Abaı oblysynda balalardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa baǵyttalǵan aýqymdy reformalar men bastamalar iske asyrylýda. El Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev árbir balanyń baqyty jáne qaýipsizdigi úshin jaǵdaı jasaýdyń mańyzyn atap ótti. Osyǵan baılanysty búgingi tańda balalardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa qatysty zańnamalyq jáne strategıalyq sharalar iske asyrylýda.

Balalar halqymyzdyń úshten birin ıaǵnı, 6,8 mıllıon adamdy quraıtyndyǵyn eskere otyryp, memleket olardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa, ál-aýqaty men qaýipsizdigin qamtamasyz etýge aıtarlyqtaı kúsh salýda. Qabyldanǵan úsh Zań ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalardy qoǵamǵa beıimdeýge baǵyttalǵan.

Máselen, 2024 jylǵy aqpanda «Bala quqyqtary týraly» Zańǵa jetim jáne ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnalǵan tálimgerlik ınstıtýt engizýdi kózdeıtin ózgerister engizildi. Abaı oblysynda mundaı balalardy kásibı baǵdarlaýǵa, áleýmettendirýge jáne bos ýaqytyn uıymdastyrýǵa járdemdesetin 5 jeke jáne 7 korporatıvtik tálimger kómek kórsetedi.

Jeltoqsan aıynda «kásibı qabyldaýshy otbasy» ınstıtýtyn engizetin Zań qabyldandy. Bul qıyn ómirlik jaǵdaıǵa tap bolǵan balalardy úıde tárbıeleýge múmkindik beredi. Al kásibı ata-analarǵa ár bala úshin 10 AEK - ten 70 AEK mólsherinde járdemaqy tólenedi.

Balalarǵa qatysty zorlyq-zombylyq úshin jaýapkershilik kúsheıtildi. Al shuǵyl kómek kórsetetin «111» baılanys ortalyǵynyń jumysy zańnamalyq deńgeıde bekitildi. Qysym kórsetýge ákimshilik jaýapkershilik engizilip, balalardy qoǵamdyq kólikten túsirýge tyıym salyndy.

2026-2027 oqý jylynan bastap jekemenshik mektepterde oqıtyn halyqtyń áleýmettik osal toptarynan shyqqan balalarǵa tamaq jáne oqý quraldary tegin berile bastaıdy. Abaı oblysynda qorǵanshylyq jáne qamqorshylyq boıynsha 22 maman jumys isteıdi. Alaıda qosymsha 15 maman qajet.

«2024 jyldyń aqpan aıynan bastap óńirde jetim jáne ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalardy qoldaýǵa baǵyttalǵan «Meıirim» aksıasy ótkizilýde. Búgingi tańda 222 bala memlekettik mekemeler men uıymdarǵa bekitilip, 144 balanyń shotyna 37 mln teńgeden astam qarajat aýdaryldy», — dep atap ótti Abaı oblysy ákiminiń orynbasary Jasulan Sársebaev.

Abaı oblysynda balalardy qosymsha bilimmen qamtý kórsetkishi 92,4% -. qurady. 11 myńnan astam bala bilim berý mekemeleri jáne ózge de shyǵarmashylyq úıirmelerde, sondaı — aq 6 myńnan astam bala sport seksıalarynda óz qalaýlary boıynsha aınalysady. 309 jalpy bilim beretin mektepterde oqýshylardy sabaqtan tys ýaqytta qamtý 50 666 oqýshyny qurady (49,3%): 1129 úıirmede 20773 bala (20,3%), 1760 sport seksıalarynda 29 893 bala (29%) qamtyldy.

Áskerı-patrıottyq tárbıeni damytý úshin óńirde 234 klýb jáne 59 «Jas sarbaz» synyptary jumys isteıdi. Ekologıalyq klýbtar, sondaı-aq mektep murajaılary men ólketaný jasaqtary belsendi jumys isteıdi. 2024 jyldyń jazǵy kezeńinde 12 saýyqtyrý lageri 5 myńnan astam balany qabyldady. Qala syrtyndaǵy lagerlerdiń jetispeýshiligin joıý úshin áleýmettik-ekonomıkalyq damýdyń Keshendi jospary sheńberinde Keńgirbaı aýylynda jańa lager qurylysy júrgizilýde.

«Óńirdiń barlyq bilim berý mekemeleri beınebaqylaý kameralary, dabyl túımeleri jáne týrnıket syndy zamanaýı qaýipsizdik júıelerimen jabdyqtalǵan. Ulttyq beınemonıtorıng júıesine qosylý aıasynda 23 myńnan astam kamera ornatyldy. Óńirde otbasy men balalardy qoldaý ortalyqtary quryldy. Onda psıhologtar, áleýmettik pedagogtar jáne qamqorshylyq organdarynyń qyzmetkerleri jumys isteıdi. Qosymsha bilim berý úshin aýyldyq klýbtar men mádenıet úılerin paıdalaný uıymdastyryldy. 2024 jyly 113 ótinish boıynsha kómek kórsetilip, olardyń árqaısysy jedel sheshildi», — dep tolyqtyrdy oblys ákiminiń orynbasary.

Aımaqta bir jylda býllıng, nashaqorlyqtyń jáne ekstremızmniń aldyn alý boıynsha myńnan astam is-sharalar ótkizildi. 2024 jyldyń tamyz aıynda oblys mamandary úshin balalardyń quqyqtaryn qorǵaý máselelerine arnalǵan oqytý semınary uıymdastyryldy.

Bir sózben aıtqanda, Abaı oblysynda ár balaǵa qolaıly jaǵdaı jasaý boıynsha jumys jalǵasýda.