Erlan Tóleýtaı: "Bizdi torgashtar bılep-tóstep otyr"

Dalanews 23 qaz. 2019 09:14 1033

Ónertanýshy Erlan Tóleýtaıdyń myna bir pikiri ishten tynyp júrgen talaıdyń aıyzyn qandyrǵandaı eken. Ónertanýshy barsha baqytsyzdyǵymyz ben sátsizdigimizdiń bastaýynda turǵan sebepti betiń bar, júziń bar demeı týra aıtypty.

«...Meniń baıqaǵanym, torgashtardyń tuqymynan eshqashan memleketshil tulǵa shyqpaıdy eken.

 Olar ártúrli sheteldik ekspansıalyq, dıversıalyq jobalardan deldal bolyp úles alyp, aqsha tabý úshin únemi memleket múddesine qarsy áreket etedi.


Al jemqorlardyń jıylyp partıa qura almaıtyn sebebi, olar – memleket búdjetin tonap baıyǵandar, ıaǵnı sheneýnik tonyn jamylyp alyp, memleket qazynasyn tonaǵan qaraqshylar. Al qaraqshyda memlekettik, ulttyq sana bolmaıdy.

Olar eshqashan memlekttik sana bıigine kóterile almaıdy. Al opozısıalyq partıanyń deni memleketshil tulǵalardan, ulttyq býrjýazıa alpaýyttarynan jasaqtalýy tıis.

Kezinde bılik Býtá bastaǵan keleshek ulttyq býrjýazıa olıgarhtarynyń kórin óz qolymen qazdy. Karmetkombınatty Býtádan tartyp alyp, Úndistan evreıi Lakshmı Mıttalǵa sý teginge bere salǵany esińizde shyǵar. Bılik eger jórgeginde tunshyqtyrmaǵanda jerasty baılyǵy mol memlekette ulttyq býrjýazıa az ýaqytta esepsiz baıyp, óziniń bıligine ıe bermeı ketetinin birden sezdi.

Sezdi de ulttyq býrjýazıany qurdymǵa jiberdi. Sóıtti de mańaıyna saýdagerlerdiń tuqymy – óńsheń jemqorlardy jıyp alyp, óziniń otyz jyldyq bıligin qamtamasyz etti.


Al ulttyq býrjýazıa bolsa qazaqta áli joq. Qazaq ulttyq býrjýazıasynyń joqtyǵynyń sazaıyn áli talaı zaman tartatyn bolady.

Sebebi ulttyq býrjýazıasy joq elge kóringen transkontınentaldy kompanıalar, Qytaı sıaqty ajdaha memleketter qoja bolyp alady. Aldy da!

Qazirgi qazaq bıliginde Qonaev zamanynan kele jatqan torgashtardyń tuqymdary óte kóp! Olar aqsha úshin sheteldik kompanıalardyń yqpalyna tez túsedi, sóıtip memleket múddesin arsyzdyqpen satyp jiberip jatyr. Sonyń bir aıǵaǵy Londonǵa jıylǵan el tonap, esepsiz baıyǵan qashqyn qaraqshylar qurylǵaly jatqan jalǵyz opozısıalyq partıany satyp jiberdi.

Eger ulttyq býrjýazıa bolǵanda qazaq qoǵamyndaǵy qazirgi sıtýasıa múlde basqasha sıpatta órbir edi.

Men saıasattyń sasyq aýylynda shoshaıyp jalǵyz qalǵan Ermurat Bapı aǵamdy túsinemin, biraq amal neshik, ulttyq býrjýazıasy, memleketshil tulǵalary joq eldiń saıası ómiriniń sıqy osylaı bolyp qala bermek».

P.S. «Ulttyq bıznes ókilderiniń qulaqtaryna altyn syrǵa. Iá, opozısıalyq qozǵalysqa bıznes kelip qosylmaıynsha, árkim «óz qotyryn» ózi qasyp, «sen tımeseń, men tımen, badyraq kóz» bolyp júre bermek. Opozısıa túgil, osy Feısbýkti súzip shyǵalyq: munda Marǵulan Seısembaı men Zeinulla Kakimzhanovtan basqa ulttyq bıznestiń iri ókilderi bar ma eken? Betke basar on bıznesmen taba alar ma ekensiz?», – deıdi jýrnalıs Ermurat Bapı.

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar