Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń «Ádiletti Qazaqstan: zań men tártip, ekonomıkalyq ósim, qoǵamdyq optımızm» atty Qazaqstan halqyna Joldaýynda saýda salasyn damytý jáne elimizdiń eksporttyq áleýetin kúsheıtý memleket saıasatynyń basym baǵyttarynyń biri retinde ataldy. Prezıdent otandyq taýar óndirýshilerdiń pozısıasyn nyǵaıtý, shıkizattyq emes eksport kólemin arttyrý, shaǵyn jáne orta bızneske qolaıly jaǵdaı jasaý sıaqty naqty mindetter qoıdy. Úkimet Memleket basshysynyń tapsyrmalaryn júzege asyrý úshin bıznesti júrgizýdiń ashyq qaǵıdalaryn ázirlep, ishki saýdany damytýda jáne otandyq taýarlardyń syrtqy naryqqa shyǵýyna qajetti ınfraqurylym qalyptastyrady,- dep habarlaıdy Dalanews.kz
Qabyldanǵan sharalar kesheniniń nátıjesinde sala turaqty ósýdi kórsetip otyr: 2025 jylǵy qańtar–shilde aılarynda saýda kólemi 8,6%-ǵa, al ınvestısıa kólemi İ jartyjyldyqta 37%-ǵa ósip, 438 mlrd teńgege jetti.
«Saýda salasynda 800 myńnan astam bıznes sýbektisi aınalysyp, 1,5 mln-nan astam adamdy jumyspen qamtamasyz etip otyr. “Aıtyldy-jasaldy" qaǵıdaty boıynsha Memleket basshysynyń Qazaqstan halqyna Joldaýynda aıtqan tapsyrmalary belsendi túrde júzege asyrylýda», — dep atap ótti saýda jáne ıntegrasıa mınıstri Arman Shaqqalıev.
Naryqty qorǵaý jáne qazaqstandyq taýarlardy ilgeriletý
Úkimet ishki naryqty qorǵaýǵa jáne otandyq óndirýshilerdi qoldaýǵa baǵyttalǵan retteýshi sharalardy ázirledi. 2025 jyldyń mamyr aıynda taýarlardyń shyǵarylǵan elin aıqyndaý máseleleri boıynsha Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna ózgerister engizildi. Otandyq taýar óndirýshilerdiń biryńǵaı tizilimi jasalady onda óndirýshiler týraly naqty derekter jınaqtalyp, olarǵa memlekettik qoldaý sharalaryna, sondaı-aq memlekettik jáne kvazımemlekettik satyp alýlarǵa qol jetkizý múmkindigi qamtamasyz etiledi.
Saýdany yntalandyrý jáne dúken sórelerindegi otandyq taýarlar úlesin arttyrý maqsatynda qazaqstandyq óndirýshiler ónimderi úshin keminde 50% sórelik keńistikti kózdeıtin baǵdarlama iske qosyldy.
Sonymen qatar sapasyz ári qaýipti ónimderdiń ishki naryqqa enýine shekteý qoıý baǵytynda belsendi jumys júrgizilip jatyr.
«Barlyq baqylaýshy organdardyń qatysýymen Ahýaldyq shtab tıimdi jumys atqarýda. 47 myńnan astam kólik tekserildi, taýarlyq salmaqta bul 600 myń tonnadan astam mal sharýashylyǵy ónimderi. Onyń ishinde 900-den astam avtokólik keri qaıtaryldy, 1 myńnan astam sáıkestikti rastaý qujattarynyń kúshi joıyldy», — dep atap ótti Arman Shaqqalıev.
Eksporttaýshylardy qoldaý jáne ónimdi shetelde ilgeriletý
Prezıdenttiń tapsyrmasy boıynsha shıkizattyq emes eksportty ártaraptandyrý jáne arttyrý maqsatynda «bir tereze» qaǵıdaty boıynsha qarajat quraldarynyń tolyq spektrin usynatyn Eksporttyq-kredıttik agenttik quryldy.
Bıylǵy 7 aıda kórsetilgen qarjylaı qoldaý kólemi ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 200 mlrd teńgege artyp, 394 mlrd teńgeni qurady. Qoldaý kórsetiletin barlyq jobalardyń 71%-yn quraıtyn shaǵyn jáne orta bızneske erekshe nazar aýdarylýda. Bul rette ortasha jáne joǵary qaıta bólý ónimderiniń úlesi 83%-ǵa jetip otyr.
Qazaqstandyq taýarlardy syrtqy naryqta ilgeriletýdi kúsheıtý úshin halyqaralyq ınfraqurylym qalyptastyrylýda. Qytaı provınsıalarynda seriktestik keńseler, ókildikter jáne ulttyq pavılondar iske qosylýda, sonyń ishinde ondaı nysandar Chendý, Úrimshi, Nankın jáne Shandýn provınsıalarynda bar. Ózbekstanda "Termez" halyqaralyq saýda ortalyǵynyń aýmaǵynda qazaqstandyq ónimderdiń saýda pavılony jumys istep tur. Eksportty ilgeriletý boıynsha jumys BAÁ, Túrkıa, Úndistan, Iran jáne Qytaıda qarqyndy júrgizilýde
Oǵan qosymsha aldaǵy ýaqytta eksportqa shyǵýymyz kerek elderde saýda-ekonomıkalyq mısıalar ótkizilýde, qazaqstandyq taýarlardy halyqaralyq elektrondyq alańdarda ilgeriletý boıynsha jumystar júrgizilýde, mysaly olardyń arasynda jd.com, Doiyin, Alibaba sıaqty saýda-sattyq alańdary bar.
Ashyq jáne básekeles bırja naryǵyna arnalǵan jańa erejeler
Prezıdent tapsyrmalaryn oryndaý úshin 2024 jylǵy jeltoqsanda naryqtyń ashyq jumys isteý erejelerin ornatý úshin básekelestik ortany damytýǵa baǵyttalǵan Bırjalyq saýda týraly zań qabyldandy.
«Áleýmettik mańyzy bar bırjalyq taýar» uǵymy zańnamalyq túrde engizildi, ol energetıkalyq jáne azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin sheshýshi mańyzǵa ıe. Bul alypsatarlyqty joıyp, baǵany ashyq belgileýge jáne otandyq naryqty osy taýarlarmen turaqty qamtamasyz etýge kepildik beredi», — dedi saýda jáne ıntegrasıa mınıstri Arman Shaqqalıev.
Odan bólek, áleýmettik mańyzy bar taýarlarmen saýdany júzege asyrýǵa ýákiletti bırjalardy konkýrstyq irikteý tetigi engizildi. Bul affılıırlengen qurylymdardyń qurylýyn boldyrmaıdy jáne qatysýshylardyń saýda alańdaryna teń qol jetkize alýyna kepildik beredi.
Áleýmettik az qamtylǵan sanattaǵy azamattarǵa kómek kórsetýdiń jańa tetikteri
Prezıdenttiń azamattardyń áleýmettik az qamtylǵan sanattaryna tıimdi ataýly qoldaýdy qamtamasyz ete otyryp, tikeleı baǵany retteýden kezeń-kezeńimen bas tartý týraly tapsyrmasyn oryndaý úshin 2024 jylǵy sáýirde bıznesti júrgizýdi retteıtin Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamalyq aktilerine ózgerister men tolyqtyrýlar engizildi.
«Osy ózgeristerge sáıkes biz áleýmettik mańyzy bar taýarlardyń baǵasyn tikeleı retteýden bas tartamyz jáne ataýly áleýmettik kómekke kóshemiz. Saýda ústemesiniń 15%-y baqylaýdy kúsheıtý paıdasyna áleýmettik mańyzy bar taýarlarǵa shekti baǵalardy engizý tetigi alynyp tastalady», — dep atap ótti Arman Shaqqalıev.
Daıyndyq kezeńinde ataýly kómek tetigin testileýge baǵyttalǵan «Sıfrlyq azyq-túlik vaýcheri» pılottyq jobasy júzege asyrylýda. Onyń sheńberinde alýshylarǵa áleýmettik mańyzy bar taýarlardy saýda ústemesinsiz satyp alý baǵasymen satyp alýǵa múmkindik beretin azyq-túlik vaýcherleri usynylady, bul kómekti maqsatty jáne ádil bólýdi qamtamasyz etedi.
«Memleket basshysynyń barlyq tapsyrmalary erekshe baqylaýda. Árbir is-sharany júzege asyrý josparly rejımde júrip jatyr, mindetter sapaly jáne belgilengen merzimde oryndalatyn bolady», — dep atap ótti saýda jáne ıntegrasıa mınıstri.
Saýda men shıkizattyq emes eksportty damytý jónindegi is-sharalar kesheni Prezıdenttiń tapsyrmalaryn oryndaýǵa júıeli jáne dáıekti kózqarasty kórsetedi.
Úkimettik sharalar ekonomıkalyq ósý úshin turaqty negiz qurýǵa, básekege qabilettilikti arttyrýǵa jáne Qazaqstannyń halyqaralyq saýda tizbekterine ıntegrasıalanýyna baǵyttalǵan.
