بۇگىنگى قازاق حالقىنىڭ تۇپكى تەگى بولاتىن كوشپەندىلەردىڭ ەجەلگى شىعىسپەن ءاردايىم بايلانىسى تەرەڭدە بولعانى بارشامىزعا ايان. قازىرگى تاڭدا قازاقستان جۇرتشىلىعىن الەمدىك وركەنيەتتىڭ باستاۋىندا تۇرعان وسى ەلدەر مادەنيەتىمەن تانىستىعى ءالى دە بولسا تولىققاندى سيپاتقا يە بولماي كەلەدى. وسى كەمشىلىكتىڭ ورنىن تولتىرۋعا ارنالعان العاشقى قادامداردىڭ ءبىرى - 2014 جىلى 16 مامىردا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ شىعىستانۋ فاكۋلتەتىندە تۇساۋى كەسىلگەن شىعىس مۇراجايى – شىعىس حالىقتارىنىڭ رۋحاني جانە ماتەريالدىق مادەنيەتىنەن جان-جاقتى حاباردار ەتەتىن جادىگەرلەر جيناقتالعان جەرگە اينالدى.
ەگەر ودان دا ارىگە بويلايتىن بولساق، 1989 جىلى ەلىمىزدە ەڭ العاش رەت شىعىس تىلدەرىن وقىتاتىن وقۋ ورنى دا وسى قارا شاڭىراعىمىز – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى بولۋى دا تەگىن ەمەس ەدى. دانىشپان بابامىز ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى اتىنا زاتى ساي شىعىس مادەنيەتىن بويىنا تەرەڭ سىڭىرگەن، ءبىلىم مەن عىلىم ءنارىن سۋسىنداعان كەمەل جاس بۋىندى تاربيەلەۋدى باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىر تارماعى رەتىندە سانايدى. ءبىلىمدى تاربيەمەن تەرەڭ ۇشتاستىرا بىلگەن ءبىزدىڭ شىعىستانۋ فاكۋلتەتتىڭ باستى ۇستانىمى – جاس ۇرپاق بويىنا شىعىس تىلدەرىمەن قاتار شىعىس مادەنيەتىن دە تەرەڭ ءسىڭىرۋ، ويتكەنى ءبىز- شىعىس مادەنيەتىنىڭ وكىلىمىز، شىعىس توپىراعىنان ءنار الىپ وسكەن وسكەلەڭ ۇلتتىڭ ۇرپاعىمىز. جاھاندانۋدىڭ قارىشتى قادامدارى اياسىندا ءبىز ءوزىمىزدىڭ شىعىستىق دىلىمىزدەن قول ءۇزىپ قالماي، قايتا قايماعىن بۇزباي ساقتاپ، كەلەسى بۋىنعا مۇرا قىلىپ قالدىرۋىمىز كەرەك. دەمەك، بۇل سوناۋ كونەدەن كەلە جاتقان ءداستۇر جالعاستىعى، ال ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – ءداستۇر جالعاستىعىن ءارى قاراي دامىتۋ. فاكۋلتەتىمىز شىعىس ەلدەرىنىڭ ءىرى ۋنيۆەرسيتەتتەرىمەن، عىلىمي جانە وقۋ ورتالىقتارىمەن، قازاقستانداعى شىعىس ەلدەرىنىڭ حالىقارالىق قورلارىمەن جانە ديپلوماتيالىق وكىلدىكتەرىمەن تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتقان.
فاكۋلتەتىمىز ءبىلىم الۋشى تۇلعانىڭ جان-جاقتى دامۋىنا، ءوزىن-وزى كەمەلدەندىرۋىنە قاجەتتى جاعداي جاساۋ ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىن سالىپ، ستۋدەنتتىك ءوزىن-وزى باسقارۋعا، كوشباسشىلىق قاسيەتتەردى تاربيەلەۋگە جان-جاقتى مۇمكىندىكتەر تۋدىرۋدا.
فاكۋلتەتتە كومپيۋتەر سىنىپتارى مەن ينتەرنەت زالدار جۇمىس ىستەيدى. ينترانەت جۇيەسى بارلىق وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەردى قامتيتىن، وقۋ ۇدەرىسىنىڭ بارلىق كەزەڭىندە كوپتەگەن پارامەترلەردى كۇندەلىكتى باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتەتىن، ستۋدەنتتەردى وقۋعا ىنتىلاندىرۋعا، ولاردىڭ ۇلگەرىمى مەن بولاشاق جۇمىس ورنىندا ءبىلىمىن پراكتيكالىق قولدانۋ قىزىعۋشىلىعىنا ىقپال ەتەتىن ءىرى كورپوراتيۆتىك جەلى بولىپ تابىلادى.
«شىعىس مۇراجايى» – فاكۋلتەتىمىزدىڭ ءىنجۋ-مارجانى،مۇندا جۇڭگو، جاپونيا، كورەيا، تۇركيا جانە ءۇندىستان شەبەرلەرىنىڭ قولىنان شىققان ەجەلگى شىعىستىڭ مادەنيەتىن، دانالىعىن، ءپالساپاسى مەن رۋحىن بەينەلەيتىن جادىگەرلەر بار، سونداي-اق شىعىس حالىقتارى ۇلتتىق كيىمدەرى، قولدانبالى ونەر تۋىندىلارى، تۇرمىستىق زاتتار شىعىس سارىنىندا ورنەكتەلگەن. شىعىستىڭ حاس شەبەرلەرلەرىنىڭ قولىنان شىققان بىرەگەي ەكسپوزيسيالار مەن جادىگەرلەر فاكۋلتەتكە كەلگەن كەز-كەلگەن قوناقتى كوز تارتار اسەمدىگى مەن رۋحاني بايلىعىمەن باۋراپ الادى. سولاي بولۋى زاڭدى دا، ويتكەنى مۇنداعى كەيبىر جادىگەرلەر الەمدەگى ەش مۇراجايدا كەزدەسپەيدى دەپ نىق ايتا الامىز ءارى شىعىس مۇنداي مۇراجايى – قازاقستانداعى بىرەگەي مۇراجاي ەكەندىگىن جانە ونىڭ قارا شاڭىراعىمىز ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ شىعىستانۋ فاكۋلتەتىندە ورىن تەپكەندىگىن ماقتان ەتەمىز. مۇراجايعا كەلۋشى قاۋىم شىعىس مادەنيەتىنەن سۋسىنداپ، كوزدىڭ جاۋىن العان سان الۋان ۇلتتىق ناقىشتا تىگىلگەن كيىمدەر، مۇراجايداعى سيرەك كەزدەسەتىن جادىگەرلەر ارقىلى تالعامپاز كورەرمەننىڭ جۇرەگىن جاۋلاپ ۇلگەرگەن اسەمدىك پەن سانالىلىقتى تاماشالاۋعا مۇمكىندىك الادى.
شىعىس ەلدەرىنىڭ مادەنيەتى مىڭداعان جىلدار بويى قالىپتاسقان، ونىڭ ءار الۋاندىعى مەن بايلىعى، تالعامپازدىعى مەن كوز جاۋىن الاتىن اسەمدىگى جايلى ءوز الدىنا اڭگىمە ەتۋگە بولادى. شىعىس ونەرىنىڭ الەمدىك مادەنيەتتە الار ورنى ايرىقشا، ول ەشبىر باسقا حالىقتاردىڭ مادەنيەتىنە ۇقسامايدى، دارا ءارى ەرەكشە قاسيەتتەرگە يە. ادامزات بالاسىنىڭ قىر-سىرى شەكسىز وريەنتاليزمگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى مەن تاڭدانۋى ۋاقىت وتكەن سايىن كۇشەيمەسە، تولاستاعان ەمەس.
الەمدىك مادەنيەتكە قوماقتى ۇلەس بولىپ قوسىلعان مادەني جادىگەرلەر، مۇرالار، ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرى، سۋرەتتەر مەن مۇسىندەردىڭ ءارقايسىسىسى تامىرى تەرەڭدە جاتقان شىعىس مادەنيەتى تۋرالى سىر شەرتىپ تۇرعانداي. شىعىستانۋ فاكۋلتەتىندە وقيتىن قازاق جاستارىنىڭ شىعىس تىلدەرىن عانا جەتىك مەڭگەرىپ قانا قويماي، وزدەرى وقىپ وتىرعان جۇڭگو، جاپون، كورەي، پارسى،اراب، حيندي، تۇرىك ەلدەرىنىڭ تاريحىمەن، مادەنيەتىمەن، سالت- داستۇرلەرىمەن، نانىم-سەنىمدەرىمەن جان-جاقتى حاباردار ەكەندىگىنە مۇراجايدى كورۋگە كەلگەن قوناقتاردىڭ تالايى ءتانتى بولعان. وسى رەتتە ءبىزدىڭ جاستارعا ساپالى ءبىلىم مەن شىعىستىق ۇلگىدە تاربيە بەرىپ وتىرعان شىعىستانۋ فاكۋلتەتىنىڭ وقىتۋشىلارىنىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى دەپ باسا ايتىپ وتكىم كەلەدى. «شىعىس مۇراجايىنىڭ» اشىلۋىنا دا فاكۋلتەتىمىزدىڭ – ءنابيجان مۇقامەتحان ۇلى، داۋلەت فاتيما، كەرىمبايەۆەرجان، دوسىمبەكوۆا راۋان، نۇرجايەۆا الينا، ءشارىپققازى ءنۇرتالىپ سەكىلدى بەلدى تۇلعالارى بەل شەشىپ كىرىسكەن بولاتىن.
تىلسىم ءارى تاڭعاجايىپ شىعىس مادەنيەتىمەن ەتەنە ارالاسۋعا سەپ بولعان «شىعىس مۇراجايى» جىل سايىن اجارلانىپ، كەلۋشى قوناقتاردى شىعىستىڭ سىرلى الەمىمەن تانىسۋعا شاقىرادى.
كەنجەبايەۆا ا.ءا.، نۇرجايەۆا ا.م.،
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ شىعىستانۋ فاكۋلتەتى
قىتايتانۋ كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىلارى
