«Bolashaqtyń» túlegi
Bul qalany Baýyrjan Baıbek jaqsy biledi. Ol osy qalada týyp-ósken, mektepti osynda bitirgen. Áke-sheshesi qarapaıym qyzmetter atqarǵan ol jastaıynan zerek, qaǵilez bolyp ósti deıdi biletinder. Ásirese, onyń dostary bala kezden ashyq-jarqyn, kishipeıil, uıymdastyrý qabileti joǵary bolǵandyǵyn aıtady. Áýelgi mamandyǵy mýzykant bolǵan ol, «Bolashaq» baǵdarlamasy aıasynda nemis tili jáne pedagog degen qos birdeı mamandyqty bitirip, sheteldegi elshilikte qyzmet atqarǵan. Odan soń on jyldan astam QR Prezıdenti Ákimshiliginde Júıeli zertteýler ortalyǵynyń sarapshysynan ákimshilik jetekshisiniń orynbasaryna deıin kóterildi.
Almaty shaharynyń búge-shigesin bes saýsaǵyndaı biletin onyń týǵan qalasynda qandaı ózekti máseleler barlyǵyn da jete túsinetini anyq. Baýyrjan Qydyrǵalıulynyń balalyq shaǵy ótken Almaty men búgingi Almaty jer men kókteı. Kezinde ár qazaqtyń arman-ańsary bolǵan sulý shahar Táýelsizdik tusynda astana mártebesinen aıyrylǵanymen, mádenı-rýhanı ortalyq retinde onyń dańqy esh alasarǵan joq. Tek, Almatynyń ekologıasy, damý áleýeti men baǵytynda edáýir ózgeris boldy. İshki kóshi-qon sebebinen qala áldeneshe esege úlkeıdi. Soǵan saı burynǵy jınaqylyǵynan, tazalyǵynan, sulý qalpynan ajyrap bara jatqany jasyryn emes. Bul ózi osy qalada ósken ákim úshin oılandyrarlyq jaǵdaı bolary daýsyz.
Jas ákim bul baǵyttaǵy jumystardy baqylaýǵa alyp, jemqorlyq áreketterge uryndyrmaı, oıdaǵydaı ótkizse, úlken saıasattaǵy jol keńeıip, mereıi arta túsedi. Almatyny damytý – tutas eldiń negizin júıeleý, bolashaq ıgi bastamalarǵa jol ashý. Qaladaǵy keptelisti azaıtyp, tazalyq pen ekologıasyn jaqsartýǵa mán berse, Baıbek myrza eldiń yqylasyna bólene túspek. Ásirese, qala shetinde yǵy-jyǵy ornalasqan eldimekenderdiń áleýmettik jáne ekonomıkalyq máselelerin tezirek sheship, qalanyń kórkin kirgizýge qulshyný – negizgi jumys baǵyty bolýǵa tıis.
«Bolashaq» baǵdarlamasynyń áý bastaǵy maqsat-muraty eldegi ozyq oıly jastardy shetelden oqytyp, ár salada shyńdalǵan myqty mamandar daıarlap, memlekettik qurylymnyń jetilýine, ekonomıkanyń nyǵaıýyna belsene aralastyrý bolatyn. Búginde ekonomıka men memlekettik qurylymdarda jumys istep jatqan «Bolashaq» túlekteri qyryqtyń qyrqasyna shyǵyp, el basqaryp, iri kompanıalarǵa jetekshilik jasaýǵa jarady. Batystan kemel bilim alǵan olar túrli salada qyzmet atqaryp, báıge atyndaı ábden jarady desek, artyq aıtqandyq bolmas edi. Osyny eskergen Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev ózderiniń qabilet-qarymymen kózge túsken azamattarǵa senim arta bastady. «Bolashaqtyqtar» arasynda bılikke birinshi bolyp Baýyrjan Baıbek qadam basqany belgili. Sonymen qatar «Báıterek» ulttyq holdıńiniń tóraǵasy Qýandyq Bıshimbaev ta el senimin aqtap júr. Qýandyq Bıshimbaev iri kompanıalardy tizgindese, Baýyrjan Baıbek sońǵy jyldary elimizdegi saıası salmaǵy zor tulǵalardyń bel ortasynan oıyp turyp oryn aldy. Osy rette saıasat sahnasyndaǵy salmaqtylyq jaspen emes, naqty ispen ólshenetinin ańǵarasyń.
Almatyny basqarý ońaı
emes...
Astana memlekettik qurylymnyń ortalyǵy bolsa, Almaty elimizdegi saıası júıeniń ósi. Mundaǵy halyqtyń saıası kózqarasy ábden jetilgen. Bıliktiń árbir kóńilge qonbaıtyn is-áreketine qarsy Almatyda reaksıa paıda bolatyny jasyryn emes. Ásirese qazirgideı ǵalymdyq qarjy-ekonomıkalyq daǵdarys alqymnan alǵan tusta saıası pikirlerdiń san alýan talasy qyza túsedi. Osyndaı saıası-ekonomıkalyq máni bar iri megapolısti shashaý shyǵarmaı basqarý kez kelgenniń qolynan kele bermeýi múmkin. Osy turǵydan alǵanda «Bolashaqtyń» serkesi Baýyrjan Baıbekti alda úlken synaqtar kútip turǵanyn baıqaısyń.
Úlken qalanyń problemasy da úlken. Sý toqtap, ýaqytynda jylý berilmeı qalsa, eń áýeli ákimshilikti syn sadaǵyna iliktirer qyraǵy toptar kóp. Biraq ekonomıkalyq qýaty jaǵynan elimizdegi aımaqtar arasynda top bastaıtyn nán shahardyń mundaı tótenshe oqıǵalardyń aldyn alyp, kúni buryn sheship tastaıtynyna ekonomıkalyq qaýqary tolyqtaı jetedi. Sondyqtan qalanyń komýnaldyq sharýashylyǵyna qatysty máseleler jas saıasatkerdiń adymdy júrisine kedergi keltire qoımaýy kerek. Osyǵan deıin Almatyny keńestik dáýir kezinde bıliktiń bıshiginen shyqqan azamattar tizgindep keldi. Al ásem qalamyz bolsa, kún sanap áleýmettik qurylymdary kúrdelenip, jyl sanap ósip keledi. Osy bir tabıǵı damý Eýropada bilim alyp, eýropalyq qalada birneshe jyldar turǵan azamattyń oı-paıymymen úılesimdi damýy múmkin. Almatynyń mundaı bıikke kóterilýine áleýeti tolyqtaı jetedi. Qala damýynyń nusqaýshysy bul baǵytqa basa mán bererine senimdimiz. Baýyrjan Baıbek Almatyny Eýropadaǵy ásem shaharlardyń qataryna qosýǵa kúsh salar degen úmit mol. Qala sharýashylyǵyn damytýǵa qatysty jumystar Baýyrjan Baıbektiń jańa qyrynan tanylyp, bolashaq ister úshin mol tájirıbe jınaýyna septesedi.
Úlken qalanyń problemasy da úlken. Sý toqtap, ýaqytynda jylý berilmeı qalsa, eń áýeli ákimshilikti syn sadaǵyna iliktirer qyraǵy toptar kóp. Biraq ekonomıkalyq qýaty jaǵynan elimizdegi aımaqtar arasynda top bastaıtyn nán shahardyń mundaı tótenshe oqıǵalardyń aldyn alyp, kúni buryn sheship tastaıtynyna ekonomıkalyq qaýqary tolyqtaı jetedi. Sondyqtan qalanyń komýnaldyq sharýashylyǵyna qatysty máseleler jas saıasatkerdiń adymdy júrisine kedergi keltire qoımaýy kerek. Osyǵan deıin Almatyny keńestik dáýir kezinde bıliktiń bıshiginen shyqqan azamattar tizgindep keldi. Al ásem qalamyz bolsa, kún sanap áleýmettik qurylymdary kúrdelenip, jyl sanap ósip keledi. Osy bir tabıǵı damý Eýropada bilim alyp, eýropalyq qalada birneshe jyldar turǵan azamattyń oı-paıymymen úılesimdi damýy múmkin.
Baýyrjan Baıbektiń Almatyǵa ákim bolyp taǵaıyndalǵanyn qabyldaı almaıtyn toptar onyń sharýashylyq istermen aınalyspaǵanyn alǵa tarta beretinin bilemiz. El ekonomıkasynyń kúre tamyryna aınalǵan Almaty sharýashylyǵyn durys basqarsań, ózdigimen alǵa basyp dóńgeleı beretinin umytpaýymyz kerek. Almatyny basqarǵan Imanǵalı Tasmaǵanbetovtyń mamandyǵy sharýashylyqqa sonshalyqty qatysy bolmasa da óziniń saıası suńǵylalyǵynyń arqasynda alyp megapolısti oıdaǵydaı basqardy. Alyp qalanyń osyndaı erekshelikterin eskersek, Almatyda nómiri birinshi másele ıdeologıa ekenin baıqaý qıyn emes. Aldaǵy ýaqytta bul krıterıı esh ózgerissiz qalatyny anyq. Al Almatynyń jańa ákimi bul baǵyttaǵy jumystardy ońdy atqarýǵa qamshy saldyrmas dep senemiz. Oǵan tájirıbesi jetkilikti.
Almatyny damytý da ońaı emes...
Saıası arenada kún sanap bedeli ósip kele jatqan Baýyrjan Baıbekti Almaty qalasy ákimi retinde úlken eki shara kútip tur. Birinshisi, kópshilik áńgime qylyp júrgen Parlament saılaýy. Ekinshisi, 2017 jyly ótetin Ýnıversıada. Alda bolatyn QR Parlamenti Májilisiniń saılaýy elimiz úshin eń mańyzdy saıası shara bolmaq. Bul dodada qala boıynsha bılik partıasy «Nur Otannyń» shylbyr-tizginin ustaıtyn Baýyrjan Baıbek ózin kórsetýge tolyqtaı múmkindik alady. Barsha Qazaqstan asyǵa kútip otyrǵan Ýnıversıadany joǵary deńgeıde uıymdastyrý Baýyrjan Baıbektiń saıası salmaǵyn arttyryp, halyqtyń ystyq yqylasyna bólenýine keńinen jol ashatyn úlken múmkindik ekenin umytpaýymyz kerek. Halyqaralyq máni zor sharany shashaý shyǵarmaı ótkizý Baýyrjan Baıbektiń ákimdik qyzmetindegi eń sáýleli sátteriniń biri bolyp qalatyny sózsiz. Sondyqtan jas ákim bul baǵyttaǵy jumystardy baqylaýǵa alyp, jemqorlyq áreketterge uryndyrmaı, oıdaǵydaı ótkizse, úlken saıasattaǵy jol keńeıip, mereıi arta túsedi. Almatyny damytý – tutas eldiń negizin júıeleý, bolashaq ıgi bastamalarǵa jol ashý. Qaladaǵy keptelisti azaıtyp, tazalyq pen ekologıasyn jaqsartýǵa mán berse, Baıbek myrza eldiń yqylasyna bólene túspek. Ásirese, qala shetinde yǵy-jyǵy ornalasqan eldimekenderdiń áleýmettik jáne ekonomıkalyq máselelerin tezirek sheship, qalanyń kórkin kirgizýge qulshyný – negizgi jumys baǵyty bolýǵa tıis.
Qala aýajaıylyp ketti. Jınaqylyq, rettilik joq. Sony bir izge túsirip, arhıtektýralyq ásemdigine aıryqsha mán bergen jón-aq.
Bolashaqtyń úmiti
Baýyrjan Baıbek Elbasy senim artqan sanaýly kadrlardyń biri. Onyń ómir jolyna nazar aýdarǵan adam jas saıasatkerdiń eshqandaı saıası toptyń soıylyn soqpaı, memleket múddesi úshin jumys jasaıtynyn baıqaıdy. Ol uzaq jyl Prezıdent Ákimshiliginde Elbasy senimine kirip, óziniń bolashaqtaǵy baǵyt-baǵdaryn aıqyndaǵan kánigi saıasatkerdiń qataryna qosyldy. Sondyqtan Baıbektiń saıasat sahnasyndaǵy premerasy endi bastaldy desek bolady. Bul rette qyryǵynda qamal alyp, Qazaqstan KP Ortalyq Komıtetiniń hatshysy qyzmetin tizgindegen Nursultan Nazarbaevtyń ómir joly eriksiz esimizge túsedi. Keıbir sarapshylar bolashaq el Prezıdentinen úmitkerlerdiń qataryna osy Baýyrjan Qydyrǵalıulyn da qosady...
Keıbir kisiler B. Baıbektiń ózine júktelgen jumysty shashaý shyǵarmaı atqaratynyn aıtady. Tipti, ol kez kelgen sharýany jarnamasyz-aq jasap úlgiretinine tańyrqasyp ta jatady. Mundaı erekshelik kóp saıasatkerdiń boıynan tabyla bermeıtini de shyn.
Nurlan Jumahan
