Elimizde ana men balanyń densaýlyǵyn qorǵaýǵa baǵyttalǵan is-sharalar men baǵdarlamalar mańyzdy memlekettik mindetterdiń biri bolyp tabylady. Bul baǵytta táýelsizdik jyldary kóptegen jumystar atqaryldy. Ana men balanyń densaýlyǵy bolashaq urpaqtyń densaýlyǵy men ómir sapasyna tikeleı áser etetin kórsetkish desek bolady. Sondyqtan ana men balanyń densaýylǵyn jaqsartýǵa qatysty jumystar toqtaýsyz júrýi tıis.
Qazir el aýmaǵynda júkti áıelderge arnalǵan medısınalyq qyzmetterdi jaqsartý maqsatynda, perzenthanalar men bosaný ortalyqtaryn damytý jumystary qarqyndy júrýde. Ortalyqtardy zamanaýı jabdyqtarmen qamtamasyz etý, bilikti mamandardy tartý jáne júkti áıelderge sapaly qyzmet kórsetý – basty nazarda.
Sonymen qatar, bosaný kezinde asqynýlardy azaıtý maqsatynda jańa tehnologıalar engizilip, aldyn alý sharalary júrgiziledi.
Dalanews.kz aqparat agenttigi tilshisine QR DSM Ana men bala densaýlyǵyn saqtaý departamentiniń dırektory Maǵrıpa Embergenova elimizde ana men balanyń densalyǵyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan medısınalyq ınfraqurylym jaıynda qysqasha baıandap bergen bolatyn.
– Densaýlyq saqtaý mınıstrligi halyqaralyq standarttarǵa súıenip, ana men balaǵa kórsetiletin medısınalyq qyzmettiń sapasy men qoljetimdiligin qamtamasyz etip keledi. Bul baǵyttaǵy jumystyń tıimdiligin arttyý isi de mınıstrliktiń jiti nazarynda ekenin aıtqym keledi.
Qazirgi tańda elimizdegi áıel adamdardyń sany 10,2 mıllondy qurasa, balanyń sany 6,8 mıllıonǵa jetip otyr. Sol sıaqty elimizde jyl saıyn orta eseppen 400 myńnan astam ana ómirge sábı ákelip, halyq sanynyń arttyrýyn óz úlesterin qosyp keledi.
Qazaqstan óziniń táýelsizdigin alǵan kúnnen bastap ana men balanyń densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa basa kóńil bólip, bul baǵytta tıisti zańnamalar men quyqtyq aktilerdi qabyldady. Osy jyldar ishinde Qazaqstanda ana men balanyń tıisti medısınalyq qyzmet kórsetetin ınfraqurylym tolyqtaı qalyptasty dep nyq senimmen aıta alamyn.
Búginde memleketimiz ana men balaǵa baǵyttalǵan medısınalyq kómektiń tegin bolýyna tolyqtaı kepildik berip otyr. Qazirgi tańda júkti áıelderge elimiz boıynsha 240 statsıonarlyq emhanalar kún saıyn qyzmet kórsetedi. Budan basqa bir sátte 9 myńnan astam júkti analardy bosandyryp, olarǵa barlyq medısınalyq kómekti kórsetetin múmkindigimiz bar. Júkti áıelderge medısınalyq qyzmet kórsetetin nysandyrdyń 45 paıyzy aýyl men aýdandyq jerlerde ornalasqanyn aıta ketýimiz kerek. Osylaısha aýylda da, qalada da ana men balanyń ómirin saqtap, densaýlyǵyn jaqsartý baǵatyndaǵy jumystar toqtaýsyz júrip jatyr, – deıdi Maǵrıpa Hamıtqyzy.
Ana men balanyń densaýlyǵyn jaqsartýda durys tamaqtandyrýdyń mańyzy zor. Mamanda durys tamaqtaný – densaýlyqty saqtaýdyń mańyzdy aspektisi ekenin alǵa tartyp keledi. Ásirese, aýyldyq jerlerde analar men balalardyń tamaqtaný máselelerine kóp kóńil bólimiz kerek.
Osy rette memlekettik baǵdarlamalar arqyly júkti áıelder men bala emizetin analarǵa qajetti dárýmender men mıneraldar tegin berilýde. Sonymen qatar, emshek sútimen tamaqtandyrýdy nasıhattap, áıel analar arasynda nárestelerdi durys tamaqtandyrýdy qoldap kelemiz.
Budan basqa balalar densaýlyǵyn saqtap, aýrýlardyń aldyn alýda da kóptegen jumystar atqarylyp keledi. Búginde balalar arasynda jıi kezdesetin aýrýlardyń aldyn alý úshin elimizde vaksınasıalaý isi keńinen júrgizilip keledi. Qazaqstanda barlyq balalarǵa tegin vaksınalar usynylady, onyń ishinde týberkýlez, gepatıt, qyzylsha, kókjótel sıaqty aýrýlarǵa qarsy vaksınasıa alýdyń mańyzy zor. Sonymen qatar, mektepke deıingi jáne mektep jasyndaǵy balalardyń medısınalyq tekserýden ótýi mindetti túrde qamtamasyz etilgenin aıta keýtimiz kerek.
Ana men bala densaýlyǵyn qorǵaýda psıhologıalyq kómek te mańyzdy ról atqarady. Júkti áıelder men jas analarǵa psıhologıalyq qoldaý kórsetý úshin arnaıy qyzmetter uıymdastyrylyp, stress pen depressıanyń aldyn alý baǵytynda jumys júrgizilýde. Sondaı-aq, balalarǵa arnalǵan psıhologıalyq kómek qyzmetteri mektepter men balabaqshalarda qoljetimdi ekenin aıta ketýimiz kerek.
Qazir aýyldyq jerlerde ana men bala densaýlyǵyn qorǵaý qıyndyq týdyrady. Óıtkeni, medısınalyq qyzmetterdiń qoljetimdiligi qalaǵa qaraǵanda shekteýli. Osyǵan baılanysty, densaýlyq saqtaý mınıstrligi aýyldyq jerlerde kóshpeli medısınalyq brıgadalardy uıymdastyryp, sapaly medısınalyq qyzmet kórsetýdi qamtamasyz etýgi kúsh salyp keledi. Brıgadalar analarǵa júktilik kezeńinde keńes berip, balalarǵa vaksınalar egý, jáne basqa da aldyn alý sharalaryn úzdiksiz júrgizip keledi.
Ana men bala densaýlyǵyn jaqsartý úshin medısına qyzmetkerleriniń biliktiligin arttyrý baǵdarlamalary únemi jańartylyp otyrady. Medısınalyq mekemelerde qyzmet etetin mamandar turaqty túrde kýrstardan ótip, halyqaralyq tájirıbemen tanysyp, óz biliktiligin arttyrýda. Bul sharalar densaýlyq saqtaý salasyndaǵy jańa ádis-tásilderdi ıgerýge jáne sapaly qyzmet kórsetýge múmkindik beredi.
Jalpy alǵanda, Qazaqstanda ana men balanyń densaýlyǵyn qorǵaý maqsatynda kóptegen mańyzdy sharalar atqarylyp jatyr. Bul sharalar bolashaq urpaqtyń densaýlyǵyn saqtap, jaqsartýǵa baǵyttalǵan. Bul baǵyttaǵy jumystyń tıimdiligin arttyrý úshin memlekettik qoldaý jalǵasa beretin bolady.
