Uıymǵa múshe munaı eksporttaýshy elder 2026 jyldyń maýsymyna qaraıǵy josparynda munaıdy artyq óndirý boıynsha ótemaqy kólemin ulǵaıtty. Sonyń ishinde Qazaqstandiki de artqan, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"OPEK óz erkimen qysqartý júrgizýge nıetti jeti elden munaıdy artyq óndirgeni úshin qarastyrylatyn ótemaqynyń jańartylǵan josparyn aldy. Bul arada Qazaqstan, Reseı, Saýd Arabıasy, Irak, BAÁ, Kýveıt jáne Oman elderi týraly sóz bolyp otyr", delingen uıym habarlamasynda.
Jalpy, bul elder 2025 jylǵy sáýirden bastap 2026 jylǵy maýsymǵa deıin artyq óndirilgen munaı boıynsha táýligine 4,572 mln barrel óteýi tıis bolady. Aldyńǵy kestemen salystyrǵanda 2025 jylǵy sáýirden 2026 jylǵy maýsymǵa deıin artyq óndirilgen munaı boıynsha ótemaqylardyń jıyntyq kólemi táýligine 568 myń barrelge ulǵaıǵan.
Jańartylǵan ótemaqy josparynda Qazaqstan úshin sáýirge arnalǵan kólem táýligine 63 myń barrel, mamyrda — táýligine 116 myń barrel, al sáýirden bastap 2026 jyldyń maýsymyna deıin táýligine barlyǵy 1,299 mln barreldi quraıdy.
OPEK+tiń munaıdyń artyq óndirisi úshin qarastyrylǵan ótemaqynyń jańartylǵan kestesi:
2025 jyldyń naýryzynda OPEK artyq óndirilgen munaı boıynsha ótemaqy kestesin jarıalady. Oǵan sáıkes, erikti kelisimge qatysýshylar 2025 jylǵy naýryzdan bastap 2026 jylǵy maýsymǵa deıin munaı óndirisi boıynsha qysqartapaǵan táýligine 4,203 mln barreldi óteýi tıis bolǵan. Osy kezeńde Qazaqstan munaı óndirisi kólemin táýligine 908 myń barrelge azaıtýy tıis edi. Máselen, sáýirde munaı óndirisi táýligine 53 myńǵa, mamyrda 57 myńǵa, maýsymda 72 myń barrelge qysqarýy kerek bolatyn.
Al, naýryz aıynyń qorytyndysy boıynsha Qazaqstan munaı óndirisi kólemin jańa rekordqa deıin arttyrdy, degenmen OPEK + usynǵan kvota bul deńgeıden áldeqaıda tómen bolatyn, dep jazdy Reuters. Qazaqstanda jumys isteıtin munaı kompanıalary 8,95 mln tonna (táýligine 2,17 mln barrel) munaı óndirdi. Bul 2025 jyldyń aqpanyndaǵy (táýligine 2,15 mln barel) kórsetkishten de joǵary. Alaıda, OPEK+ tiń burynǵy kvotalaryna sáıkes, Qazaqstandaǵy munaı óndirisi táýligine 1,468 mln barrelden aspaıy tıis-tuǵyn. Sarapshylar atap ótkendeı, Qazaqstan sońǵy aılarda Teńiz ken ornynda óndiris artqannan keıin OPEK+ kvotalarynan asyp túsýde.
Qazaqstan eki ottyń ortasynda nege qalyp otyr?
Munaı salasynyń mamany Baıdildınov bul rette Qazaqstan shynymen de qolaısyz jaǵdaıǵa tap bolyp otyrǵanyn aıtady. Iaǵnı, OPEK aldynda óndiris kólemin qysqartýǵa ýáde beredi, biraq is júzinde ony ulǵaıta beredi. Onyń aıtýynsha, bul arada másele Qazaqstanda emes,munaı óndirýshi salanyń qurylymynda.
"Óndiristiń 70%-y "kıtterge" tıesili: Teńiz, Qarashyǵanaq, Qashaǵan halyqaralyq konsorsıýmdary. Olar eshqandaı kelisimge qosyla almaıdy. Eger alda-jalda qosylsa, olarǵa qatysty óz elderinde monopolıaǵa qarsy tergeý bastalýy múmkin", - dedi sarapshy.
Oljas Baıdildınovtyń aıtýynsha, eger konsorsıýmdar óndiristi qysqartyp jatsa, olardy kartelmen sóz baılasyp, baǵaǵa áser etip jatyr dep aıyptaýy múmkin. Sondyqtan olar muny jasamaıdy, al Qazaqstan óz betimen kelisimdi oryndaı almaıdy.
"Menińshe, túptiń túbinde Qazaqstan OPEK uıymnan shyǵyp tynady. Óıtkeni Qazaqstan óz betimen ondaǵy kvotalardy oryndap, saqtaýǵa qabiletsiz", - deıdi sarapshy.
Sondaı-aq ol bir barel munaıdyń quny 60 dollar degen búgingi shynaıy baǵa ekenin aıtady.
Buǵan deıin Goldman Sachs munaı baǵasynyń tómendeýine baılanysty bizdiń óńirdiń makroekonomıkalyq kórsetkishterine qatysty boljamdy qaıta qarap shyqqanyn jazǵanbyz. Jańa boljamǵa sáıkes, Brent makarly munaıdyń bir barreli 2025 jyly 62 dollar, 2026 jyly 55 dollar bolýy múmkin.
