– Oljas myrza, «Astana bankiniń» hal-ahýalyna qatysty áńgime taraǵany barshaǵa aıan. Oqyrmandar arasynda sizderdiń klıentterińiz de bar ekenin bilemiz. Jaǵdaıdy óz aýzyńyzdan baıandap berseńiz jón bolar edi?
– Elimiz Memleket basshysy, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń saıasatynyń arqasynda qarjy-ekonomıkalyq daǵdarysty úlken abyroımen eńserdi.
Qazirgi tańda elimizdiń bank júıesi júıeli damý jolyna túskenin ózińiz de bilesiz.
Bizdiń "Astana banki" de ózge ekinshi deńgeıli bankter sekildi turaqty damý baǵytynan aınyǵan emes.
– «Astana banki» qashan, qalaı quryldy? Maqsattaryńyz qandaı? Sol jaıynda qysqasha aıtsańyz?
– «Astana banki» 2014 jyly «Astana fınans» bankiniń negizinde quryldy.
Qurylǵaly beri qarjy ınstıtýty Elbasynyń qarjy-ekonomıkalyq baǵyttaǵy tapsyrmalaryn nazarǵa alyp, jumys júrgizýde.
Onyń ishinde qarjy-ekonomıka salasyn sıfrlandyrý, aýylsharýashylyǵyn kooperasıalaý jáne halyqpen tyǵyz jumys istep, salymshylardyń qataryna qosý bizdiń basty maqsat.
Qazirgi tańda «Astana bankiniń» Astana, Almaty, Qaraǵandy, Shymkent, Óskemen, Atyraý, Taldyqorǵan jáne Aqtóbedegi fılıalynda 550-den astam adam jumys isteýde.
– Sonda sizder halyqqa «Astana bankiniń» aksıoneri bolýǵa múmkindik bergen birden-bir qarjy uıymy boldyńyzdar ǵoı? Bul baǵyttaǵy jumysty qalaı júzege asyrdyńyzdar?
– 2008 jyly «Halyq banki» aksıalaryn qor bırjasy arqyly saýdaǵa shyǵaryp, halyqtyń bank aksıoneri atanýyna múmkindik týǵyzdy.
Budan keıin osy is-tájirıbeni «Astana banki» júzege asyryp, zor tabysqa jetti.
Halyqtyq IPO baǵdarlamasyna tikeleı qatysymyz bolmasa da, bul iske táýekel etip, iske kiristik. Nátıjesinde isimiz ońǵa basyp, halyq "Astana bankine" senim artty.
Qazirgi tańda bizdiń aksıonerler sany 2500-nan asyp jyǵylady. Bul bizdiń basty erekshiligimiz.
Munshama kóp aksıoneri bar bankti Qazaqstandy bylaı qoıyp, TMD keńistiginde sırek kezdestiresiz. Qarapaıym halyqtyń bank aksıoneri bolýy bank jumysynyń ashyqtyǵy men tıimdiligin arttyrýǵa barynsha septesti.
El arasynan salymshy-aksıonerlerdi tartyp, tabysqa jetken Qazaqstandaǵy sanaýly qarjy uıymdardyń biri boldyq.
Osy rette táýelsiz Qazaqstannyń júregi – Astana syndy qaryshtap damyǵan «Astana bankiniń» aksıalaryn kórshi Reseıdiń azamattary da satyp alyp, Qazaqstannyń qarjy júıesine senim artqanyn aıta ketýimiz kerek.
Qazirgi esep boıynsha, «Astana bankiniń» Qazaqstandaǵy aksıonerler sany 1700-den assa, Reseıde bizge 700-den astam adam senim artty.
Osylaısha bizdiń bank Qazaqstannyń qarjy-ekonomıkalyq saıasatta joǵary deńgeıde damyǵanyn naqty ispen dáleldedi.
Budan syrt bizdiń bank 2019 jyldan jalpy jumys júıesin tolyqtaı memlekettik tilge beıimdeýdi maqsat tutyp otyr.
Ózińiz de bilesiz, jyl ótken saıyn qazaqtildi aýdıtorıa sany jaǵynan da, sapasy jaǵynan da ósip keledi. Biz osy máseleni eskerip otyrmyz.
Osy arqyly qazaq tili – qarjy tili, bank tili bola alatynyn dáleldegimiz keledi.
Búginde bizdiń qarjylyq qyzmetimizdi 800 myńnan astam halyq tutynady.
– Az ýaqyttyń ishinde munshama klıentti qalaı tarttyńyzdar?
– Munyń eshqandaı qupıasy joq. Qazirgi tańda Qazaqstanda sıfrly ekonomıka qurý isi qarqyndy júrip jatqany ózińizge málim.
Bizder jurtshylyqtyń qarapaıym qalta telefonymen bank qyzmetterin úıde otyryp, jumysta júrip paıdalanýyna barynsha kúsh saldyq.
Klıentterimiz úshin qolaıly qosymshalar daıyndap, olarǵa minsiz qyzmet kórsetýge bar kúsh-jigerimizdi jumsap kelemiz.
Osyndaı júıeli jumystyń arqasynda kóńil qýantarlyq nátıjege qol jetkizdik.
Jalpy, sıfrlandyrý jumystary elimizdiń qarjy júıesinde qarqyndy júrip jatyr dep nyq senimmen aıta alamyn.
– Demek, jaǵdaılaryńyz jaqsy boldy ǵoı?
– Árıne. "Astana bankiniń" turaqty damý baǵytynan aınymaǵanyn aıǵaqtaıtyn myna bir jaıtty aıta keteıin.
Jaqynda bizder qyzmet kórsetý aıasyn keńeıtý maqsatynda Aqtóbe qalasynda bólimshemizdi ashtyq.
Eger bank qandaıda bir qıyndyqqa tap bolsa, qosymsha fılıalyn ashpaıtyny belgili. Sondyqtan salymshylarymyzǵa «Astana bankiniń» turaqty damý baǵytynan aınymaǵanyn taǵy da qaıtalap aıtamyn.
– Oljas myrza, áńgime basynda aýyl sharýashylyǵyn kooperasıalaý isine aralasqandaryńyzdy aıtyp qaldyńyz? Bul baǵyttaǵy jumysty qalaı iske asyrǵandaryńyz qyzyqty bolyp tur.
– Árıne. "Astana bankiniń" aıryqsha atap ótetin qol jetkizgen tabystary jeterlik.
Aýyl sharýashylyǵy eńbekkerlerimen jumys istep, olardyń kooperatıvterge birigýine qoldaý kórsettik.
Qazirgi damyǵan zamanda ekonomıkanyń kez kelgen salasyn órkendetý úshin qarjylyq resýrs kerek.
Bul rette bizder Qostanaı, Aqmola jáne Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy usaq sharýalardyń irgeli kooperatıvterge birigip, óz isterine qarjy tartýyna múmkindik týǵyzyp, jer emgen sharýalarmen tyǵyz jumys istep kele jatqanymyzdy aıta alamyn.
– Bul jaqsy tájirıbe eken. Sonda bul baǵyttaǵy jumystaryńyzdy qaı ýaqytta bastadyńyzdar? Nátıjesi qalaı bolǵanyn qysqasha baıandap berińizshi?
– Bizdiń bank aýyl sharýashylyǵy eńbekkerlerin qoldaýdy 2015 jyldan bastap úsh jyl qatarynan úzbeı tabysty túrde júzege asyrýda.
Osy úsh jylda
Qostanaı, Aqmola jáne Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy irili-usaqty 160 sharýaqojalyǵy 6 kooperatıvke birigip, «Astana bankiniń» qoldaýynyń arqasynda 541 myń gektar jerge dándi-daqyl seýip, mol ónim aldy.
Óz kezeginde bizdiń bank sharýalardyń kóktemgi egý, kúzgi jıyn-terin jumystaryn ýaqytynda júrgizý úshin tıisti qarajatty bizdiń bankten dál ýaqytynda alyp otyrdy. Qarjydan taryqpaǵannan keıin janarmaı men tehnıkalaryna qajetti qosalqy bólshekterdi der kezinde satyp alyp, jumystaryn tabyspen aıaqtady.
Keleshekte bizben jumys isteıtin sharýaqojalyqtarynyń aýqymyn keńeıtip, elimizdiń ózge oblystaryn da qamtıtyn bolamyz.
– Aıtyńyzshy, aýyl sharýashylyǵyn kooperasıalaý jumysyn júzege asyrýda qandaı da bir is-tájirıbeni nazarǵa aldyńyzdar ma?
– Suraǵyńyz oryndy. Jalpy aýyl sharýashylyǵyna salǵan ınvestısıa qaıtarymy tómen ekeni jasyryn emes. Sondyqtan bul isti qolǵa alǵanda jumys nátıjeli bolýy úshin Batys elderiniń bank júıesiniń is-tájirıbesin zerttep, Qazaqstannyń qazirgi jaǵdaıyna saı iske asyrýǵa aıryqsha kóńil bóldik.
Aýyl sharýashylyǵyn kooperasıalaýdy tabysty júzege asyrǵan Germanıanyń Raıffaızen bankiniń is-tájirıbesine basa mán berdik.
Osy is-tájirıbeni Qazaqstannyń jaǵdaıyna yńǵaılap, júzege asyrýdyń sáti tústi. Qazir bul baǵyttaǵy jumystarymyz qarapaıym sharýalar tarapynan qoldaý taýyp otyr.
Aldaǵy ýaqytta bul baǵyttaǵy jumystardy jetildirip, damytatyn bolamyz. Aıtalyq, bul baǵytta sharýalarǵa kooperatıvterdi kapıtalızasıalaýdyń máni men mańyzyn túsindire bastadyq.
Bul baǵyttaǵy jumystar bolashaqta irgeli kooperatıvterdi kúsheıtip, elimizdegi iri agroholdıngtermen básekege túsetin deńgeıge jetkizetin bolady.
– Aýyl sharýashylyǵyn kooperasıalaý baǵytyndaǵy jumystaryńyz shynymen mańyzdy eken. Bul jaıynda aldaǵy ýaqytta oqyrmandaryńyzǵa aıtyp berseńiz jaqsy bolar edi.
Oljas myrza, sizdi dál qazir qandaı másele alańdatady?
– Iá, sizdermen aldaǵy ýaqytta taǵy da kezdesip, aýyl sharýashylyǵy salasyn kooperasıalaýǵa qatysty jumystardy jan-jaqty aıtyp berýge ázirmin.
Dál qazir meni
aýyl sharýashylyǵyn kooperasıalaý baǵytyndaǵy jumysymyzdyń aıaqsyz qalmaýy, bizge senim artqan 2500-den astam salymshy men 800 myńnan astam bank klıentteriniń jaǵdaıy qatty alańdatady.
Bir ǵana aýyl sharýashylyǵyn kooperasıalaý isiniń arqasynda bizder 2016 jyly 2800-den astamdy turaqty jumys ornynyń ashylýyna sebepshi boldyq.
Kooperatıvke birikken sharýalar kóktemgi egis naýqanyn der ýaqytta aıaqtaýy tıis.
Óz basym sharýalardyń jaǵdaıyna qatty alańdap otyrmyn. Keleshekte bizge QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi men «QazAgro» holdıńi barynsha qoldaý kórsetýi kerek dep esepteımin.
Búgingi qıyndyqtar artta qalyp, nátıjeli jumystarymyz jalǵasyn tabaryna senimdimin.
– Oljas myrza, júıeli áńgimeńizge rahmet! Jumystaryńyzǵa tabys tileımiz!
Suhbattasqandar, Nurlan JUMAHAN,
Dýman BYQAI
"Astana banki" AQ dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Oljas Toqtarovtyń úndeýi
[video width="720" height="404" mp4="https://dalanews.kz/wp-content/uploads/2018/04/10000000_863811343826589_7907879264110772224_n.mp4"][/video]
