Qazaqstan Úkimeti rıeltorlar qyzmetin retke keltirýdi bastady. Endi turǵyn úıdi satý-satyp alýmen aınalysatyndar mindetti túrde ózin-ózi retteıtin uıymdar arqyly jumys isteýi tıis. Bul sheshim vıse-premer Serik Jumanǵarın tóraǵalyq etken komısıa otyrysynda qabyldandy. Atalǵan jańashyldyqqa baılanysty Dalanews.kz redaksıasy Májilis depýtaty Oljas Quspekovtiń pikirin surap bildi. Ol zań jobasynyń negizgi maqsaty, jańa talaptardyń rıeltorlar jumysyna áseri jáne tutynýshylardy qorǵaý mehanızmderi týraly tarqatyp aıtty.
“Zań jobasynyń negizgi maqsaty - rıeltorlyq qyzmetti júıeleý jáne ár maman biryńǵaı talaptar men aıqyn jaýapkershilik aıasynda jumys isteıtin kásibı orta qalyptastyrý. Buǵan deıin naryqtyń rettelmeýi, biliktilikke qoıylatyn talaptardyń jáne baqylaý tetikteriniń bolmaýy kóleńkeli shemalardyń, jalǵan habarlandyrýlardyń, kelisimsharttardy durys toltyrmaý faktileriniń jáne azamattar seniminiń tómendeýine ákelgen”, - deıdi ol.
Onyń sózinshe, jańa model rıeltorlar úshin mindetti ózin-ózi retteý júıesin engizedi.
“Maman ózin-ózi retteıtin uıymǵa (ÓRU) múshelikke ótpeıinshe, oqytýdan ótpeıinshe, biliktiligin rastamaıynsha jáne ishki standarttardy saqtamaıynsha jumys isteı almaıdy”, - deıdi ol.
Sonymen birge depýtat jańa júıede emtıhan, biryńǵaı mamandar reestri, kásibı jaýapkershilikti saqtandyrý, tıptik sharttar men ishki tártip mehanızmderi engiziletinin atap ótti.
“Mundaı qurylym kezdeısoq adamdardy naryqtan shyǵaryp, qyzmet sapasyn arttyrýǵa múmkindik beredi”, - deıdi ol.
Reestrge tirkelý sıfrlyq formatta júrgiziledi
Depýtat biryńǵaı tizilimge tirkelý prosesiniń qolaılylyǵy týraly da túsindirdi.
“Biryńǵaı reestrge tirkelý zamanaýı ári qolaıly sıfrlyq rásim retinde qurylady. Rıeltor ÓRU-ǵa múshelikke ótkennen keıin, qajetti talaptardy — oqytýdy, atestattaýdy jáne derekterdi tekserýdi aıaqtaǵan soń, reestrge avtomatty túrde engiziledi”, – dedi ol.
Aıtýynsha, reestr ashyq bolady, kez kelgen azamat rıeltordyń mártebesin teksere alady.
Sondaı-aq Quspekov qazirgi jumys istep júrgen rıeltorlarǵa jeńildetilgen ótpeli kezeń qarastyrylǵanyn atap ótti.
“Reestrdiń maqsaty – kedergiler jasaý emes, naryqtyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý”, – dep qosty depýtat.
Tirkelmegen rıeltorlardyń qyzmeti zańsyz dep tanylady
Depýtat jańa talaptardy buzǵan jaǵdaıda rıeltorlarǵa qandaı shara qoldanylatynyn da túsindirdi.
“Biryńǵaı reestrden tys jumys isteý zańsyz dep tanylady. Tirkeýden ótpegen nemese ÓRU múshesi bolyp tabylmaıtyn maman mámilelerge qatysa almaıdy jáne kásibı sıfrlyq platformalarǵa qol jetkizbeıdi”, – dedi ol.
Sonymen qatar ákimshilik jaýapkershilik nemese qyzmetpen aınalysý quqyǵynan aıyrý jazasy da qarastyrylǵan.
ÓRU ishindegi tártip buzýshylyqtar úshin de jaýapkershilik bar.
“Etıkalyq kodeksti, standarttardy nemese tutynýshy quqyǵyn buzý faktileri arnaıy tártiptik organda qaralady. Sanksıalar eskertý jasaýdan bastap ÓRU-dan shyǵarý sharasyna deıin jetedi. ÓRU-dan shyǵarý - kásibı qyzmetti jalǵastyrý múmkindiginen aıyrýmen teń, óıtkeni ÓRU músheligi mindetti shart”, – dedi ol.
Baǵa men sapa qalaı ózgeredi?
Turǵyn úı naryǵyndaǵy baǵa men sapaǵa qatysty suraqqa jaýap bergen Quspekov oń ózgerister kútetinine senim bildirdi. Aıtýynsha, jańa zań naryqta sapany arttyryp, kóleńkeli shemalardy azaıtady.
“Biryńǵaı standarttar, mindetti oqytý, emtıhan jáne jaýapkershilikti saqtandyrý engizilýi qyzmettiń jańa sapalyq deńgeıin qalyptastyrady. Klıentter “kelisim boıynsha” emes, naqty bekitilgen qaǵıdalar men tıptik sharttarǵa saı qyzmet alady. Rıeltorlar qujattardy tekserý rásimderin qatań saqtaýǵa, ashyq jumys isteýge jáne qatelikteri úshin qarjylaı jaýapkershilik kóterýge mindetti bolady", – dedi ol.
Ol bastapqyda baǵada shamaly ósim bolýy múmkin ekenin de eskertti.
“Bastapqy kezeńde oqytý, saqtandyrý jáne ÓRU músheligine baılanysty azdap qymbattaýy múmkin. Alaıda ýaqyt óte naryq turaqtanady, “kóleńkeli shemanyń” edáýir bóligi joıylady, al kásibı mamandar arasyndaǵy báseke qyzmet sapasyna negizdeledi. Nátıjesinde sala mamandary úshin de, azamattar úshin de qaýipsiz ári boljamdy bolady”, – dedi depýtat.
Ótemaqy qory tutynýshylar quqyǵyn qorǵaıdy
Depýtat ótemaqy qorynyń tıimdi ekenin atap ótti.
“Kompensasıalyq qor - tutynýshylardy qorǵaýdyń mańyzdy tetigi. Ol ÓRU músheleriniń mindetti jarnalary esebinen qalyptasady jáne rıeltorkásibı qatelik jibergen nemese óz mindetin oryndamaǵan jaǵdaılarda klıentke týyndaǵan shyǵyndy jedel óteıtin júıe sanalady.”, – dedi ol.
Sózinshe, bul mehanızm naryqtaǵy ádiletsizdikti azaıtyp, azamattardyń senimin arttyrady.
“Kompensasıalyq qor rıeltorlardy standarttardy saqtaýǵa yntalandyrady jáne adal emes áreketterdiń aldyn alady. Daýly máselelerdi tez ári tıimdi sheshýge múmkindik beredi, demek naryqtaǵy janjaldardy azaıtyp, azamattardyń senimin arttyrady. Klıentter úshin bul - quqyqtary buzylǵan jaǵdaıda birinshi ret naqty qarjylyq kepildik alatynyn bildiredi”, – dedi depýtat.
Buǵan deıin
Eske salsaq, kúni keshe Úkimet rıeltorlardyń qyzmetin ózin-ózi retteıtin uıymdar arqyly júrgizý týraly sheshim qabyldaǵan edi. Budan bylaı jyljymaıtyn múlikpen aınalysatyndar biryńǵaı tizilimge tirkelip, tıptik kelisimsharttardy qoldanýǵa jáne etıkalyq kodeksti saqtaýǵa mindetteledi. Tutynýshylardy qorǵaý úshin ótemaqy qory qurylyp, salaǵa baqylaýdy Indýstrıa jáne qurylys mınıstrligi júzege asyrady.
