Koreıa, Japonıa, AQSH jáne Qytaıda satylym jaǵynan rekordtyq kórsetkishke ıe betke arnalǵan krem bar. Onyń qudireti – bettegi ájimdi qysqa merzim ishinde joıatyn kórinedi. Sonysymen de ótimdi. Al osy kremdi shyǵaratyn Ońtústik Koreıanyń Inchhon qalasyndaǵy fabrıkanyń qojaıyny kim ekenin bilesiz be?
Ol – bizdiń jerlesimiz, qazaq qyzy – Galına Álimova. Qazirgi qıyn kúnderde pandemıaǵa baılanysty bul óndiris oshaǵy santaızerlerdi jasap shyǵarýmen de aınalysa bastaǵan.
Batys Qazaqstan óńiriniń týmasy otandasymyz joǵary oqý ornyn aıaqtaǵan soń, bastapqyda koreı kompanıasyna jumysqa turypty. Sol kezde onyń bolashaq kásipkerlik isiniń irgetasy túzilip, kirpishi qalana bastaıdy.
Iaǵnı, sol sheteldik kompanıada júrip, qarapaıym jumysshydan iri kompanıa dırektorynyń orynbasaryna deıin óz kúshimen kóteriledi. Keıinnen ózi bólek otaý tigip, bıznesti jeke júrgize bastaıdy.
Qazir ol tek Koreıa emes, birqatar shetelge tanylǵan, bıznes salasynyń jiligin shaǵyp, maıyn ishken kásibı bıke. 20 jyldan astam elinen jyraqta osylaısha óz eńbegimen kóterilip, tabystylyǵy boıynsha kópke úlgi Galınamen suhbattasýdyń sáti túsken edi.
- Otanyńyzdy saǵynasyz ba? Elge oralý oıyńyzda joq pa?
- Qalaı saǵynbaısyz, saǵynamyz. Qazirgi óndiristegi taýarlarymyzǵa suranys bolyp jatsa, elimizge de ákelsem be deımin. Kórip otyrǵandaryńyzdaı, arasynda qazaqsha ataý da bar.
Pandemıa dep alaqan jaıyp qarap otyrǵan joqpyz. Jyl basynda kosmetıkaǵa arnalǵan fabrıkamyz taǵy bir baǵytty ashty, ıaǵnı qoldaǵy mıkroptardy joıýǵa arnalǵan eritindi – sanıtaızerlerdi shyǵara bastadyq. Bastapqyda kúnine dezınfeksıaǵa arnalǵan 8 myń dana zat óndiriletin, qazir de osy kólemdi saqtap qalýdamyz. Qazir kosmetıka ónimderine suranys azaıǵanmen, bul zattarǵa suranys joǵary.
Árıne, Qazaqstanda kosmetıkalyq zaýyt ashsam ba deımin. Mysaly kóktemde, Alataý bókterinde báısheshek qaptap shyǵyp, kózdiń jaýyn alady. Bul gúldiń adam terisine paıdasy kóp. Ony kosmetıkada shıkizat retinde paıdalanýǵa bolady.
Odan keıin bizde ara baly da óndiriledi. Ol jalpy adam densaýlyǵyna paıdasy kóp. Odan sýsabynnan bastap betke arnalǵan maskaǵa deıin jasaýǵa bolady. Koreıada dóńgeletip jatqan óndiristi Qazaqstanda nege dóńgeletpeske?
Menińshe, oǵan Otanymyzda barlyq múmkindik bar. Ózim tehnıkalyq ýnıversıtetti támamdadym. Sondyqtan maǵan óndiris salasyndaǵy kez kelgen nárse qyzyq.
Osynda kelgeli bas almaı atqaratyn nársemniń biri – óndiris oshaqtarynda bolý, basshylarymen, profesorlarmen júzdesip, sóılesý. Óıtkeni bizde qanshama hımıa elemenetteri bar, biraq Koreıadaǵydaı óndiris oshaqtarynyń tizbegine aınalyp ketpegen, sonyń sebebin izdedim. Sol sebepti aýyr hımıa ónerkásibinen bastap zerthanalarǵa deıin aralap kórdim. Men úshin bul úlken tájirıbe boldy.
- Qazaqsha ataý dep qaldyńyz, osy arasyna keńirek toqtala ketseńiz...
- Bul – kosmetıkalyq ónimderdiń brendi. Máselen, kóptegen el attaı qalatyp aldyrtatyn - «Aınalaıyn» essensıasy. Ony «24K» dep te ataımyz keıde, bul krem quramyndaǵy altyn. Sodan keıin de bul ónimniń baǵasy qymbat. Qaltaly azamattarǵa arnalǵan. Al ataýyn «Aınalaıyn» dep ózim qoıdym. Bala kúnimizden qulaqta qalǵan sóz, qazaq balasyn osylaı erkeletedi ǵoı. Júrekke jylý, boıǵa erekshe kúsh syılaıdy. Sol sebepti osylaı ataýdy jón kórdim. «Ana Global» degen ataýdaǵy kosmetıkamyz da bar. Qyz balanyń bir mindeti ana bolý emes pe? Al ana degen kóp mindet pen qyzmetti atqarady. Keıde balaly áıeldiń ózine qaraýǵa ýaqyty bolmaı jatady. Sondyqtan osyndaı olqylyqqa jol bermeı, analarǵa qamqorlyq tanytatyn kosmetıkamyzdyń jeke bir lınıasy bar. Tek krem emes, sýsabyn, betke arnalǵan maska syndy kóptegen kosmetıkalyq ónimder óndiremiz. 20 myńnan 30 myń danaǵa deıin kosmetıka túrlerine tapsyrys qabyldaı alamyz.
- Koreıa degen Fransıadan keıingi kosmetıka áleminiń Otany bolyp tabylady emes pe? Munda sapa, baǵa jaǵynan bolsyn básekelestik kúshti. Soǵan tótep bere alyp jatyrsyz ba? Qazaq qyzy syrttan kelip, kosmetıka aınalysýmen shuǵyldanyp, bul ortaǵa qalaı sińisip, ony tabysty bıznes túrine aınaldyrdy?
- Ras aıtasyz. Koreıa – naǵyz eńbekqorlardyń eli. Ár adam munda óziniń ýaqytyn tıimdi jumsaıdy. Munda ýaqyt- aqsha. Sondyqtan bos júris degen atymen joq. Halqy 3-4 saǵat qana uıyqtaıdy, sodan keıin jumys, jumys, jumys. Keremet eńbekqor halyq. Bul eldiń ornynan tez kóterilip, tez damýynyń basty qupıasy osynda sekildi. Men munda kelgende birden kosmetıkamen aınalysyp ketken joqpyn...
Ózim Batys Qazaqstan oblysy, Aqjaıyq aýdany, Mergen aýylynda dúnıege kelip, orta mektepti támamdadym. Sodan Almatydaǵy Qanysh Sátpaev atyndaǵy Qazaq Ulttyq tehnıkalyq ýnıversıtetiniń «programmıst» mamandyǵy boıynsha oqýǵa tústim. JOO-ny aıaqtaǵan soń sol qaladaǵy koreı kompanıalarynyń birine jumysqa ornalastym.
Eńbekqorlyǵymmen kompanıa basshysy kózine túsip, ol maǵan til úırenip alǵanym jón bolatynyn aıtty. Sóıtip kóp uzamaı Seýlge baryp, shet tilderi ınstıtýtynda bilim aldym. Sonymen qatar jumys ta isteı berdim. Bul 1999 jyl bolatyn. Basynda Reseıge traktor, ekskovator jónelttik, sol sekildi Vladıvostokqa da túrli kólikterdi satýǵa jiberdik. Orys tilin jetik biletindigim jaqsy ról atqardy bul rette.
Osylaısha Koreıadaǵy kishi jáne orta bıznesti basqaratyn korporasıanyń TMD elderi boıynsha bas dırektoryna deıin kóterildim. Endi aýyr tehnıkalar ǵana emes, suranysta qandaı taýar túrleri bar, solardyń barlyǵyn TMD-ǵa tasymaldaýmen shuǵyldandyq. Arasynda kosmetıkany da jetkizemiz.
Birneshe kompanıa taýarlaryn TMD elderine naryqtaryna jetkizýmen aınalystyq. Bir kúni osy bıznes túrleri ishinde kosmetıka maǵan qatty jaqyn ekenin ańǵardym. Sodan bastap ózimniń kosmetıka bıznesimdi ashsam degen mende arman paıda boldy. Investısıaǵa bastapqy kapıtal bolsa, bolǵany. Mende aqsha boldy. Sodan keıin bul iske jeń túre kiristim. Meniń janymda ustazym – I San Ho degen myrza boldy, barlyǵyn sol kisi kórsetip otyrdy, qazir de ol kisimen menimen birge jumys isteıdi. Bul salany jetik biletin qasynda adam bolǵannan keıin de bul bıznes túrin ashý maǵan qıynǵa soqpady.
Men shyǵaratyn kosmetıkalyq ónimderdi anyqtap, onyń ataýyn jasap, óndiriske daıyndaımyn, al I San Ho myrza dızaınmen aınalysady, ıaǵnı álgi ónimniń qoraby, shyny qutysy, ol qalaı ásemdelýi kerek, bul jaǵyn sol kisi sheshedi.
Biz kosmetıka shyǵaryp qana qoımaı, óz kompanıasynyń atymen nemese óz brendimen shyǵarǵysy kelgen kásipkerlerge ónim daıyndap bere alamyz. Ony OEM/ODM júıesi dep ataıdy. Biz osy júıe boıynsha da tapsyrys qabyldaımyz. Ondaıda shyǵarýshy retinde bizdiń kompanıa ataýy jazylady.
- Fabrıkańyzda qansha jumysshy jumys isteıdi?
- Fabrıka degennen góri, kompanıa degen durys sekildi. Óıtkeni fabrıkadan tys jumys isteıtin jumysshylarymyz da bar. Máselen, laboranttar, dızaınerler, flakon jasaýshylar, qorap jasaıtyndar, biraq biz olarmen áriptese otyryp jumys isteımiz. İri tapsyrystar qabyldaǵanda osy baǵyttaǵy kompanıalarmen tizgin qaǵystyra jumys isteımiz.
Sonymen qatar, tek Qytaıda da kosmetıka qoraptaryn shyǵaratyn shaǵyn zaýytymyz bar. Keıde adam jetpeı jatsa, qosymsha jumys kúshin jaldaımyz.
- Sonda tek kosmetıka óndirisi, sanıtaızerler shyǵarýmen aınalysasyzdar ma?
- Qazirgi shuǵyldanyp jatqan baǵytymyz osy. Biraq bolashaqta bıznesimdi keńeıtý josparda bar. Sońǵy kezderi den qoıyp júrgen salanyń biri - medısına. Munda Qazaqstan azamattary em izdep, kóp keledi.
Men, kerisinshe mundaǵy mamandardy Qazaqstanǵa alyp barsam ba deımin. Osy maqsatta birneshe profesorlarmen sóılesip, bir istiń basyn pysyqtap qoıdyq. Máselen, profesor, hırýrg Kım Djon Mın Oral qalasynda boldy ótkende, zobqa shaldyqqan 4-5 naýqasqa ota jasady, bári tegin boldy. Osy sekildi medısına salasynyń kásibı bilikti mamandaryn Qazaqstanǵa aparyp, bir jańa iske túren salsam ba deımin.
Odan soń, tilge qatysty da bir josparlarym bar. Naqtyraq aıtqanda, qytaı, koreı tilderin úıretetin onlaın baǵdarlamalardy qolǵa alyp jatyrmyn. Qalaı degenmen de isteımin degen nıet bolsa, shúkir, atqaratyn sharýa kóp.
- Koreıada júrip turmysqa shyqtyńyz ba?
- Iá, kúıeýim osy eldiń azamaty, úsh balamyz bar. Bıznesimiz otbasylyq bolyp tabylady.
- Suqbatyńyzǵa raqmet!
Áńgimelesken, Kámshat SÁTIEVA
