Aldymen aıtysker «Semeıge barǵanda Rınat Zaıytovty ustap áketipti, áke-sheshesin de qamapty» degen sybysqa qatysty jaýap berdi.
«Kósheden kórgender solaı aıtqan bolýy múmkin. Rasynda da, 12-si kúni meni Semeıde kóshede ustap, qamamaqshy boldy. Men jan-jaqqa qońyraý shaldym. «Halyq shýlaıdy, sol kerek pe senderge» dedim. Aqyry bosatty.
Ol aradan shyǵyp, Óskemenge baryp edim, ol aradan da ustap aldy. Taǵy da qamamaqshy boldy... Negizi, bul arada úlken oıyndary bar ózderiniń...», – deıdi aqyn.
Alaıda quqyq qorǵaý organdarynyń ózin ne sebepti quryqtamaq bolǵanyn aqyn ashyp aıtpaǵan. Bizdiń boljaýymyzsha, bul byltyrǵy jaǵdaıǵa qatysty bolsa kerek.
Ótken jyly Almatyda halyqtan tizerlep keshirim surap, partıa quratynyn aıtqan aıtysker tutqyndalyp, artynsha bosatylǵan edi. Osy jaǵdaıdan keıin aqyn kóptiń kózine kórinbeı ketken. Belgili bolǵandaı, Semeıde júrgeni anyqtalǵan.
Soǵan qaraǵanda Zaıytovty Semeıde tutqynǵa almaq bolǵan syńaıly. Alaıda ol týraly kópshilik bile bermeıdi. «Shynaıy» baǵdarlamasynda aǵynan jarylǵan Rınat osy jaıtty shym-shymdap jetkizgen túri bar.
Partıa qurýdan aınyp qalǵan aqyn onyń sebebin: «men eshbir ózgeristi adamdardyń qantógisimen jasamaımyn» dep túsindirgen edi.
Keıinnen Áblázov pen Qosanovqa shúıligip, álgi ekeýiniń elden keshirim suraýyn talap etken.
«Áblázovqa, Qosanovqa aıtarym, erkek bolsa elden keshirim surasyn. Eshqashan eshkimnen aqsha da, basqa da alyp, elimdi aldaǵan emespin. Solaı bolyp qalamyn!
Men halyqty ózim aldanǵan ótirikke sendirgenim úshin aıyptymyn. Bar kinám sol. Sol úshin ekrannyń ar jaǵynan emes, halyqtyń aldynda keshirim suradym. Ol jasaǵanym qylmys emes shyǵar. Ultym úshin týǵanymdy ólgenshe dáleldep ótýge daıynmyn! Tek ýaqyt berińizder. Qalǵanyn keıin aıtaıyn», – degen edi Zaıytov.
Heıterlerdi kim aıtaqtatyp otyr?
Zaıytov jelide ózin jamandaıtyn heıterdi ustap alǵanyn aıtty. Biraq álgi adam aqynǵa óz isi úshin ókinbeıtinin betine aıtypty.
– Jelige kóp kirmeımin. Óıtkeni eń birinshi kezekte, odan ata-anamnyń júregi aýyrady. Meni jamandaıtyndar da bar. Keıin olardy heıter dep ataıtynyn bildim. Máselen, bir reperlerdi kórsetedi, sodan meni kórsetedi, sóıtip, bular – Naımandar, osyndaı nashar jigitter», – deıdi. Búkil Naımanǵa sóz tıip turǵan soń álgini taýyp aldym.
Sóıtsem: «Men heıtermin, bul meniń jumysym, onda turǵan túk joq» dep betime bajyraıyp qarap tur. Sonda aqshaǵa jamandap beredi eken adamdy. Sondaı da qyzmet túrleri bar eken. Árıne, onyń artynda kimder turǵanyn bilemin ǵoı. Ol tek oryndaýshy ǵana, sodan oǵan kóp shúılikpedim.
Sol sekildi Birjan Baıtýov ta ótkende meni jamandap suhbat beripti. Qasymdaǵy jigitter «anaǵan jaýap bermeısiń be?» deıdi. Biraq men bilemin ǵoı onyń artynda kim turǵanyn. Sondyqtan únsiz qaldym. «It úredi, kerýen kóshedi» degen...
«Jyl adamy?». Ol ataqqa laıyq bolý kerek
Sondaı-aq «Jyl adamy» degen ataq berilgende Zaıytov buǵan nege razy bolmaǵanyn aıtty.
Eske salsaq, byltyr Zaıytov otandyq basylymnyń tańdaýy boıynsha «Jyl adamy» dep tanylǵan. Alaıda aıtysker aqyn buǵan ózinen góri basqa azamattardyń laıyǵyraq ekenin aıtady.
«Jyl adamy» sol ataqqa laıyq bolýy kerek. Jalpaq tilmen aıtqanda, «aqymaqtyǵymen» ózi baryp qana túspeı, artynan bálenbaı mıllıon adamdy ertip, taqyrǵa otyrǵyzǵan adamdy qalaı «Jyl adamy» deıdi (aqyn bul arada Ámirjan Qosanovqa daýys berýdi úndep, saıasatkerdiń saılaýaldy naýqanyna atsalysqanyn meńzep otyr. red).
Halyqtyń aldyndaǵy azǵantaı abyroıymdy apardym da, bir qorqaq alaıaqtyń óz degenine jetý jolyna qurban ettim.
Mine, sol jyly maǵan «Jyl aqymaǵy», «Jyl ańqaýy» degen ataq berýge bolar edi. Mysaly, men úshin Qytaıǵa qarsy turǵan adamdar «Jyl adamy» boldy, AQSH-qa baryp qazaqtyń Kók týyn jelbiretken Dımash – «Jyl adamy». Degenine jete alǵan adamdar osyndaı ataqqa laıyq, – deıdi Zaıytov.
Aqyn saıasatpen qosh aıtyspaıdy
Aıtysker saıasatpen aınalysýǵa áli de dámeli. Partıa qurmaq áýselesi júzege aspasa da, Zaıytov kúnderdiń-kúni saıasatqa qaıta aınalyp soqpaq.
«Alda saıasatpen aınalyspaımyn dep aıta almaımyn, óıtkeni saıasat báribir menimen aınalysady. Partıa quramyn degen oıym bolyp edi...
Kez kelgen ýaqytta men oıymdy ashyq ári erkin bildire beremin. Al qazir «nege mıtıńige barmaımyn, nege saıasattan jyraqtap kettim» degenge kelsek, men bul baǵytta ne istesem de ol halyqqa paıda ákelmeıdi, soǵan kózim jetip turǵandyqtan, ázirge tynyshpyn», – deıdi aqyn.
Aıtyskerler arasynda alaýyzdyq bar ma?
«Aıtysta eki komanda bary, bireýi Bekbolat Tileýhanǵa, bireýi Júrsin Ermanǵa tıesili ekendigi týraly» alypqashpa sózge qatysty da Rınat Zaıytov pikir bildirdi.
Ol bul eki komanda qataryna óziniń jatpaıtynyn, sondyqtan bul sózdi ne rastap, ne joqqa shyǵara almaıtyndyǵyn jetkizdi.
«Meniń oıymsha, Bekbolat Tileýhan da, Júrsin Erman da ózdiginen aıtysqa yqpal etkisi kelip, ústemdigin júrgizgisi kelip otyrǵan adamdar emes. Bir anyǵy – áıteýir bireý óz saıası baǵdarlamasyna «Aıtysty» qural retinde paıdalanǵysy keledi.
Iaǵnı maqtatqysy kelgen adamdy maqtatyp, jamandatqysy kelgen adamdy jamandatyp degendeı...
Al men ondaı oıyn oınaǵym kelmeıdi. Bul eki adamǵa da jek kórýshilik sekildi sezimim joq, ekeýin de qurmetteımin. Eki jaqta júrgen aqyndarmen de aralasamyn, sóılesemiz.
Jalpy, áý basta, meniń teatrdan ketip, «Aıtysqa» kelýimniń sebebi ujym ishindegi usaq-túıek áńgimege qatysqym kelmeýinen edi. Rasynda da, 2000 jyldardyń basynda aıtysta ındıvıdýalızm jaqsy damydy. Keıin «Aıtys» saıası quralǵa aınalǵannan keıin aıtyskerler eriksiz toptala bastady. Bir-birine aıdar taǵyp, jala jaba bastady. Sóıtip, bereke ketken soń men de odan alshaqtaı berdim...», – deıdi ol.
Aqyn «Aıtysty» ózinshe jasaǵysy kelip júrgenin, osyndaı bir tyń jobasy baryn da aıtty. Bul joba eldi eleń etkizetinine Zaıytov senimdi.
«Qazir aıtyskerler arasynda mynandaı bir úrdis bar. Olar topqa bólingen. Sodan keıin «Aıtys» ótkizse bir top oǵan basqalaryn shaqyrmaıdy, tek óziniń tobyndaǵylardy shaqyrady.
Al men uıymdastyratyn «Aıtysta» barlyq top ókilderiniń aıtyskerleri qatysady, onyń árqaısysynyń óz shyndyǵy bar. Onyń bárin halyq estýi kerek dep bilemin. Árkim ózin halyq aldynda dáleldesin. Odan keıin men aıtyskerlerdiń sahnadaǵy otyrysyn, taǵy basqasyn basqasha ózgertkim keledi. Jańa standart engizgim keledi...», – deıdi ol.
