Nazarbaev dáýirinde adal eńbegimen aqsha tapqan qanshama bıznes ókilderine qysym jasalyp, kúsh kórsetildi? Kerisinshe, memleket qazynasyn tonaǵan nán-nán ury-qarylardyń joly ashyq boldy.
Bızneste osy ádiletsizdiktiń tamyry kesilmeı, shaǵyn jáne orta bıznes damymaıdy. Tipti, shetel túgil ózimizdegi aqshaly azamattar memlekettiń damýy úshin ınvestısıa salmaıdy.
Muny ne úshin aıtyp otyrmyz, áńgime neden týdy? Naqty máselege toqtalaıyq.
Dalanews.kz redaksıasyna Astana qalasynyń turǵyny Dınara Ádilkárimovadan (tómende sýrette, red) hat keldi.
Hatpen tolyq tanysyp shyqqannan keıin, jas kásipkerge habarlasyp, máseleniń mán-jaıyn óz aýzynan jazyp alýdy jón kórdik.
Áńgimeniń tolyq mazmunynan túsingenimiz, kásipker óz bıznesin júrgizý úshin satyp alǵan komersıalyq nysandy "Elorda qurylys" kompanıasy bermeı otyrǵan kórinedi.
«Daýdyń basy Daırabaıdyń kók sıyry» demekshi, bul áńgimeniń álqıssasy osydan 5-6 jyl buryn, ıaǵnı 2016 jyly bastalypty.
Jas kásipker Dınara Ádilkárimova 2016 jyly ASI qurylys kompanıasynan ınvestısıalyq kelisimshart negizinde kólemi 371,61, al 2017 jyly 122,82 jáne 36,88 sharshy metr bolatyn úsh bıznes nysanyn satyp alady.
Bul aradaǵy ınvestısıalyq kelisimshart degenimiz – satyp alǵan tarap nysanǵa qatysty satý, satyp alý quqyqtaryn tolyq ózine alady degen sóz. Investory – Dınara Ádilkárimovanyń ákesi Ýálıhan Erǵalıev (tómende sýrette, red.) , ol da kóp jyldan beri kásipte júrgen belgili azamat.
Dınara Ýálıhanqyzy nysandy satyp alǵan kezde, qurylys jumystary jarym-jartylaı aıaqtalǵan. Bıznes nysanynan bólek, olar álgi «Jaǵalaý» turǵyn-úı kesheninen taǵy eki páter satyp alady. Onyń bireýiniń aqshasyn tolyq tólegen.
Ekinshisin bólip tóleý týraly kelisimshartpen alady. Odan keıin ASI ınvestısıalyq qurylys kompanıasynyń dırektory Sergeı Kotlárovtyń ústinen is qozǵalyp, ol sottalyp ketedi. Qurylys jumystary aıaqsyz qalady.
Ne kerek, Astana ákimdigi qurylysty aıaqtaý úshin turǵyn úıdi «ELORDA» qurylys kompanıasyna bergen.
Áńgime sol jerden shyqqan ǵoı.
«Elorda» qurylys kompanıasy sot arqyly turǵyn úı kesheninde kimderdiń páteri bar, kimderdiń qujaty tolyq emes degen suraqtardy anyqtaı bastaıdy. Sóıtip, jábirlenýshi tarap aldymen eki páterin alady.
«Elorda» qurylys kompanıasy bul eki páterge qatysty kelisimsharttardyń bárin qarap, páterlerdi Ádilkárimovaǵa bergen. Óıtkeni bári zańdy.
Qıyndyq álgi bızneske arnalǵan nysanǵa kelgende týyndap otyr.
«Elorda» qurylys kompanıasy dál osy jerde túsiniksiz áreketke barady. Ýálıhan Erǵalıev aıtýynsha «kelisimshartta arzan baǵalapsyzdar» degen áńgimeler aıtyp, nysanǵa ózderi qyzyǵýshylyq tanytady.
"Qyzyma (Dınara Ýálıhanqyzyna) álgi 500 sharshy metrden astam nysandy bergileri kelmeı, ártúrli syltaýǵa kóshti. Olardyń ýáji – komersıalyq nysan baǵasynyń tómen kórsetilýinde ǵana bolyp tur. Bul ilik qana.
Asylynda, komersıalyq úı-jaıdyń jalpy quny shamamen 500 000 AQSH dollary. Satýshy Qashtaevtyń ótinishi boıynsha sesıa shartynda komersıalyq úı-jaıdyń naryqtyq qunynan tómen soma kórsetilgen. «Elorda» qurylystyń «ustap» otyrǵany osy jer", – deıdi ol.
«Elorda» qurylys kompanıasy ókilderimen kelissózderden keıin ınvestor Ýálıhan Erǵalıev taǵy qosymsha 16 mln 617 myń teńge tóleýge mindetteledi, ol oǵan da daıyn bolady. İs sotqa jetedi.
Al Astana qalasynyń Esil aýdandyq soty bıyl 26 mamyrdaǵy uıǵarymymen komersıalyq nysandy basqaǵa berý týraly kelisimsharttardy jaramsyz dep tanyǵan.
Kásipker qyz ben «Elorda» qurylys kompanıasy arasynda bıyl 19 sáýirde bitimgershilik kelisimi, 17 mamyrda daýdy medıasıa tártibimen retteý týraly kelisimder jasalǵan.
Biraq sot talqylaýy kezinde «Shyǵys JAB Otaý qurylys» turǵyn úı kooperatıviniń ókili eki arada jasalǵan medıasıalyq kelisimniń aryzdaryna Ádilkárimovaǵa qarsylyq bildiredi. Qysqasy, sot atalǵan medıasıalyq kelisimdi bekitpeı qoıǵan.
Astana qalasy Esil aýdandyq sotynyń 2022 jylǵy 26 mamyrdaǵy basqarma kelisimderin jaramsyz dep taný týraly sheshiminen keıin, «Elorda» qurylys kompanıasy ókilderiniń ózderi Dınara Ýálıhanqyzyna komersıalyq nysandardy satqan A.Qashtaevtyń ústinen sotqa shaǵymdanýdy jáne sotqa bergennen keıin talap qoıýdy usynady.
Atqarý paraǵyn sot oryndaýshylaryna, óndirip alýshyny aýystyrýǵa, ıaǵnı olardyń usynysy boıynsha óndirip alýshy retinde D.Ádilkárimova 16 617 125 teńge tóleýge májbúr bolady.
Jábirlenýshilerdiń qolynda dálelderdi rastaıtyn WhatsApp messendjerinde ókildermen sóılesken hattar saqtalǵan.
"Qysqasy, bas dırektordyń orynbasary N.Alshymbaevtyń (tómende sýrette, red.) atynan «Elorda» qurylys kompanıasynyń ókilderi bizdi jarty jyl boıy áýre-sarsańǵa salyp, sońynda «Sizderge eshteńe ýáde etken joqpyz» dep bastaryn alyp qashyp otyr", – deıdi Ýálıhan Erǵalıev.
Osy ádiletsizdiktermen kúresip júrgen kásipker qyzdyń ınvestory – ákesi Ýálıhan Erǵalıev 30 jyldan astam ýaqyt kásipkerlikpen aınalysady. SHQO-nyń Tarbaǵataı aýdanyna qarasty Qaraoı aýylynda óz aqshasymen meshit, mektep salǵan mesenat.
Turmysy tómen otbasylarǵa, jarly-jaqybaı, jetim-jesirlerge únemi demeýshilik kórsetip kele jatqan azamat. Tarbaǵataı aýdanynyń qurmetti azamaty.
Mine, adal eńbegimen mal taýyp, halyqqa kómektesip, memleket damýyna úles qosyp otyrǵan osyndaı kásipkerler Jańa Qazaqstannan kómek suraıdy.
Kásipker de, onyń ınvestory da taban et, mańdaı termen, adal eńbekpen tapqan aqshalarynyń ádiletsiz sot sheshimimen kúıip bara jatqanyna ashynady.
Óskemennen Arqa tórine kóship, Astanaǵa baryp bas qalanyń damýyna úles qosamyz dep qaryzdanyp, nesıege kirip, komersıalyq nysandy satyp alǵan qyzy men ákesi aı saıyn nesıe jaýyp, qaryz qaıtarýdan qajyǵandaryn aıtady.
Biraq adal aqsha jolynda qandaı kedergi bolsa da, aıanyp qalmaq emes. Jańa Qazaqstanda ondaı ádiletsizdiktiń bolmaıtynyna senedi.
Jaras SHÓKE
