Qazaqstan qarjygerleri qaýymdastyǵynyń Analıtıkalyq ortalyǵy 2025 jyldyń birinshi jarty jyldyǵynda kásipkerlik sýbektilerdi nesıelendirý segmentine júrgizgen sholýdy jarıalady. Nesıeniń qymbattaǵanyna qaramastan, 2025 jyldyń birinshi jarty jyldyǵynyń qorytyndysy boıynsha bank sektory bızneske 9,4 trln teńge jańa qaryz berdi (jylyna +12% nemese 1 trln teńge), dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Nesıeniń jedeldetilgen ósimi ınfraqurylymdyq jáne ınvestısıalyq jobalardy iske asyrý, nesıeniń qysqa merzimdi qymbattyǵyna asa sezimtaldyq tanytpaý, ótinimderdiń kóptep maquldanýy, sondaı-aq kredıtterdiń ortasha mólsheriniń ulǵaıýy aıasynda iri bızneske kóbirek nesıe berý (+18%) baıqalady (jyl basynda 8,8 mlrd teńge, al qazir 12,9 mlrd teńge).
İri bıznes sýbektileri arasynda eń úlken suranysty qurylys (+27%), ónerkásip (+42%) jáne kólik (+51%) salasy qalyptastyrady, bul olardyń osy salalardaǵy joǵary úlesin jáne aǵymdaǵy jyly ekonomıkalyq ósimdi jedeldetýge qosýshy negizgi úlesin tanytady. Joǵary salalyq rentabeldilik (qurylys — 22,5%, óńdeý ónerkásibi — 24,7%, óndirýshi — 40,5%, kólik — 34,4%) nesıelik «tábetti» saqtap tur. Osylaısha, bul salalar nesıelik resýrstarǵa degen negizgi suranysty qalyptastyryp, korporatıvtik nesıeleý qurylymyn anyqtaıdy.
SHOB segmentinde jańa nesıelerdiń berilý deńgeıi syıaqy mólsherlemeleriniń ósimine joǵary sezimtaldyq, qarjylyq turaqtylyqtyń shektelýine baılanysty ótinimder boıynsha maquldaýlardyń dástúrli túrde úlestiń azaıýy (shaǵyn kompanıalardyń úlesi 39%-ǵa jýyq, ortasha — 22% - ǵa, iriler - 17% ), sondaı-aq iskerlik ortadaǵy kedergiler (salyq aýyrtpalyǵynyń deńgeıi, básekelestik, ekonomıkanyń jaı-kúıi jáne t.b.) aıasynda tómen boldy.
Qaryzdardy tartýdyń basym maqsaty aınalym qarajatyn qarjylandyrý bolyp tabylady (65%), al negizgi quraldarǵa jasalǵan ınvestısıalarǵa arnalǵan kredıtterdiń úlesi qalypty túrde 2,2% - ǵa deıin ósti (bir jyl burynǵy 1,3% - dan), bul bıznestiń uzaq merzimdi ınvestısıalar bóliginde saqtyqty saqtap, kompanıalardyń uzaq merzimge resýrstardyń joǵary qunyn belgileýge shekteýli daıyndyǵyn kórsetedi.
Uzaq merzimdi kredıtterdiń úlesi (>1 jyl) qaryz resýrstarynyń túpkilikti qunyn tómendetetin "Damý" KDQ jeńildetilgen memlekettik baǵdarlamalarynyń, sýbsıdıalarynyń jáne kepildikteriniń qoljetimdiligi aıasynda eń joǵary úles SHOB ókilderine (26-57%) tıesili.
Sonymen qatar, iri bıznestiń nesıeleý qurylymy ártúrliligimen erekshelenedi: olar qysqa merzimdi nesıelerdi belsendi paıdalanady, al uzaq merzimdi nesıelerdiń úlesi tómen bolyp keledi (10%). 2025 jyldyń İİİ-toqsanynda iri bıznes tarapynan kredıtterge suranystyń joǵary dınamıkasy saqtalady dep kútiledi, eń aldymen aýqymdy jobalar iske asyrylatyn qurylysta, ónerkásipte jáne kólikte joǵary iskerlik belsendilik pen rentabeldilik saqtalady.
SHOB segmentinde suranys memlekettik qoldaý baǵdarlamalaryna, atap aıtqanda, "Órleý" jeńildetilgen kredıtteý baǵdarlamasyna jáne "Damý"qory bazasynda SHOB jobalaryna kepildik berý tetigine kóbirek táýeldilik baıqalady.
2025 jyldyń birinshi jarty jyldyǵynda korporatıvtik sektordaǵy kredıttik belsendilik eki faktordyń qıylysynda qalyptasty: iri bıznes tarapynan turaqty suranys jáne iskerlik ortanyń saqtalyp otyrǵan shekteýleri. Bir jaǵynan, bızneske berilgen jańa qaryz qarajattarynyń kólemi 9,4 trln (+12% g/g) teńgege jetti, bul qarjylyq deldaldyqtyń keńeıýin tanytady. Ekinshi jaǵynan, kásiporyndardyń saýalnamalary salyq aýyrtpalyǵy, básekelestik jáne ekonomıkanyń jalpy jaǵdaıy bıznesti júrgizýdegi negizgi kedergiler bolyp tabylatynyn kórsetedi, al qarjylandyrýǵa qo jetimdilik ekinshi faktor retinde qabyldanady.
Buǵan deıin saıtymyzda "Jeke ınvestorlar yntasynyń joıylýy ekonomıkadaǵy turaqty kedergilerdi kórsetedi - sarapshy" degen maqala jarıalanǵan bolatyn.
