Soltústik Qazaqstan oblysynda reıderlikpen aınalysyp, sharýalardy tonap, egistikterdi órtep, mal barymtalaıtyn bandıttik toptar paıda bolǵan. Bul týraly, «Bars» sharýa-fermerlik qojalyǵynyń basshysy jáne «Salahadın» JSHS-iń dırektory Barı Amoev arnaıy baspasóz-máslıhatynda málimdedi.
Maǵjan Jumabaev aýdanynda egin dalalaryn órtep, mal men tehnıkany urlap, mehanızmder men agregattardy isten shyǵaryp, sharýashylyqtyń jumysshylary men olardyń otbasylaryna qoqan-loqy kórsetetin qylmystyq top paıda bolǵan. Osy bandıtterden ótken ǵasyrdyń 80-shi jyldarynyń sońynan beri dándi daqyldar ósirip, mal sharýashylyǵymen aınalysyp kele jatqan Barı Amoev ta zardap shegip otyr.
Qazirgi kezde ol basqaratyn sharýashylyqtaǵy egistikteriniń aýmaǵy 20 myń gektardan asady. Qojalyqtyń aýyl sharýashylyq tehnıkasy men materıaldyq bazasy, óndiristik jáne qoıma jaılary da bar. Aýyl sharýashylyq kásiporny Petropavlovskten 200 shaqyrymdaı jerdegi Maǵjan Jumabaev aýdanyndaǵy «Zolotaıa nıv»a aýylynda ornalasqan. Barı Amoevtyń aıtýynsha ol jáne onyń advokattary quqyq qorǵaý organdary men memlekettik atqarýshy bılik qurylymdaryna kóptegen aryz, ótinish shaǵymdar túsirgen. Alaıda, aýdandaǵy qylmys tıylýdyń ornyna órshı túsip, tipti shekten shyǵa bastady.
- Jergilikti qaraqshylar meni eki ret óltirmek boldy, kezdeısoq oqıǵalardyń saldarynan olardyń pıǵyly júzege aspaı qaldy. Máselen, 2000 jyly túngi ýaqytta úıimizdiń esigin syrtynan tirep qoıyp, órtep jiberdi. Denemdi kúıik shalǵanymen aman qaldym, - deıdi Barı Amoev.
Osy iske kúdikti úsh adam ustalǵan. Olar: 1984 jyly týǵan Kenjebıev Nazymbek, 1997 jylǵy Papandopol Vıtalıı jáne onyń qurdasy Alı Sýleımanov. Olardyń bári de Molodogvardeıskoe aýylynyń turǵyndary. Úı órtegenderi úshin qylmyskerler 2021 jyldyń maýsym aıynda sot úkimimen úsh jylǵa bas bostandyǵynan aıyrylǵan edi. Sonymen birge qujattarda olar úıdi emes, monshany órtegen dep kórsetilgen. Shyn máninde monsha úıdiń ishinde ekenin sotqa deıin tergeý kezinde de, sot otyrysy kezinde de esepke alynbady.
https://youtu.be/XnOYqcsWczI?si=ZHQam5dzmi-7vCRQ
Tipti, adam óltirý týraly týra qaýiptiń bary týraly derekter de nazardan tys qaldy. 2022 jyldyń sáýir aıynda sot úkiminen keıin 10 aı otyryp shyqqan Kenjebıev Nazymbek órt úshin sottalǵan Vıtalıı Popandopoldyń ákesi Vıktormen, 1966 jyly týǵan Jikemurat Býbeshovpen jáne «Býrjýı» degen laqap atpen tanylǵan Aleksandr Knıselmen birge Barı Amoevti uryp-soǵyp, densaýlyǵyna zaqym keltirgen. Al, bıyl mamyr aıynda Barı Amoevtyń óndiristik jaılary, qoımalary, tehnıkasy men qural-jabdyqtary, 730 tonna astyǵy úsh birdeı qasaqana órt qoıýdyń kezinde janyp ketti. Osy úsh órteýdiń biri boıynsha polısıa A. Kınseldi («Býrjýı») ustap, tergeý ızolátoryna qamady. Aldyn ala esepteý boıynsha órtten kelgen shyǵynnyń kólemi 700 mıllıon teńgeden asyp túsken. Órteýler egin egý naýqany qyzǵan shaqta júrgendikten, kóktemgi egis jumystary toqtap qalǵan.
- Men aýyl turǵyndarymen jıi kezdesemin. Olardan únemi A. Kınsel («Býrjýı»), N. Kenjebıev, V. Papandopol jáne taǵy birneshe adam «Zolotaıa nıva» jáne «Molodogvardeıskoe» aýyldaryn qorqytyp ustap otyrǵany týraly shaǵymdardy kóp estımin. Osy top músheleri olarǵa moraldyq qysym kórsetip, uryp-soǵatyndyqtan aýyl turǵyndary meniń sharýashylyǵymda jumys istegileri kelmeıdi, – deıdi Barı Amoev.
Onyń aıtýynsha, ol birneshe ret óz sharýashylyǵyna Qazaqstannyń ózge oblystarynan jumyskerlerdi otbasylarymen birge shaqyryp, olarǵa úı-jaı berip, alǵashqy ýaqytta aqshalaı kómektesip, mal berip, jańa jerde úırenisýine jaǵdaı jasaǵan. Alaıda, olardyń úılerine tún ishinde eńgezerdeı jas adamdar kelip, balaǵattap, qorqytyp úrkitkendikten adamdar otbasylaryn alyp, úılerin tastap qashqan edi. Aýylda sharýashylyqta jumys isteı alatyn eńbekke jaramdy adamdar bolǵanymen sharýa qojalyǵynyń basshysyna kombaınerlerdi, shopyrlardy, mehanıkterdi jáne basqa mamandardy Qazaqstannyń ózge óńirlerinen shaqyryp, olar ózderin qorǵaı alatyndaı bir jerge ornalastaryp qoıýǵa týra keledi.
- Bizdiń sharýashylyqta jumys isteıtin adamdar jalaqyny ýaqtyly alyp turady. Jaqyn mańdaǵy sharýashylyqtarmen salystyrǵanda bizdiń jalaqy da joǵary, turǵyn úı men tamaq ta tegin. Alaıda, olardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý meniń qolymnan kelmeıdi. Júgensiz ketkenderdi aýyzdyqtaý jalǵyz ýchaskelik polıseıdiń de qolynan kelmeıdi, - dep muń shaqty Barı Amoev.
Tórt deneli jigit 70 jastaǵy Barı Amoevty uryp tastaǵannan keıin de jazaǵa tartylmady. Qylmyskerlerdiń keıbiri shartty jaza alsa, keıbirine sot úkimi de shyqqan joq. Shekten shyqqan qylmyskerler aýyl adamdaryn qorqytyp úrkitýin qoıar emes. Qazirgi Barı Amoevtyń advokattary birinshi jáne ekinshi sot ınstansıalarynyń sot aktilerin kútýmen birge QR Joǵarǵy Sotyna kasasıalyq shaǵym ázirlep jatyr.
