«Volonterlik qyzmetti damytý týraly» qabyldanǵan zańǵa qazaqstandyqtardy ıgi isterge yntalandyrýǵa baǵyttalǵan birqatar ózgertýler men tolyqtyrýlar engizilgen. Máselen, onda eriktilerdiń memlekettik qyzmetke kirý kezindegi quqyqtaryn keńeıtý qarastyrylǵan. Bul týraly İİM Azamattyq qoǵam isteri komıtetiniń Qaıyrymdylyq jáne volonterlik jumys departamentiniń bas sarapshysy Nurlan Tilepbergenovten bildik. Iaǵnı, volonterlik tájirıbesin rastaǵan azamat jumysqa ornalasý kezinde basqa úmitkerlerden artyqshylyqqa ıe bolady.
«Jańartylǵan zań normalaryna sáıkes volonterlik uıymdarǵa memlekettik múlik jeńildetilgen sharttarmen beriledi. Atap aıtqanda, qalalardyń, oblystardyń, aýdandardyń komýnaldyq menshigindegi múlik keıinnen satyp alý quqyǵynsyz úkimettik emes uıymdarǵa senimgerlik basqarýǵa beriledi. Bul rette volonterlik uıym ÚEU retinde kem degende úsh jyl buryn tirkelýi kerek», - dep túsindirdi bas sarapshy.
Ol taǵy bir jaǵymdy jaıtty atap ótti: eriktiler qyzmetin damytý týraly zańǵa «korporatıvtik volonterlik» uǵymy engizilgen. Sońǵy jyldary iri kompanıalarda korporatıvtik volonterlik belsendi damyp keledi, onyń ishinde volonterlik qyzmetke tikeleı qatysatyn, qaıyrymdylyq sharalaryn uıymdastyratyn jáne ótkizetin ulttyq kompanıalardyń qyzmetkerleri men bıznes ókilderi bar.
«Bul – bıznestiń áleýmettik jaýapkershiliginiń bir túri. Taǵy bir yntalandyrý – budan bylaı erekshe kózge túsken eriktiler «Shapaǵat» medalimen marapattalady. Buǵan deıin bul syılyqtytek mesenattar, qaltaly azamattar, qaıyrymdylyq uıymdary ǵana alyp kelgen bolatyn», – dedi Nurlan Tilepbergenov.
Bilim jáne ǵylym mınıstrligi de volonterlik is-sharalarǵa qatysatyn azamattar men uıymdardyń sany jyl saıyn artyp kele jatqanyn habarlady. Bul rette olardyń qatysýymen júzege asyrylyp jatqan baǵdarlamalar men jobalardyń aýqymy keńeıe túsken. Mysaly, QazVolunteer.kz eriktilerge arnalǵan biryńǵaı aqparattyq platforma iske qosylǵan, onda 2021 jyly 49 986 erikti tirkelse, 2022 jyly olardyń sany 51 154-ti qurap, 2,3 paıyzǵa ósipti. Sonymen qatar respýblıkalyq front-ofıs pen 17 aımaqtyq volonterlik qoldaý ortalyqtary óz jumystaryn tabysty jalǵastyrýda. Olar 600-den astam uıymnyń basyn biriktiredi.
Qazaqstan Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna oraı «Igi ister marafony» jalpyulttyq aksıasy uıymdastyrylǵany esimizde. Ol da elimizdegi 3 mıllıonnan astam eriktini bir baǵytqa jumyldyrypty. Nátıjesinde 5 mıllıon azamatqa jalpy somasy 6,2 mıllıard teńge kóleminde kómek kórsetildi.
Mınıstrlik 2020 jyldan bastap «Birgemiz» jalpyulttyq jobasy júzege asyrylyp jatqanyn eske saldy. Onyń jumys istegen ýaqytynda 200 myńǵa jýyq erikti qamtylǵan. Jobanyń jumysy týraly «Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy» AQ tóraǵasynyń orynbasary Jasulan Beısembıev tolyǵyraq áńgimelep berdi.
«2022 jyly jalpyulttyq Birgemiz jobasyn júzege asyrý aıasynda birneshe volonterlik jobalar qoldaý tapty. Barlyǵy segiz joba bar. Olardyń árqaısysy ártúrli baǵyttar men salalarda eriktilik qyzmetti damytýdy qarastyrady. Mysaly, Birgemiz: Bilim jobasy aıasynda respýblıka boıynsha turǵyndarǵa sıfrlyq tehnologıa salasyndaǵy bilimin jetildirýge, tilderdi úırenýge, qarjylyq, quqyqtyq saýattylyq pen basqa da daǵdylardy arttyrýǵa kómektesetin eriktiler jasaǵy qurylýda», – dedi Jasulan Beısembıev.
Sol sıaqty, Birgemiz: Saýlyq jobasy negizinen hospısterde, onkologıalyq dıspanserlerde jáne basqa da medısınalyq mekemelerde naýqastardy kútýge kómektesý úshin medısınalyq ýnıversıtetterdiń stýdentterin tartady. Bul rette eriktiler úshin túrli trenıńter men semınarlar uıymdastyrylyp, olar osy baǵyttaǵy is-áreketterge úıretiledi.
Tarıhı-mádenı mura nysandaryn saqtaýǵa arnalǵan «Birgemiz: Asyl mura» jobasy tarıhı oryndardy abattandyrý men kútip ustaýǵa, jazda balalarǵa ekskýrsıalar ótkizýge eriktilerdiń kómegin kórsetedi.
«Osy joba aıasynda árqaısysy shamamen 300 myń teńgeden shaǵyn granttar beriledi, ol qarjyǵa eriktiler túrli is-sharalar ótkize alady nemese arnaıy saıttar asha alady. Qazirdiń ózinde belgili bir tabıǵı-tarıhı nysandardyń mańyzyn ashatyn birneshe ınternet-alańqaılar qurylýda», - dep túsindirdi Jasulan Beısembıev.
Onyń aıtýynsha, Birgemiz: Qamqor jalpyulttyq jobasyn júzege asyrý úshin eriktiler qarttar úılerine, ortalyqtarǵa tartylýda. Halyqty áleýmettik qorǵaý júıesiniń áleýmettik qyzmetteri de nazardan tys qalmaıdy. Uıymdastyrýshylar qandaı uıymdar men mekemelerge qandaı da bir kómek qajet ekenin anyqtap, ári qaraı jumys isteý úshin eriktilerge der kezinde habarlap otyrady.
Volonterler Birgemiz: Sabaqtastyq jobasy aıasynda halyqty áleýmettik qorǵaý júıesiniń áleýmettik qyzmet kórsetý ortalyqtarynda qıyn ómirlik jaǵdaıǵa tap bolǵan jastarmen jáne balalarmen jumys isteıdi eken. Bul negizinen volonterlerdiń tálimgerlik tájirıbesin arttyrýǵa arnalǵan.
«Birgemiz: Taza álem» qorshaǵan ortany qorǵaý jobasy aıasynda eriktiler ózender men ormandardy tazartý, aǵash otyrǵyzý, qoqystardy suryptaýdy úıretý boıynsha is-sharalar ótkizedi. Birgemiz: Ayala jobasy adamdardyń janýarlarǵa degen jaýapkershiligin, adamgershilik kózqarasyn qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan. Birgemiz: Úmit jobasyn iske asyrý aıasynda iz-túzsiz joǵalǵan adamdardy izdeýge, sondaı-aq apat qaýpin azaıtýǵa jáne tabıǵı, tehnogendik sıpattaǵy tótenshe jaǵdaılardyń saldaryn joıýǵa atsalysamyz», - dedi Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵynyń ókili.
Taǵy bir baǵyt – «kúmis volonterlik». Bul toǵyzynshy volonterlik joba. Sarapshy túsindirgendeı, joba 50 jáne odan joǵary jastaǵy eriktilerdi qoldaýdy qarastyrady. Bul qozǵalys keıbir aımaqtarda birshama damyǵan. Atap aıtqanda, Astana, Shyǵys Qazaqstan jáne Pavlodar oblystarynda zeınetke shyqqan eriktiler klýbtary jumys isteıdi. Osy joba aıasynda barlyq aımaqtarda úılestirýshiler bar. Olar adamdardyń belsendiligin arttyrýǵa, bir-birin tabýǵa kómektesýge, volonterlikke degen qyzyǵýshylyqtaryn joǵaltpaý úshin olarǵa túrli trenıńter daıyndaýǵa tyrysady.
Jasulan Beısembıevtiń aıtýynsha, memleket eriktilerdiń quzirettiligin arttyrý, tájirıbe almasý, sol arqyly olardyń qyzmetiniń tıimdiligin jetildirý úshin qarajat bóledi. Jalpy, volonterlik – tikeleı qarjylandyrýdy qajet etpeıtin sala.
Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy tóraǵasynyń orynbasary atap ótkendeı, óńirlerde jergilikti jerdegi qoǵamdyq uıymdardy qoldaý quraldary bar. Bul oraıda, zań eki negizgi ádisti belgileıdi. Bul – memlekettik organdardyń keıbir áleýmettik mańyzy bar isterge, sonyń ishinde volonterlik qyzmetke qarjy bólýi múmkin memlekettik áleýmettik tapsyrys. Al ekinshi ádis – granttar.
«Granttardy tek biz arqyly alýǵa bolady. Biz – eldegi jalǵyz operatormyz. Biraq memlekettik tapsyrysty aýyldyq ákimdikterge deıin kez kelgen mekeme bere alady. Al sońǵy jyldary bul memlekettik tapsyrys kólemi artyp keledi. Mysaly, 10 jyl buryn elimizde jalpy kólem birneshe júz mıllıon teńge bolsa, qazir ol 20 mıllıard teńgeden asty», - dedi «Azamattyq bastamalardy qoldaý ortalyǵy» AQ tóraǵasynyń orynbasary.
Bul aqsha negizinen óńirlerde, atap aıtqanda ishki saıasat, jastar saıasaty, bilim, tabıǵatty paıdalaný basqarmalarynda ıgeriledi. Memlekettik áleýmettik tapsyrysqa bólingen ár aımaqtyń búdjeti bar, ol ÚEU-ǵa úlestiriledi.
