip meni basqa terezedegi qazaq jigitke ertip bardy. Qazaq jigit meniń jumysymdy jasap jatqanda, ol jigit qabyldaýǵa tıisti adam kelip maǵan renjidi. Mine, qazaq tilin bilmeıtin qyzmetker meniń ýaqytymdy zaıa etti osylaı. Óz jumysyn ózge áriptesine jasatty. Taǵy bir tutynýshysyn kúttirip qoıdy. Demek, qazaq tilin bilmeıtin qyzmetker kásip orynnyń ózi istemegen jumysyna eńbekaqy alady, sonymen birge jumys ónimdiligine keri áserin tıgizedi. Endeshe, kez kelgen kásip ıesi óz jumys ónimdiligin arttyram dese, qyzmetkerinen qazaq tilin bilýdi talap etýi kerek. Óıtkeni, elimizde qazaq tiline suranys kún sanap artýda. Qandaı da bir jumysta qazaq tilinde qyzmet kórsetýdi talap etetin azamattardyń sany kóbeımese, azaımaıdy. Osyny árbir jumys berýshi tarap jaqsy túsinetin kezi keldi.

Jeke menshik kásip oryndarǵa, árıne, tabys kerek. Óz tabysy úshin qyzmetkerinen memekettik tildi talap eter kúni alys emes. Olarǵa artyq shyǵyn eshqashan kerek emes. Joǵaryda muǵalimder týraly aıttym. Muǵalimderden rektor, prorektorlar talap ete ala ma? Árıne, joq. Óıtkeni olardyń ózderiniń qazaq tilin biletini shamaly. Olardan memleket memlekettik tildi bilýdi talap etip jatpaǵan soń, olar da óz qyzmetkerlerinen talap etpeıdi. Prorektor, rektorlar memlekettiń qyzmetkeri. Al qazaq tilin bilmeıtin qyzmetker joǵarydaǵydaı óz mindetin tolyq atqarmaıdy degen sóz. Memleket ózine tolyq qandy jumys jasamaıtyn qyzmetkerine artyq jalaqy bermeý úshin, óz qyzmetkerlerinen memlekettik tildi bilýin talap etýi kerek. Jeke kásip oryndar sıaqty, memleket te óz jumys ónimdiligin arttyrýdy oılaıtyn kezi keldi.

Turdybek Qurmethan

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar