YouTube jelisindegi 700 myńǵa jýyq jazylýshysy bar «Air Crash Investigation Igor Zyránov» arnasynda 2024 jylǵy 25 jeltoqsanda Aqtaý mańynda apatqa ushyraǵan AZAL áýe kompanıasynyń Embraer 190 ushaǵyna qatysty vıdeo jarıalandy. Aıta keterligi, bul materıal resmı tergeý qorytyndysy emes, tek ashyq derekterge súıene otyryp jasalǵan beıresmı taldaý, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Ushý aldyndaǵy jaǵdaı
AZAL 8243 reısi Baký – Groznyı baǵyty boıynsha ushqan. Ekıpaj quramynda 15 myń saǵattyq ushý tájirıbesi bar komandır Igor Kshnákın jáne 800 saǵattaı ushqan ekinshi pılot Aleksandr Kalánıkov bolǵan. Olar medısınalyq tekseristen jáne ushý aldyndaǵy daıyndyqtan tolyq ótken, Groznyı áýejaıyndaǵy meteojaǵdaılarmen de tanysqan.
Groznyıdaǵy aýa raıy kúrdeli, biraq qonýǵa ruqsat etilgen deńgeıde bolǵan – bulttylyq tómengi shegi 210 metr, kóldeneń kóriný – 3100 metr. Degenmen, aýa raıy kez kelgen sátte nasharlaýy múmkin bolǵan.
Tehnıkalyq daıyndyq
Silkway Technics mamandary ushaqty tolyq tekseristen ótkizgen. Barlyq júıeler jumys istep turdy, janarmaı toltyrylǵan, germetıkalar qalypty. Ekıpajǵa ushýǵa ruqsat berilgen.
Baǵyt júıeleriniń isten shyǵýy
Ushqannan birneshe mınýt ótken soń ekıpaj alǵashqy tehnıkalyq aqaýlarǵa tap boldy – GPS júıesiniń eki jıyntyǵy bir ýaqytta isten shyqqan. Bul ushýdyń ári qaraı jalǵasýyn qıyndatty, sebebi ushaqtyń qonýy spýtnıktik navıgasıaǵa negizdelgen RNP júıesine táýeldi bolatyn.
Groznyıda balama júıeler bolmaǵan: basty kýrs-glıssadalyq júıe tehnıkalyq qyzmet kórsetýge jabyq edi, al radıomaıak boıynsha qoný ádisi – kúrdeli jáne sırek qoldanylatyn tásil. Onyń ústine, bulttylyq shegi qajetti 260 metrden tómen bolyp, jaǵdaıdy kúrdelendirdi.
Qonýǵa alǵashqy áreket
Ekıpaj alǵashqy qoný áreketinde ushý-qoný jolaǵyn vızýaldy kóre almaǵandyqtan, ekinshi aınalymǵa shyǵýǵa májbúr boldy. Qaıta qoný kezinde komandır bıiktikti ólsheýde qatelik jiberip, aspaptar 160–170 metrge artyq bıiktik kórsetken. Bul fınaldyq kezeńde qaýipsizdik sezimin jalǵan týǵyzýy múmkin edi.
Qysym jáne sheshim qabyldaý
Ekıpaj psıhologıalyq qysymǵa tap bolǵan. Qanshalyqty qatty týrbýlenttilik bolǵany nemese jaǵdaıdy qalaı baǵalaǵany naqty belgisiz. Biraq vıdeodaǵy málimetke sáıkes, Groznyıdan rezervtik áýejaıǵa ushý — jalǵyz durys sheshim bolǵan.
Bakýge baǵyt alyp, kútpegen jaǵdaıǵa tap bolý
Ekinshi sátsiz qoný áreketinen keıin ekıpaj reısti bastaǵan Baký qalasyna qaıtýǵa sheshim qabyldady. Biraq baǵyttan shyqqannan keıin birneshe mınýttan soń ushaqtyń syrtyna eki qatty soqqy bolǵan. Sodan keıin basqarý júıeleri isten shyǵyp, avtopılot pen avtomatty tartý júıesi óship qalǵan.
Beıresmı nusqa boıynsha, bul syrtqy áser ushaqtyń qurylymyn nemese mańyzdy basqarý júıelerin zaqymdaýy múmkin. Ekıpaj bıiktikti jáne baǵytty joǵalta bastady. Osy sátte barlyq úsh gıdrojúıede de qysym tómendep, bıiktikti jáne qanat basqarýyn múmkin etpeıtin jaǵdaıǵa jetkizdi.
Aqtaýǵa shuǵyl qoný áreketi
Krıtıkalyq jaǵdaıdy eskergen ekıpaj Aqtaýǵa shuǵyl qonýdy uıǵardy. Basqarý júıesiniń tolyq isten shyǵýy men qıyn meteojaǵdaılarǵa qaramastan, ushqyshtar ushaqty 1800 metr bıiktikke deıin túsirip, Aqtaýǵa baǵyttady.
Áýejaı dıspecherleri aldyn ala eskertilgen, jergilikti órt sóndirý jáne qutqarý qyzmetteri daıyn turǵan. Alaıda ushaq áýejaıdan 5 shaqyrym qashyqtyqta, shasıi men qanattary ashyq kúıinde, ońǵa qısaıǵan qalpynda jerge soǵyldy. Qutqarýshylar 7 mınýt ishinde apat ornyna jetip, shuǵyl áreketke kiristi.
Bortta bolǵan 67 adamnyń 39-y qaza taýyp, 28 adam aman qaldy. Ekıpaj músheleri tótenshe jaǵdaıda kórsetken batyrlyǵy úshin Ázirbaıjannyń ulttyq medaldarymen marqum kúıinde marapattaldy.
Tergeý jalǵasýda
Bul beınerolıktegi málimetter tek aldyn ala ashyq derekterge súıengen beıresmı boljam ekenin avtorlar atap ótedi. Resmı sebepter tergeý aıaqtalǵan soń ǵana belgili bolady. Tergeýge Qazaqstan, Ázirbaıjan, Reseı jáne Brazılıa sarapshylary qatysyp jatyr.
