Keıingi jyldary qazaqstandyqtardyń qaıyrymdylyq qorlaryna degen senimi azaıdy. Buǵan atyshýly “Biz Birgemiz” qaıyrymdylyq qorynyń negizin qalaýshy Perızat Qaırat pen “Elge kómek” qorynyń basshysy İlıas Sárıevke qatysty ister túrtki boldy. Tergeý nátıjesinde olardyń halyqtan jınalǵan qomaqty qarajatty jeke maqsattaryna paıdalanǵany anyqtalǵan edi. Atalǵan oqıǵalardan keıin qoǵamda qaıyrymdylyq qorlaryna degen kúmán kúsheıip, olardyń qyzmetine baqylaý artty.
Osyǵan baılanysty Dalanews.kz redaksıasy qazirgi tańda belsendi jumys istep kele jatqan “Hareket”, “Asar-Ume” jáne “Dáýletten” qorlarynyń qyzmeti men qarajatty basqarý júıesine nazar aýdardy.
“Dáýletten” qory
“Dáýletten” qorynyń basshysy Jasulan Qýandyq sońǵy jaǵdaılar qor jumysyna qalaı áser etkenin aıtty.
“Árıne, halyqtyń senimi keıbir qorlardyń áreketinen keıin tómendedi. Mysaly, qarjy jınaý prosesi qıyndap ketti, túsim de azaıdy. Degenmen qor óz jumysyn jalǵastyryp keledi. Jyl saıyn ashyq esep beremiz, al úsh jyl saıyn táýelsiz aýdıtten ótemiz” — deıdi qor basshysy.
Aıtýynsha, qordyń qarjylaı ashyqtyǵy tolyq qamtamasyz etilgen.
“Bıyl qordyń bes jyldyǵyna oraı eseptik konsert ótkizdik jáne qarjy esebin tolyq tapsyrdyq. Sonymen qatar barlyq derek “Dáýletten” saıtynyń arnaıy bóliminde jarıalanǵan. Onda kiris pen shyǵys, alynǵan úıler men shyǵyndar týraly tolyq aqparat bar”, - dep qosty ol.
Qor basshysy qarajatty jumsaý tártibi de naqty zań sheńberinde júrgiziletinin atap ótti.
“Qazaqstan zańnamasyna sáıkes, qaıyrymdylyq qorlary jınalǵan qarajattyń 30%-yna deıin ákimshilik shyǵyndarǵa jumsaı alady. Biraq bizde bul kórsetkish aıtarlyqtaı tómen. Shtatta bar-joǵy bes qyzmetker jumys isteıdi, olardyń jalaqysy men ózge shyǵyndar belgilengen shekten az”, - deıdi ol.
Ol qor qarjysy naqty maqsattarǵa baǵyttalatynyn jetkizdi.
“Eger bir otbasyǵa úı alý úshin jınaq jasalsa, barlyq qarajat tek sol otbasyǵa jumsalady. Kúndelikti túsim basqa áleýmettik jobalarǵa da baǵyttalady. Máselen, stýdentterdiń oqý aqysyn tóleımiz, shákirtaqy taǵaıyndaımyz, arnaıy mekemeler men kabınetterdi jabdyqtaımyz, materıaldyq jáne medısınalyq kómek kórsetemiz. Qordyń basty qaǵıdasy: árbir otbasyǵa tolyqqandy qoldaý kórsetý”, - dep atap ótti ol.
Onyń sózinshe, qor áleýmettik jelidegi beınejazbalarda balalardyń qaýipsizdigi men qupıalyǵyn saqtaýǵa tyrysady.
“Beıneler kóbinese ata-analardyń kelisimimen túsiriledi. Biz balalardyń jeke keńistigin qorǵaýǵa tyrysamyz, tek qýanyshty sátterdi kórsetýge mán beremiz”, – dedi ol.
Qor ókiliniń sózine súıensek, qazirgi tańda “Dáýletten” qory 81 otbasyny baspanamen qamtamasyz etken, al jalpy qaıyrymdylyq kólemi 1,2 mıllıard teńgeden asqan.
“Asar-Ume” qory
“Asar-Ume” qorynyń prezıdenti Ashat Nurmashev Perızat Qaırat isiniń saldary qoǵamdaǵy senimge áser etkenimen, qordyń óz jumysyna nuqsan kelmegenin jetkizdi.
“Bul táýelsiz Qazaqstan tarıhynda eń kóp talqylanǵan is boldy. Osy jaǵdaıdan keıin qoǵamnyń bir bóliginde qaıyrymdylyqqa degen senim tómendedi. Árıne, bul bizge de áser etti, sebebi biz de osy daýly istiń qatysýshylarynyń biri, japa shekken tarap boldyq. Keı adamdar bizdiń de sol iske qatysy bar shyǵar dep kúmándandy. Alaıda tergeý bárin óz ornyna qoıdy, qıyndyqtar artta qaldy. Osy ýaqyt boıy qordyń jumysy toqtaǵan joq. Biz kún saıyn óz isimizdi jalǵastyryp kelemiz”, – dedi qor ókili.
Onyń aıtýynsha, qor qyzmetiniń ashyqtyǵy zań júzinde jáne aýdıttik baqylaý arqyly qamtamasyz etiledi.
“Barlyq operasıa resmı bank arnasy arqyly ótedi. Turaqty túrde ishki esep júrgiziledi, al táýelsiz aýdıt jyl saıyn ótkiziledi. Esep pen nátıjelerimiz áleýmettik jeliler men resmı arnalarda ashyq jarıalanady”, — dep qosty ol.
Qor qarajatty basqarýda ashyqtyq qaǵıdasyn ustanatynyn alǵa tartty.
“Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáıkes, árbir qor jınalǵan qarajattyń belgili bóligin ákimshilik shyǵyndaryn jabýǵa paıdalana alady. Degenmen biz odan da tıimdi bolýǵa tyrysamyz. Seriktesterimizge, ıaǵnı jomart azamattarǵa, osy shyǵyndardy jabýǵa kómektesýdi suraımyz. Biz jınalǵan qarajattyń kóp bóligin tikeleı otbasylarǵa kómek kórsetýge baǵyttalǵanyn qalaımyz”, — dep qosty ol.
“Hareket” qory
“Hareket” qaıyrymdylyq qory da el ishindegi dúrbeleńge qaramastan jumysyn jalǵastyryp keledi.
“Bizdiń “200 kúnde – 200 baspana” jobamyz oıdaǵydaı júzege asyp jatyr. Qazirdiń ózinde 175 baspana tabystaldy”, – deıdi qor ókilderi.
Aıtýlarynsha, qorda 35 qyzmetker jumys isteıdi. Qarjylaı ashyqtyq jyl saıyn aýdıt arqyly qamtamasyz etiledi.
“Qarajattyń 90%-y tikeleı muqtaj jandarǵa baǵyttalady, al 10%-y ákimshilik shyǵyndar men qyzmetkerlerdiń eńbekaqysyn tóleýge jumsalady”, – delingen qordyń jaýabynda.
Áleýmettik jelilerde muqtaj jandardyń, sonyń ishinde balalardyń beınesin jarıalaýǵa qatysty qoıylǵan suraqqa “Hareket” qory naqty túsinikteme bermedi.
Perızat Qaırat isi
Eske salaıyq, bıyl 25 shildede Astana qalasyndaǵy qylmystyq ister jónindegi aýdanaralyq sotta Perızat Qaırat pen anasyna qatysty sot úkimi shyqty.
Sot úkimimen Perızat Qaırat 10 jylǵa sottaldy. Anasy Ǵaını Alashbaeva 7 jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy.
Perızat Qaırat pen onyń anasy Ǵaını Alashbaevaǵa QR QK 190-baby 4-bóliginiń 2-tarmaǵy, 218-baby 3-bóliginiń 3-tarmaǵy jáne 2-bóliginiń 1-tarmaǵy boıynsha qylmystyq is qozǵalǵan bolatyn.
Prokýrorlardyń málimetinshe, 2021 jyldan 2024 jylǵa deıin Perızat Qaırat pen onyń anasy 3,5 mlrd teńgeni qolma-qol sheship alǵan.
Keıin Perızat Qaırat pen anasynyń múlki aýksıonǵa qoıylady.
QMA málimetinshe, urlanǵan aqshaǵa satyp alynǵan mynadaı múlikter tárkilengen:
- Vela Village kotej qalashyǵyndaǵy jeke úı;
- Akbulak Riviera, Sensata Plaza, Highvill Ishim Gold, "Kók Jaılaý" turǵyn úı keshenderindegi páterler, turaq oryndary;
- 2024 jylǵy Mercedes-Benz S450, 2024 jylǵy Lexus LX 600, 2023 jylǵy Mercedes-Benz EQE 500 4 matic, 2024 jylǵy Haval H6 GT kólikteri;
- Rebel Flowers (gúl bıznesi) JSHS jarǵylyq kapıtalyndaǵy 100 paıyz úles;
- 97 mıllıon teńgeden asa qarjy jáne 22 myń dollar.
İlıas Sáııev isi
Araǵa uzaq ýaqyt salmaı "Elge kómek" qaıyrymdylyq qorynyń jetekshisi İlıas Sarıev ustalǵany málim boldy. Zańger Nursultan Orynbekovtiń sózinshe, jurttan Sarıevtiń ústine aryz túsken.
"Qazaq Robın Gýd İlıas Sarıev alaıaqtyq baby boıynsha ustaldy. Almatydan osyndaı habar keldi. Birneshe adamnan alaıaqtyq áreketi boıynsha aryz túsken edi. Qazir sol boıynsha ustalǵany belgili boldy. Aldanǵandar bolsa, Almaty İİD-ne aryzdansańyzdar bolady", - dedi ol.
Artynsha Dalanews.kz Almaty Polısıa departamentine saýal joldap, resmı aqparat ta aldy.
"Almaly aýdandyq PB-na qarasty polısıa bólimi alaıaqtyq deregi boıynsha qylmystyq is qozǵady. Jan-jaqty jáne obektıvti tergeýge baǵyttalǵan tergeý sharalary júrgizilip jatyr. Olardyń qorytyndysy boıynsha prosesýaldyq sheshim qabyldanady", - dep jazylǵan Almaty Polısıa departamentiniń buǵan deıingi jaýabynda.
Endi “Qazaq Robın Gýdy” atanǵan alaıaq 26 is boıynsha jaýap bermek.
