Jazýshy: «Balzaktyń deńgeıindegi jazýshymyn, men óz baǵamdy bilemin»

Dalanews 11 maý. 2019 10:15 953

Qazaq jazýshylaryna qalamaqy tólemeý Táýelsizdiktiń alǵashqy jylynda-aq sheshilgen bolatyn... 1991 jyly – sol kezdegi bılik ókilderi Almatyda jazýshylarmen kezdeskende: «Amerıkada jazýshylardyń barlyǵy mıllıarder, mıllıoner, olar óz i kitaptaryn saýdalap, baıyp jatyr. Sender nege Úkimetke kol jaıa beresinder? Qol jaımandar, sender de baıyńdar» degen bolatsh.

Amerıkada 300 mıllıon halyq turady, onyń bári bir tilde sóıleıdi. Eger bir amerıkalyq jazýshy óz kitabyn mıllıon danamen shyǵarsa da ony ótkizý qıyn emes. Tipti, ár danasyn bir dollardan satsa bitti, ol birden mıllıoner bolyp shyǵa keledi.

Al, qazaq jazýshysy Keńes kezindegi esep-qısapqa úırengen, óleń jazsa, ^ jolymen, kórkem shyǵarma jazsa, shartty baspatabaǵymen sanaıdy.

Kezinde Qadyr Myrzalıev, Tumanbaı Moldaǵalıev, Ázilhan Nurshaıyqovtar qalamaqyny kúrep alyp, eń baı adamdardyń sanatynda shalqyp ómir súrdi.

Men qazir mınıstrliktiń tapsyrmasy boıynsha, Ábdijámil Nurpeıisovtiń jeti tomdyǵyn jasap jatyrmyn. Ábeńmen kelisim jasaý úshin arada qandaı áńgime boldy deseńizshi.

Ol kisi: «Men kezinde mıllıoner bolǵam, «Qan men terim» 36 tilge aýdarylǵan, sonyń aqshasynyń astynda qalǵam. Endi maǵan jeti tomdyǵym úshin 100 myń dollar ber, sonda ǵana kelisimge qol qoıamyn. Kezinde Lýı Aragon meni Balzakpen salystyrǵan, Balzaktyń deńgeıindegi jazýshymyn, men óz baǵamdy bilemin» deıdi.

Sodan men ol kisige: «Aǵa, siz sol «Qan men terdi» jazyp bolǵan jyly uıyqtap ketipsiz, uıyqtaǵanda qatty uıqyǵa ketipsiz, sol uıqydan oıanyńyz... Qazir eshkimniń kitabyna qalamaqy tólenbeıdi. Qalamgerler óz kitabyn ózi shyǵaryp, ózi satady.

Baıaǵy Qadaǵań men Tumaǵańnyń kezindegideı 40-50 mń danamen kitap shyǵaratyn dáýir kelmeske ketti. Qazir jazýshy baspaǵa aqsha tóleıdi, sol úshin siz 100 myń dollardy maǵan 1 berińiz» dedim keıip.

Ábekeń qazirgi jaǵdaıdy bilmeıdi, bilgisi de kelmeıdi. Bári baıaǵydaı dep oılaıdy. Menińshe, myna zamanda qolyna qalam ustap, ádebıetke adal kyzmet etip júrgenderge eskertkish qoıý kerek. Olar tegin eńbek etip júr...

Temirǵalı KÓPBAEV, «Qazyǵurt» baspasynyń dırektory

Maqala «Qazaq ádebıeti» gazetinen alyndy

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar