Bul paıymdy Qazaqstan dúngenderi respýblıkalyq etnomádenı ortalyǵynyń tóraǵasy, Qazaqstan halqy Assambleıasy Keńesiniń múshesi Zaınýddın Mahýseev aıtty. «Taıaý tarıhqa kóz júgirtsek te, dalaǵa qonys aýdarylyp jiberilgen kóptegen halyqtar qazaq halqynyń keń peıildiliginiń arqasynda aman qalǵanyn kóremiz. Bul qasıetterdi Qazaqstandy mekendegen barlyq etnostar odan keıin boıyna sińirdi», - deıdi ol.
Ortalyq tóraǵasy ózderin úlkender bala kezderinen kómek qolyn sozýǵa úıretkenin de atap ótti. Qazaqstanǵa kelgen árbir adam jergilikti halyqtyń meıirimdiligi men qonaqjaılylyǵyna tánti bolýy beker emes.
Zaınýddın Mahýseev eki jyl buryn Jambyl oblysynda oryn alǵan Qordaı oqıǵasy barsha elimiz úshin qasiret bolǵanyn eske aldy. Qasym-Jomart Toqaev zardap shekken aýyldardy ózi aralap, turǵyndarmen kezdesti. Prezıdenttiń mundaı kóńili eldegi ultaralyq turaqtylyqtyń mańyzdylyǵyn taǵy bir pash etti.
«Árıne, bul tragedıa kúrdeli máselelerdiń betin ashty, sonyń biri – etnıkalyq toptardyń shekaralas óńirlerde qonystanýy. Sarapshylardyń pikirinshe, qaqtyǵystyń órshýine dinı faktor, olardyń mádenı oqshaýlanýy áser etýi múmkin edi, biraq onyń negizgi sebebi bolǵan joq. Munyń báriniń negizinde arandatýshylar ultaralyq arazdyqqa aınaldyrýǵa tyrysqan turmystyq janjal jatyr», - dedi dúngen ultynyń ókili.
Sol Qordaı oqıǵasy etnosaralyq salada júrgizilip jatqan jumystarǵa ózindik túzetýler engizgenin atap ótken jón, bizdiń aldymyzǵa jańa mindetter qoıdy. Bul baǵytta búginde barlyq memlekettik qurylymdar men qoǵamdyq birlestikter birtutas kúsh bolyp jumys isteýde. Etnosaralyq qatynastardy basqarýdyń búkil júıesinde tereń reforma júrgizildi, Qazaqstan halqy Assambleıasynyń qyzmeti qaıta quryldy, Aqparat mınıstrligi janynan Etnosaralyq qatynastardy damytý jáne áleýmettik damý komıteti men Qoldanbaly etnosaıası zertteýler ınstıtýty irge qalady. Etnosaralyq salada irgeli qoldanbaly áleýmettik saýalnamalarǵa engen zertteýler júrgizý boıynsha da kóp jumystar atqaryldy. Bul sharalarǵa sarapshylar, Assambleıanyń Ǵylymı-saraptamalyq keńesiniń músheleri tartyldy.
«Nátıjesinde etnostar jınaqy turatyn barlyq óńirler zerttelip, ultaralyq qaqtyǵystardyń bolýy múmkin oshaqtary anyqtalyp, quzyrly organdarǵa naqty usynystar berildi. Osy saladaǵy qaqtyǵystardan keıingi turaqtandyrýdy eskere otyryp, etnosaralyq qatynastar salasyndaǵy jumysty odan ári úılestirýge basa nazar aýdaryldy. Osy taqyryp boıynsha birqatar analıtıkalyq materıaldar men ádistemelik quraldar daıyndaldy.
Sonymen qatar, qazir etnomedıasıa ınstıtýtyn damytýǵa erekshe kóńil bólinýde. Máselen, Qoldanbaly etnosaıası zertteýler ınstıtýty otandyq jetekshi sarapshylarmen jáne medıatorlarmen birlesip, etnomedıatorlardy, kelissózderdi júrgizýshilerdi, daýlar men ultaralyq qaqtyǵystardy retteý boıynsha mamandardy daıyndaýǵa arnalǵan arnaıy kýrs ázirledi. Oqytý kýrsynyń pılottyq jobasy Jambyl oblysynda qazirdiń ózinde júzege asyrylyp jatyr. Aǵymdaǵy jyly osyndaı jumystardy elimizdiń ózge óńirlerinde de júrgizý josparlanýda», - dedi Qazaqstan halqy Assambleıasy Keńesiniń múshesi.
Zaınýddın Mahýseev paıymynsha, eń durysy, Qazaqstandaǵy etnosaralyq qatynastar azamattyq biregeılikti nyǵaıta otyryp, «ártúrliliktegi birlik» qaǵıdasyna negizdelýi kerek. Assambleıa qoǵamdyq kelisim men jalpyulttyq birliktiń qazaqstandyq modelin júzege asyrý barysynda biriktirýshi faktorlardy birinshi orynǵa qoıýy kezdeısoqtyq emes. Bul rette barlyq etnostardyń memlekettik tildi meńgerý máselesine erekshe mán berilip, óskeleń urpaqqa basa nazar aýdarylǵany abzal.
Tatý-tátti, birligi bekem halyq bolǵandyqtan, bárimiz de dostyqty joǵary baǵalaımyz jáne árqashan beıbitshilikte ómir súrýge shaqyramyz. Búgingi tańda Qazaqstanda túrli etnostar birtutas otbasy bolyp ómir súredi jáne bul qaǵıda Uly Dala turǵyndarynyń árbir júreginde mańyzdy quramdas bolyp qalýy tıis.
