جيىنعا وبلىس اكىمى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى عالىمقايىر مۇتانوۆ پەن اتالعان ۋنيۆەرسيتەت جانىنداعى 10 عىلىم ينستيتۋتىنىڭ عالىمدارى، وڭىردەگى جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ عالىمدارى مەن ونەركاسىپ سالاسىنىڭ ماماندارى قاتىستى.
پرەزيدەنتتىڭ بيىلعى جىلعى جولداۋىندا «وندىرىسكە يننوۆاسيالار ەنگىزۋ» تاپسىرماسى مەن كەشەگى «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىندا ايتىلعان يدەيالاردى جۇزەگە اسىرۋدا وڭتۇستىكتە قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى عالىمدارى 40-قا جۋىق جوباسىۇسىنىلعان يننوۆاسيالار كورمەسى مەن بۇگىنگى دوڭگەلەك ۇستەل وسى تاپسىرمانى جۇزەگە اسىرۋداعى باستاما بولىپ وتىر.
ءاربىر مەملەكەتتە عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ وندىرىسپەن بايلانىسى جاقسى بولعان جەردە سول ەلدىڭ ەكونوميكاسى داميتىنىن ايتقان ايماق باسشىسى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىمەن بايلانىستى نىعايتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
– ءال-فارابي ۋنيۆەرسيتەتىمەن ءبىز ەكى جاعىنان تىعىز بايلانىسا الامىز. ءبىرىنشىسى قازاق ءبىلىمى مەن عىلىمىنىڭ ەلىمىزدەگى قارا شاڭىراعى بولسا، ەكىنشى جاعىنان ءال-فارابيدىڭ تۋعان جەرى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى. وسى جاعىنان ءبىز بىرلەسىپ جۇمىس اتقارىپ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا سۇبەلى ۇلەس قوسۋىمىز قاجەت. بۇگىن وسى ماقساتتا ۋنيۆەرسيتەتپەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا وتىرامىز. وسىنىڭ اياسىندا ءال-فارابيدىڭ تۋعان جەرى وتىرار اۋدانىندا جانە تۇركىستان قالاسىندا ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىن بىرلەسە وتىرىپ ارى قاراي دامىتۋ. جانە وبلىستا كوپتەگەن جاڭا قالاشىقتار تابىلىپ جاتىر، سولاردىڭ ءبىرى شىمكەنتەگى ابىلاي حاننىڭ ورداسى بولعان «حان قورعان» دەگەن جەر بار، ودان كەيىن ءابۋ ناسىر ءال-فارابيدىڭ وسكەن جەرى وتىرار بولسا، تۋعان جەرى «وقسىز» قالاشىعىندا ەش قانداي قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلمەگەن. وسى ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستاردى سىزدەردەگى ماماندارمەن بىرلەسە وتىرىپ جاساۋعا دايىنبىز، – دەدى اكىم.
سونىمەن قاتار، اكىم جىل سايىن ۋنيۆەرسيتەت ۇيىمداستىرىپ كەلەتىن جىلدىق كونفەرەنسيانىڭ ءبىرىن وڭتۇستىك قازاقستاندا وتكىزىپ وتىرۋدى جانە اتالعان وقۋ ورنىنىڭ وقىتۋشى پروفەسسورلارى وڭىرگە كەلىپ لەكسيا وقىسا دەگەن ۇسىنىسى مەن وسىنداعى جاس عالىمداردىڭ ءال-فارابي ۋنيۆەرسيتەتىنەن تاجىريبە الماسۋىن ۇيىمداستىرۋدى ايتتى.
دوڭگەلەك ۇستەلدە ءبىرقاتار عالىمدار مەن كاسىپورىن وكىلدەرى وندىرىستەگى ەكولوگيالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايدى جاقسارتۋ ماقساتىندا بايانداما جاسادى.
وندا ولار ازىق-تۇلىك، حيميالىق تەحنولوگيالار، فارماسيەۆتيكا مەن مەديسينا، اگروونەركاسىپ كەشەندەرىنە، مۇناي-گاز ونەركاسىبىندەگى، بيوتەحنولوگيالار مەن IT-تەحنولوگيالار سالالارىنداعى يننوۆاسيالىق جوبالاردى وبلىستىڭ وندىرىستەرىنە ەنگىزۋ جايىن ءسوز ەتتى.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا تاۋەلسىزدىك العان 25 جىلدا جالپى وڭىرلىك ونىمدەگى ونەركاسىپتىڭ ۇلەسى 15%-دان 28%-عا دەيىن ارتقان. بۇل وندىرىسكە جاڭا تەحنولوگيالار جانە زاماناۋي جوبالاردىڭ ەنگىزىلۋى، جاڭا ءونىم تۇرلەرىن شىعارۋ ارقاسىندا قول جەتكىزىلگەن جەتىستىك.
ۋنيۆەرسيتەت تەك قانا ءتالىم بەرىپ قويماي، سونىمەن قاتار عىلىمي جەتىستىكتەرىن وندىرىسكە جەمىستى ەنگىزۋدە. ماسەلەن، قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى وبلىسىمىزداعى «حيمفارم» اق-ىندا «ليمونيدين» وتاندىق مايىن شىعارۋدى ويلاپ تاپسا، «شىمكەنت قۇس» جشس-مەن بىرلەسە قۇس شارۋاشىلىعىنا بيولوگيالىق بەلسەندى قۇراما جەم شىعارۋدى قولعا الۋدا.
ايتا كەتەيىك، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى رەسپۋبليكاداعى 80-جىلدان استام تاريحى بار وقۋ ورنى. مۇنداعى 15 فاكۋلتەتتە 180 ماماندىقتار بويىنشا 20 مىڭنان استام ستۋدەنتتەر، ماگيسترانتتار مەن دوكتورلار ءتالىم الۋدا.
وقو اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى
