Búgin, 26 tamyz kúni Musa Jálel atyndaǵy Tatar memlekettik akademıalyq opera jáne balet teatrynyń sahnasynda Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq opera jáne balet teatrynyń gastróldik baǵdarlamasy aıasynda Hamıt Shanǵalıevtiń «Han Sultan. Altyn Orda» operasynyń premerasy ótti,- dep habarlaıdy Dalanews.kz
Gastrólder Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýsıasynyń 30 jyldyǵy arnalǵan. Joba Qazaqstan Respýblıkasynyń Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń, Tatarstan Respýblıkasy Mádenıet mınıstrliginiń jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń Qazandaǵy Bas konsýldyǵynyń qoldaýymen uıymdastyrylyp otyr.
Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq opera jáne balet teatry táýelsizdik alǵannan beri Qazan qalasyna alǵash ret gastróldik saparmen keldi. Trýppanyń quramynda áıgili sahna sheberleri, sımfonıalyq orkestr, hor, balet ártisteri men tehnıkalyq mamandar bar. Barlyǵy 250 adamnan turatyn ujymmen birge 16 tonnadan astam biregeı dekorasıalar men kostúmder jetkizildi. Qazan kórermenin áserge toly ǵalamat qoıylym kútip tur.
Basty partıalardy Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkerleri Gúlzat Dáýirbaeva, Bolat Búkenov, sondaı-aq jetekshi solıser Oksana Davydenko, Maqsat Samatov, Evgenıı Shagarov oryndaıdy. Dırıjerlik púltte — Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, Abaı atyndaǵy QazUTOB-tyń bas dırıjeri ári 18 jyldan beri Musa Jálel atyndaǵy Tatar memlekettik akademıalyq opera jáne balet teatrynyń dırıjeri bolyp kele jatqan Nurjan Baıbýsınov. Qazan kórermenine Gúlzat Dáýirbaeva da jaqsy tanys — ol jeti jyl boıy tatar opera teatrynda tabysty qyzmet etken.
Qaladaǵy barlyq negizgi oryndarda, áýejaıdan bastap, jarnamalyq bannerler men beınerolıkter ornalastyrylǵan. Búgin Musa Jálel atyndaǵy Tatar memlekettik akademıalyq opera jáne balet teatrynda tolyq zal — ANSHLAG! Qazaqstannan kelgen áıgili teatrdyń qoıylymyna qyzyǵýshylyq zor. Qazanda dál qazir «Jańa tolqyn» halyqaralyq baıqaýy sıaqty mádenı sharalar ótip jatqanyna qaramastan, «Han Sultan. Altyn Orda» premerasyna bıletter sanaýly kún ishinde túgel satylyp ketti.
Operanyń negizinde Altyn Ordanyń qurylý kezeńine qatysty oqıǵalar jatyr. Basty keıipker — Han Sultan, Joshy hannyń úshinshi jary, uly han Berkeniń anasy. Ol óz aqyl-parasaty, minezi jáne saıası kóregendigi arqyly Altyn Orda tarıhynda erekshe oryn alyp, óz uldaryn Joshy Ulysynyń iri tulǵalaryna aınaldyrdy.
Altyn Ordanyń rýhanı murasy túrki halyqtaryn biriktiretin ortaq qazyna bolyp tabylady. Sondyqtan qoıylymǵa túrkitildes elderdiń ǵylymı ortalyqtary men ǵalymdary eleýli úles qosty. Ǵylymı keńesshiler qatarynda Altyn Orda men tatar handarynyń tarıhyn zertteý ortalyǵynyń jetekshisi Ilnýr Mırgalıev, Ystambuldaǵy Marmara ýnıversıtetiniń profesory Ilás Kemaloǵlý jáne tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Nurlan Atyǵaev bar.
Jobanyń avtory — Aınur Kópbasarova. «Han Sultan» operasy dramatýrg Almas Núsiptiń shyǵarmasy negizinde jazylyp, Maraltaı Ybyraevtyń sahnalyq nusqasynda usynyldy.
Operanyń rejıseri — Davıde Lıvermore (Italıa). Ol Luciano Pavarotti, Plácido Domingo, José Carreras, Mirella Freni, Zubin Mehta syndy ataqty ánshilermen, sondaı-aq Luca Ronconi, Andreı Tarkovskıı, Chjan Imoý sıaqty rejıserlermen jumys istegen. Lıvermore Mılandaǵy La Scala, Rım operasy, Týrındegi Teatro Regio, Genýıadaǵy Carlo Felice teatrynda spektákl qoıǵan.
Qoıýshy-dırıjer — Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Nurjan Baıbýsınov. Ol — Abaı atyndaǵy QazUTOB-tyń bas dırıjeri ári Musa Jálel atyndaǵy Tatar memlekettik akademıalyq opera jáne balet teatrynyń dırıjeri.
Qoıylym klasıkalyq opera janrynda jazylǵanymen, zamanaýı tehnologıalar keńinen qoldanylady. Qazirgi qarqyndy ózgerister dáýirinde beınemazmun erekshe sheshimmen engizilip, kórermenge jańa áser syılaıdy. Ómirdiń sımvoly sanalatyn terek butaǵy sahnalyq kóriniste ózgeshe qoldanylady dep kútilýde.
