Ǵylymı basylym Scopus derekter bazasyna enedi jáne ekstremofıldi mıkroorganızmderdiń bıologıalyq alýantúrliligi men olardy bıotehnologıada qoldanýdyń ózekti máselelerine arnalǵan. Al Springer álemdegi eń bedeldi ǵylymı baspa bolyp tabylady, onyń monografıalaryn álemniń túkpir-túkpirinen ǵalymdar oqyp, satyp alady.
Mundaı joǵary nátıjege qarashańyraq ǵalymdary halyqaralyq seriktestermen birlesken «Mıkrobtyq bıotehnologıa aıasynda zertteýge negizdelgen joǵary bilim berý jelisi» jobasy aıasynda qol jetkizdi. Monografıaǵa kirgen segiz bólimniń ekeýi QazUÝ ǵalymdaryna tıesili. «Aýyr metaldarǵa mıkrobtyq stress reaksıasy» jáne «Qazaqstannyń jylý kózderin taldaý jáne sıpattaý» atty bólimderdiń avtory – QazUÝ-dyń bıologıa jáne bıotehnologıa fakúltetiniń oqytýshylary: A.Qystaýbaeva, L.Ignatova, A.Mashjan jáne I.Savıskaıa. Sheteldik soavtorlar: Nıls-Kare Bırkeland (Norvegıa), Dılfýza Egemberdıeva (Germanıa), Ovık Panosán (Armenıa), Van-Djýn Lı (Qytaı).
«Aýyr metaldarǵa mıkrobtyq stress áseri» taraýynda barlyq tiri organızmderge, sonyń ishinde mıkrobtarǵa asa qaýip tóndiretin aýyr metaldarmen qorshaǵan orta lastanýynyń jahandyq ekologıalyq máselesi qozǵaldy. Ósimdikterdiń abıotıkalyq faktorlardyń zaqymdaýshy áserine tózimdiliginiń fızıologıalyq mehanızmderin, sonyń ishinde tıimdi mıkroorganızmderdi qoldanýdy zertteýdiń mańyzdylyǵy sıpattalǵan. Atalǵan sheshim ósimdikterdiń ekstremaldy jaǵdaılarda tirshilik etý strategıasyn túsiný úshin, sondaı-aq ósimdikterdi qorshaǵan ortanyń qolaısyz faktorlarynyń zıandy áserinen qorǵaý tehnologıasyn jasaý úshin túbegeıli mańyzdy bolyp tabylady.
Sonymen qatar bul taraýda aýyr metal ıondarynyń myrysh, mys, marganes jáne qorǵasynǵa kóp tózimdiligi bar mıkromısetterdiń ósýine áserin zertteý týraly aqparat berilgen. Zertteý nátıjeleri ósimdikterdi ósirý tehnologıasyn qurastyrýǵa negiz bola alatyn stress faktorlaryna ósimdikterdiń tózimdiligin arttyrý qabiletinde mıkroorganızmderdiń belsendiligin tıimdi paıdalanýǵa kómektesedi.
Olar ósimdik ósirý tehnologıasyn damytýǵa negiz bola alady.
Kelesi bólimde ǵalymdar Qazaqstannyń jylý kózderin taldap, sıpattaıdy. Elimizde termaldy sýlar keń taralǵan, bul sýy bar taý jynystary úlken tereńdikte jatqan úlken artezıandyq baseınderdiń bolýymen baılanysty jáne sáıkesinshe ónerkásiptik bıotehnologıa úshin qyzyqty mıkroorganızmderdiń biregeı qaýymdastyqtaryna ıe. Sondaı-aq ǵalymdar termaldy bulaqtardyń ártúrliligi, olardyń temperatýralyq rejımi, sýdyń hımıasy jáne olardyń mıkrobtyq alýantúrliligine sıpattama beredi.
Osylaısha álemdik ǵylymı keńistikke yqpaldasý arqyly QazUÝ ǵalymdary ýnıversıtet mártebesin kóterýge qomaqty úles qosýda. Sheteldik áriptestermen tıimdi yntymaqtastyqta birlese jumys isteý – ýnıversıtet ǵalymdarynyń básekege qabilettiliginiń aıqyn kórsetkishi. Bul monografıanyń shyǵýy qazaqstandyq ǵylymnyń álemdik ozyq jetistik deńgeıine jetýine de ózindik yqpal eteri sózsiz.
