Búgin Almatyda "Baqylaý qyrandary" baqylaýshylar toby baspasóz jıynyn ótkizdi. Oǵan baqylaýshylar tobynyń shtab jetekshileri qatysty.
AES qurylysy jónindegi referendým qarsańynda qoǵamdyq bastama negizinde elimizdegi bir top saıasatkerler qurǵan «Baqylaý qyrandary» baqylaýshylar toby elimizde 6 qazanynda ótetin el ishilik elektoraldy proses prosedýralarynyń qatań saqtalýyn qamtamasyz etý úshin elimizdiń birqatar aımaqtaryndaǵy daýys berý ýchaskelerinde baqylaýshylyq jasamaq. Aýmaqtyq baqylaýshylar jelisi óz jumystaryn Almaty qalasyndaǵy Ortalyq shtab pen elimizdiń Astana, Shymkent, Túrkistan, Jezqazǵan, Qyzylorda, Taldyqorǵan, Talǵar jáne Qonaev qalalarynda ornalasqan óńirlik shtabtar arqyly júrgizbek.
Baspasóz jıynyna "Baqylaý qyrandary" tobynyń bastamashysy, saıasattanýshy Nurbolat Nyshanbaı, belgili jazýshy, jýrnalıs, qoǵam qaıratkeri Beknýr Kısıkov, jýrnalıs Islambek Dastan men saıasatker, jýrnalıs Nurgeldi Ábdiǵanı qatysty.
Bizdiń maqsat baqylaýshylardy oqytý, saılaý prosesin baqylaý!
Nurbolat Nyshanbaı, saıasattanýshy:
– Elimizde 6 qazanda ótetin referendým azamattardyń jaýapkershiligi men saıası belsendiliginiń artýyna tikeleı áser etedi. Saıasattanýshymyn. Saıası prosester men úshin qyzyq. Qazir sizder ne úshin baqylaýshylardy daıyndaǵyńyz keledi? AES-ke kózqarasyńyz qalaı dep suraq qoıyp jatyrsyzdar.
Baqylaýshy daıyndaý saılaý prosesin keńinen túsinýge yqpal etedi ǵoı. Táýelsiz baqylaýshylardyń daýys berý pýnktilerinde baqylaýshylyq jasaýy daýys berýdiń ashyq, ádil ótýine yqpal etedi. Bul óz kezeginde azamattyq qoǵamnyń damýyna, halyqtyń sanaly túrde saıası prosesterge qatysýyn jáne el bolashaǵyna degen jaýapkershiligin arttyrady. Bul bir.
Al ekinshi suraqqa qatysty aıtar bolsam, men AES-tiń salynýyn qoldaımyn nemese qarsymyn dep aıta almaımyn. Óıtkeni bul baqylaýshyny daıyndaý, oqytý pozısıama sáıkes kelmeıtin edi. Árıne, meniń bul suraqqa qatysty jeke pozısıam bar, alaıda ol pozısıamdy men sol 6-qazan kúni búletende belgileımin. Al baqylaýshylarǵa ózimizdiń qandaı da bir kózqarasymyzdy tyqpalap, úgit-nasıhat jasamaımyz. Bizdiń mısıa baqylaýshylardy oqytý, úıretý, saılaý prosesin baqylaý.
Qazaqstanda daýys berý quqyǵyna ıe 11 mıllıonnan astam azamat bar. Árbir azamattyń daýys berý quqyǵy qoǵam úshin mańyzdy, sebebi bul qoǵamnyń pikirimen sanasyp, sheshimder qabyldaýda mańyzdy ról atqarady.
«Baqylaý qyrandary» tobynyń maqsaty aıqyn, referendým barysyn zańnama talaptaryna saı ótýin qadaǵalaý. Ár azamattyń óz pikirin bildirip, erkin tańdaý jasaý múmkindigi elimizde demokratıanyń nyǵaıýyna, azamattyq qoǵamnyń damýyna jáne halyqtyń belsendi saıası ustanymyn qalyptastyrýǵa septigin tıgizedi ǵoı.
Referendýmnyń ádil ári taza ótýine árbirimiz múddeli bolýymyz kerek!
Islambek Dastan, jýrnalıs:
– Men jýrnalıs jáne qoǵam belsendisi retinde elimizde ótken osyǵan deıingi saılaýlar men referendýmdarda baqylaýshylyq jasadym. Ózim ómir súrip jatqan Jambyl oblysy aýmaǵyndaǵy saılaý naýqandarynda tájirbıe jınadym. Alda bolatyn AES qurylysyna qatysty jalpyhalyqtyq referendým kezinde de «Baqylaý qyrandary» qataryna qosylyp, ózim týǵan jáne ómir súrip jatqan Jambyl oblysynda baqylaýshylyq jasaýdy, baqylaýshy bolýǵa nıetti azamattardy oqytyp, úıretip-daıarlaýǵa qatyspaqpyn.
Referendým sózsiz – Qazaqstan qoǵamy úshin asa mańyzdy másele. Mundaı sátte búk túsip, úıde jatýǵa bolmaıdy. Referendým – memleket úshin mańyzdy máseleni shesherdegi halyq únine qulaq asa otyryp, sheshim qabyldaıtyn demokratıalyq tásil desek, onyń ádil ári taza ótýine árbirimiz múddeli bolýymyz kerek!
Bul jastar úshin úlken tájirıbe bolmaq!
Beknur Kısıkov, jazýshy:
– Saılaý prosesi men úshin tyń taqyryp emes. Burynnan bastap saılaý, referendýmdarda baqylaýshy boldym. Baqylaýshylardy daıyndadym. Olardy oqytý tájirıbem jetkilikti. Qazirgi sátte saıası belsendilikke qatysty dárister oqyp júrmin. Kózinde oty janyp turǵan, talantty shákirtterim jeterlik. Solardyń biri osy Nurbolat Nyshanbaı atty inimiz. Baqylaýshylardy daıyndaýǵa, oqytýǵa qatysty bastama usyndy. Álbette men qos qoldap qoldadym. Óıtkeni jastar saıası belsendilik tanytýda, saılaýdyń zań talabyna saı ótýine úlesin qosqysy keledi, daýys berýdi baqylaǵysy keledi. Nege qoldamasqa? Sol sebepti men Nurbolattyń bastamasyn qoldap otyrmyn. Qolymyzdan kelgenshe aǵalyq aqyl-keńesimizdi, maman retinde usynystarymyzdy aıtýdamyn. Bul jastar úshin úlken tájirbe bolmaq.
AES qurylysy bir adamnyń pármenimen sheshilmeıtin, jalpyhalyqtyq másele!
Nurgeldi Ábdiǵanı, saıasatker, jýrnalıs:
– AES qurylysy sekildi Qazaqstan úshin asa mańyzdy másele bir adamnyń «aıttym – bitti, kestim - úzildi» degen sózimen sheshilmeıdi! Sol úshin de jalpyhalyqtyq referendým jarıalandy. Endeshe, Qazaqstannyń sergek sanaly árbir azamaty referendýmǵa baryp, AES qurylysyna qatysty óz pozısıalaryn ashyq bildirýi kerek.
Qazaqstan táýelsizdik alǵan 33 jyldyń ishinde birneshe joly referendým ótti. 1995 jylǵy Ata Zańǵa ózgertý engizýden bastalǵan referendýmnyń eń sońǵysy Konstıtýsıalyq reformalar jónindegi referendým boldy. Al bul jolǵy referendýmnyń máni bólek. Sebebi, bul joly Qazaqstan úshin taǵdyrsheshti másele talqyǵa salynýda.
Endeshe, daýys berýge quqyly Qazaqstannyń árbir azamaty táýelsiz baqylaýshy bolyp qana qoımaı, elektoraldy proseste daýys burmalaýshylyqtardy boldyrmaýǵa úles qosýy tıis. Ol úshin elimizdiń aýmaǵynda resmı tirkelgen birneshe baqylaýshylyq uıymdar bar. Sondaı táýelsiz baqylaýshylyq jasaıtyn toptyń biri – «Baqylaý qyrandary» jýyrda baqylaýshylardy oqytyp, daıarlaýǵa belsendi kiriskenin málimdedi. Biz de, Nurbolat Nyshanbaı bastaǵan jigitterdiń janynan tabylyp, aldaǵy elektoraldy proseske táýelsiz baqylaýshylardy daıarlaý isine aralaspaqpyz.
