Saıasattanýshy Edýard Poletaevtyń aıtýynsha, «eýrazıa álemi» pikir saıys klýbynyń jetekshisi, saıasattanýshy: TMD keńistiginde turatyn jastardyń sany (15-29 jas aralyǵyndaǵy) 60 mln. adamdy quraıdy eken.
«Bular táýelsiz elderde ómirge kelgen urpaq. Alaıda TMD-daǵy birqatar elderde halyq qartaıyp jatyr. Atap aıtar bolsam, Armenıa, Reseı, Belarýstiń turǵyndary qartaıyp jatqan halyqtardyń qatarynda. Bul elderdegi jas 65-ten asyp jyǵylatyn turǵyndardyń sany jalpy halyq sanynyń 7 paıyzyn quraıdy.
Qazaqstan, Ázirbaıjan, Qyrǵyzstan jáne Ózbekstanda bul kórsetkish 4-7 paıyzdyń tóńireginde toqtap tur. Bul elderde qartaıýdyń az aldynda tur», – deıdi ol.
Óz kezeginde Halyqaralyq bıznes ýnıversıtetiniń mamany Polına Ábýǵalıeva TMD «postkeńestik keńistiktegi jastar» atty uǵymǵa óz kózqarasymdy bildire ketti.
TMD keńistigindegi jastardy biriktirý óte qıyn. Bizdegi ómirge, ortaǵa, saıasatqa, mádenıetke kelgendegi kózqarasymyz bólek. Aıtalyq, qazaq jastardyń álemge kózqarasy orys nemese qyrǵyz jastaryna múlde uqsamaýy múmkin.
Jalpy TMD jastarynyń birigýi múmkin ekenin moıyndaýymyz qajet. Bizderdiń bolmysyz, bitimimiz bólek. Sondyqtan «postkeńestik keńistiktegi jastar» degen uǵymnyń bolashaǵy joq dep bilemin. Sebebi, árqaısysymyz ártúrli oılaımyz, mundaıda birigý de bolmasy anyq», – dedi ol.
Saıasattanýshy Marat Shıbutovtyń aıtýynsha elimizde jylyna 82 myń túlek oqý bitirip, olardyń 27 myńy ǵana jumys tabady eken.
«Olardyń ishinde 8 myń adam ǵana óz mamandyǵy boıynsha jumysqa ornalady. Saıyp kelgende, bizdegi adam kapıtaly aıdalaǵa ketip jatyr. Adam kapıtaly jumys isteý úshin óz kásibin búge-shigesine deıin biletin adamdar qoǵamnan ózine tıesili oryn tabýy kerek», – deıdi ol.
Sharanyń shymyldyǵyn túrgen profesor Asqar Nurshanyń aıtýynsha, búgingi býynnyń aǵa býynnan alar úlgi-ónegesi joqqa tán.
«Aǵa býynnyń is-tájirıbesi búgingi zamanda iske alǵysyz bolyp qalǵanyn moıyndaýymyz qajet.
Ótken dáýirdegi kóptegen kásipter kelmeske ketti. Ómirdiń ózi ózgerdi. Talǵam ózgerdi. Talap kúsheıdi. Eńbek naryǵyndaǵy jaǵdaıǵa zer salsaq, mamannyń jumys ótiline de qarap otyrǵan joq.
Iá, bálkim jastar belsendi shyǵar. Sebebi, ómirdiń aǵysy jyldamdap jatyr. Belsendilik ómirdiń qarqynyna ilese almaýda. Jastarda daǵdarý bar.
Olarǵa neni bilgisi, neni oqysyǵy keletin, qandaı alýǵa umtylý qajettigin anyqtaı almaýda, sebebi erteńgi kúni alǵan bilimi qajetsiz qalýy ǵajap emes», – degen pikir bildirdi.
