Bálkim qaýeset, bálkim shyndyq. Kim bilgen...Biz de bilmeımiz. Biraq sońǵy kezderi joǵary jaqta «Rahat Álıev ólgen joq. Ol – tiri» degen áńgimeler aıtylyp júr deıdi jáne kún ótken saıyn kúsh alyp bara jatqanǵa uqsaıdy-mys. Biraq, buǵan qandaı negiz bar?
Onyń ólimine qatysty sheteldik beldi basylymnyń biri budan buryn: «egerde bul shyn bolsa, Rahat Álıevti týǵan jeri – Qazaqstanda jerleıdi, al ótirik bolsa, onyń denesi Avstrıada qalady» dep jazǵan edi.
Biletin bolsańyzdar Álıev Venadaǵy qurmetti azamattarǵa arnalǵan eski hrıstıan zıratynda jer qoınyna tapsyrylǵan-tuǵyn...
Qaıtalap aıtaıyq, biz onyń óli-tirisin bilmeımiz. Ony «tiri»dep tujyrymdap otyrǵanymyz joq. Bilerimiz «bılikte, joǵary jaqta dál osyndaı áńgimeler aıtylýda» deıdi gazetimizge aty-jónin aıtpaýdy ótingen anonım.
Budan buryn ǵalamtorda (onyń ishinde Youtube vıdeohostınginde. – avt.) «Rahat Álıev tiri me?» degen vıdeo jarıalanǵan bolatyn. Ony kimniń jáne qandaı maqsatpen daıyndaǵany belgisiz. Áıteýir astary belgili. Álıev tiri degendi aıtqysy kelgendeı. Osy vıdeoda Rahatqa qatysty pikir bildirgen avstrıalyq saıasattanýshy Mıkael Laýbshtyń aıtýynsha, Álıev atalǵan jerdegi qabirdi kózi tirisinde satyp alyp qoıǵan.
Batystaǵy aqparat quraldary munyń bárine senbestikpen qaraıdy.
«Álıev kózi tirisinde bul oryndy shynymen de satyp alǵan shyǵar, biraq qabirdegi belgitasqa Quran emes, latyn tilindegi sózderdiń jazylýy qyzyq...kúmándi. Jalpy onyń ólimine qatysty basy ashylmaǵan tumandy dúnıeler jetip artylady» deıdi Batys basylymdary.
– Bul araǵa keletinder jáne Rahat Álıevtiń bastan keshkenin shet jaǵalaı bolsa da biletinder onyń jatqan jerin kórgende myrs etip kúlýi múmkin. Olar úshin munyń bári ánsheıin kıch (haltýra). Menińshe, munyń bárin Eýropaǵa kórsetý úshin emes, eń aldymen Qazaqstan úshin jasaǵan sıaqty, ıaǵnı, Qazaqstan turǵyndarynyń kózin jetkizý, sendirý úshin, – depti Laýbshtyń ózi.
Resmı túrde ol – ólgen, onyń neden ólgeni, qalaı ólgeni baıan etilgen jáne bizdiń buǵan basqa alyp qosarymyz joq.
Bizge qyzyqtysy: «bıliktiń óz ishinde osyndaı áńgimelerdiń aıtylyp júrgeni shynymen de ras bolsa, munyń bárin elge taratý kimge tıimdi jáne buǵan kim múddeli?».
Rahat Álıevtiń ákesine jazǵan hatynda qandaı syr bar?
Rahattyń ákesi Muhtar Álıevke jazǵan hatyna árkim ártúrli baǵa beredi. Bul hatty Rahat ólerinen bir kún buryn jazǵan. Bireýler «hatqa qarasaq, onyń óz-ózine qol jumsaǵany kúmándi. Bul hat aldyna maqsat qoıǵan adamnyń hatyna kóbirek uqsaıdy» degen bolatyn.
Buǵan da bara bere almaımyz. Biraq, balasynyń ákesine jazǵan hatyn taǵy da bir qaıtalap bergendi jón kórdik.
Rahat Álıevtiń ólerinen bir kún buryn ákesine jazǵan haty
– Áke, sen qaıtty degen habar meniń qabyrǵamdy qaıystyrdy. Munda, Venanyń tergeý ızolátoryna habar kesh jetedi. Ázir sizge arnap bir aýyz sóz aıtý maǵan aýyr. Sebebi, ekeýmizdiń aramyzda kóp nárse aıtylmaı, jasyryn qaldy.
Sen maǵan árqashan úlgi bolatyn ediń. Seniń izińdi qýyp, men de sen sekildi medısına salasynda bilim aldym. Dáriger-hırýrg boldym. Áke, sen Qyzylordanyń qumdy boranynda, joqshylyqta, ómirdiń taýqymetin tartyp óstiń. Biraq, soǵan qaramaı, medısınanyń úlken shyńyna jettiń. Bul, birinshiden, seniń qaıtpas qajyrlyǵyńnyń arqasy edi. Sonan soń, QR medısınasyn óz qolyńa aldyń, basqardyń. Maǵan bir jaǵynan qıyn, ekinshi jaǵynan ońaı boldy. Seniń tanymaldylyǵyńnyń arqasynda men de bılikke keldim.
[caption id="attachment_12433" align="alignright" width="385"]
Venadaǵy tergeý ızolátory[/caption]
Sen «kómekke muqtaj pasıentke qolyńnan kelgenshe kómek berý – meniń paryzym» deýshi ediń. Muqtajdarǵa bolysý, kómek berý – seniń el súıgen qasıetterińniń biri edi. Biz otbasymyzda, osy seniń keń júregiń qanshaǵa jeter eken dep alańdaýshy edik. Biraq, bul seniń tańdaýyń ekenin men jaqsy túsindim. Sen medısınadaǵy Álıevterdiń dınastıasyn qurdyń. Seniń shákirtteriń Qazaqstannyń shartarabynda, olar endi ózderi doktor, kandıdat jáne myqty hırýrgter tárbıeleýde.
Men UQQ basqarýǵa taǵaıyndaǵan kezde seniń reaksıańdy áli umytqan joqpyn.
Sen: «Qolyńdy bylǵama!» dep ediń. Sondaı-aq, «UQQ, UQQ – bul óte las saıasat»deýshi ediń. Sonda sen: «Sen esh nárseni ózgerte almaısyń. UQQ – bul memlekettik bılikke paraleldi-bılik jáne ol árqashan las nárselermen aınalysady» dep ediń.
Men UQQ-da istegenimniń bir ǵana qaıyry bolsa, ol UQQ arhıvinen atam týraly derekterdi tapqanym boldy. Tipti, arhıvterdiń arasynda atamnyń sýreti de bolǵan edi.
1985-1987 jj. Onyń basyna kún týǵan kezde onyń janynda eshkim qalmaǵan edi. Sonda, Sen, Vladımer Nı jáne Syzdyq Ábishev qana bolǵan edińder. Sonda sen óz erkińmen mınıstrlik oryndy bosatyp, otstavkaǵa kettiń. Seniń bul oryndy bosatýyńnyń basty sebebi, ony tyǵyryqtan shyǵarý edi. Saǵan bılik, mansap eshqashan qyzyq emes edi. Sen «dáriger retinde men halyqqa kerekpin» dediń.
Bizdiń otbasymyzǵa kóńil aıtqan hatynda eki túrli oı bildirgen. Oǵan rahmet. Eń quryǵanda meniń balalarym, seniń nemerelerińe seniń jerleý rásimińe qatysýǵa ruqsat berdi.
Ol bul dúnıede eshkimniń máńgi emes ekenin túsinse kerek.
Maǵan (seniń jalǵyz ulyńa) qazir óte qıyn. Seniń aldyńdaǵy perzenttik paryzymdy óteı almaǵanyma qınalam. Biraq, bul ýaqyt keletinine men senem.
Rahat Muhtaruly Álıev
P.S. Men barlyq týǵan-týys, dos, baýyrlar men jaqyndaryma rahmet aıtam. Sonymen qatar, ákemniń jerleý rásimine qatysqan barlyq tanystary men shákirtterine rızashylyǵymdy bildirgim keledi. Ákem týraly estelikter sizderdiń kóńilderińizden sýymaıynsha, ákem máńgi jasaıtyn bolady.
Daıyndaǵan, Dýman Byqaı
