Ekonomıkanyń naqty sektoryn qarjylandyrýdyń belsendi basy – bul Qazaqstannyń JİÓ kólemin ulǵaıtýǵa baǵyttalǵan ekonomıkalyq reformanyń úshinshi kezeńi. Birinshisi – jańa Búdjet kodeksin qabyldaý, ekinshisi-Salyq kodeksiniń jobasymen jumys isteý. Bul týraly Ulttyq ekonomıka mınıstrligi janyndaǵy Saraptamalyq keńestiń ekinshi otyrysynda vıse-premer-Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın aıtty, dep habarlaıdy Dalanews.kz quzyrly vedomstvo baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Úkimettiń ekonomıkanyń naqty sektorynyń jobalaryn qarjylandyrý jónindegi negizgi bastamalary týraly Ulttyq ekonomıka vıse-mınıstri Arman Qasenov baıandady
"Qazirgi ýaqytta ınvestısıanyń JİÓ-ge qatynasy 14-15% deńgeıinde jáne obektıvti tómen bolyp tabylady. Ekonomıkalyq ósimniń joǵary qarqynyna jáne Memleket basshysy qoıǵan mindetke qol jetkizý úshin 2029 jylǵa qaraı JİÓ–ni 450 mlrd dollarǵa jetkizý qajet-ınvestısıa 2.75 esege, 2024 jylǵy 40 mlrd dollardan 2029 jyly 103 mlrd dollarǵa deıin ulǵaıýy tıis. Muny qazir úkimet usynyp otyrǵan bastamalar esebinen qamtamasyz etý qajet – bıznesti 8 trln teńgege kredıtteý úshin Báıterek holdıńi arqyly 1 trln teńge bólý kerek", - dedi vıse-mınıstr.
Vıse-mınıstr ınvestısıalyq jobalarǵa quıý kólemin ulǵaıtýdan basqa, taǵy bir mańyzdy problemany - sapaly ınvestısıalyq jobalardyń jetkiliksizdigin atap ótti.
"Qarjylandyrý máselesi - bul ishinara másele. Taǵy bir mańyzdysy – sapaly jobalardyń jetispeýshiligi. Muny halyqaralyq damý qarjy ınstıtýttary da atap ótedi. Biz jobalardy qarjylandyrýdy 40 mlrd dollardan 103 mlrd dollarǵa ulǵaıtý týraly aıtatyn bolsaq, mindet tek qarjyda ǵana emes, sonymen qatar ınvestısıalardyń sapasynda da ekenin túsinemiz", - dep atap ótti Arman Qasenov.
Ósimniń negizgi núkteleri - ónimdiligi joǵary eksportqa baǵdarlanǵan jobalar. Bul metaldy qaıta óńdeý, munaı - gaz, aýyl sharýashylyǵy jáne azyq-túlik óndirisi, munaı jáne kómir hımıasy jáne basqalar.
Báıterek holdıńiniń basshysy Rýstam Qaraǵoıshın 60% naryqtyq qorlandyrýdy jáne 40% búdjettik kredıtteýdi qamtıtyn holdıńti qarjylandyrý modeli týraly aıtyp berdi. 2025 jyly Báıterek tarapynan qarjylandyrýdyń jalpy kólemi 8 trln teńge, onyń 3,75 trln teńgesi ulttyq valútada 12,6% stavka boıynsha, 2,25 trln ulttyq valútada naryqtyq stavka boıynsha jáne 2 trln shetel valútasynda beriletin bolady.
"Bizdiń basty mindetimiz-túpki tutynýshy úshin stavkalardy 12,6% - ǵa birizdendirý. Bul birizdendirý ekinshi deńgeıdegi bankterge búginde Báıterek qatysyp otyrǵan barlyq baǵyttarǵa qatysýǵa múmkindik beredi", - dep atap ótti Rýstam Qaraǵoıshın. - Ýaqyt óte kele, bazalyq mólsherleme qolaıly deńgeıge deıin tómendegen kezde, bankter ekonomıkany qarjylandyrýdyń aýqymdy úlesin alady. Al Báıterek jáne basqa da damý ınstıtýttary eksportqa baǵdarlanǵan aýqymdy taýashalyq jobalar úshin ózindik quralǵa aınalady.
Táýelsiz sarapshylar tarapynan kóptegen suraqtar men usynystar aıtyldy. Atap aıtqanda, AERC bas dırektory Jánibek Aıǵazın jeńildetilgen qarjylandyrý úshin jobalardyń basymdyǵyn qalaı anyqtaıtynyn jáne olardyń ınvestısıalardy qaıtarý jáne JİÓ ósimine qosatyn úlesi turǵysynan qalaı baǵalanatynyn surady. JİÓ-degi óńdeý ónerkásibiniń úlesi 12%, bul úles bizdiń kúsh-jigerimizge qaramastan aıtarlyqtaı óspeýde. Ol ınfraqurylymnyń damýy men qýattylyǵynyń artýyna erekshe nazar aýdarýdy usyndy. Bul ekonomıkaǵa jalpy áser etpek, óıtkeni biz bárimiz ınfraqurylymdy paıdalanamyz.
Serik Jumanǵarın búgingi tańda JQQ boıynsha salynǵan ınvestısıanyń eń úlken qaıtarymyn aýyl sharýashylyǵy, taý-ken ónerkásibi, saýda beredi degen jaýap qaıtardy.
Belsendi ósý draıverlerine kólik pen qoıma salasy kiredi. Báıterek arqyly qarjylandyrýda basymdyq metalýrgıa, munaı jáne kómir hımıasy, tamaq ónimderin óndirý, IT, JI, logıstıka jáne t.b. joǵary óńdelgen ónim jasaý jónindegi jobalarǵa beriletin bolady. Al ınfraqurylymdy damytý úshin ulttyq ınfraqurylymdyq jospar bar. Oǵan sáıkes bıyl 13 myń shaqyrym avtojoldy jańǵyrtý, salý jáne jóndeý, 1480 shaqyrymǵa jýyq temirjoldy jóndeý jáne jańa temirjol jelilerin salý josparlanýda.
