1992 جىلى 2 ناۋرىزدا بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 46-سەسسياسىندا قازاقستان بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ (بۇۇ) قاتارىنا ءبىراۋىزدان قابىلداندى. بۇل كەڭەس وداعى ىدىراپ، جاڭا تاۋەلسىز مەملەكەت – قازاقستاننىڭ ىرگەسى قۇرىلعاننان كەيىن-اق بىردەن ورىن الدى. بۇۇ-نىڭ تولىققاندى مۇشەلىگىنە كىرۋ قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى مەن تاۋەلسىزدىگىنىڭ حالىقارالىق مويىندالۋىن ايشىقتايدى.
1992 جىلى 15 ساۋىردە قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن اقمارال ارىستانبەكوۆا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بۇۇ جانىنداعى تۇڭعىش تۇراقتى وكىلى بولىپ تاعايىندالدى. اقمارال ارىستانبەكوۆا كوپتەگەن سۇحباتتارىندا بولىسكەن سول كەزەڭ تۋرالى ەستەلىكتەرىندە كەڭەس وداعىنىڭ ىدىراۋى كەزىندەگى تاريحي وقيعالاردى جان-جاقتى اتاپ وتەدى. سول شاقتاعى الەمدىك ارەناداعى گەوساياسي وزگەرىستەردىڭ ناعىز شارىقتاۋ شەكتەرىن جان تەبىرەنتەرلىك دەرەكتەرمەن باياندايدى. الاعاي دا بۇلاعاي تۇستاعى قىرعي-قاباق سوعىستار جانە جاھاندىق ساياسي كارتادا جاڭا تاۋەلسىز مەملەكەتتەردىڭ پايدا بولۋى، راسىندا ۋاقىتتىڭ، زاماننىڭ اۋناپ ءتۇسىپ جاتقان ءداۋىرى ەدى.
«قازاقستان بۇۇ-عا مۇشە بولعان العاشقى كۇننەن باستاپ ەڭ وزەكتى حالىقارالىق پروبلەمالار مەن ۇيىمنىڭ كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەلەردى شەشۋدە بەلسەندى پوزيسيانى ۇستاندى. بىزگە مۇرا بولىپ قالعان ءتورتىنشى ءىرى يادرولىق ارسەنالدان ءوز ەركىمىزبەن باس تارتۋىمىزدى جانە سەمەي پوليگونىنىڭ جابىلۋىن بۇۇ جاڭا تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ قارۋسىزدانۋعا، يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ رەجيمىن نىعايتۋعا جانە يادرولىق سىناقتاردى توقتاتۋعا قوسقان ناقتى ۇلەسىمىز دەپ جوعارى باعالادى. پلانەتاداعى ىرگەلى وقيعا دەپ ءبىلدى»، - دەيدى اقمارال ارىستانبەكوۆا.
1992 جىلى 5 ماۋسىمدا تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بۇۇ جانىنداعى تۇراقتى وكىلدىگىن قۇرۋ تۋرالى جارلىعىنا قول قويدى. بۇل حالىقارالىق ۆەدومستۆو 1993 جىلى 16 اقپاندا الماتىدا اشىلدى. سودان بەرى قازاقستان يادرولىق قاۋىپ-قاتەردى ازايتۋعا ۇلەس قوسۋمەن قاتار، ءبىرقاتار ماڭىزدى باستامالاردى تۇراقتى ۇسىنىپ كەلەدى.
بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ جارعىسىنا سايكەس، ۇيىمعا مۇشەلىككە قابىلداۋ جارعىدا قامتىلعان مىندەتتەمەلەردى قابىلدايتىن جانە وسى مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋعا قابىلەتتى جانە دايىن بارلىق بەيبىتسۇيگىش مەملەكەتتەر ءۇشىن اشىق. مەملەكەتتەردى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا مۇشەلىككە قابىلداۋ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا باس اسسامبلەيانىڭ شەشىمىمەن جۇزەگە اسىرىلادى.
قازاقستاننىڭ العاشقى حالىقارالىق باستامالارىنىڭ ءبىرى – 1992 جىلى بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 47-سەسسياسىندا العا قويىلعان ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى اوسشك كونفەرەنسياسىن (اوسشك) شاقىرۋى بولدى. يدەيادان اوسشك تولىققاندى جانە ىقپالدى حالىقارالىق ۇيىمعا اينالدى. ۇيىمدى تۇپكىلىكتى ترانسفورماسيالاۋ پروسەسى جاقىندا 2022 جىلعى 12-13 قازاندا استانادا وتكەن اوسشك التىنشى ءسامميتى بارىسىندا باستالدى.
ءقازىر اوسشك قۇرامىنا 28 مۇشە مەملەكەت كىرەدى، ولاردىڭ ۇلەسىنە ازيا اۋماعى مەن حالقىنىڭ 90 پايىزى دەرلىك كىرەدى.
قازاقستاننىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى باستاماسى بۇۇ-نىڭ ورتالىق ازيا ەكونوميكاسىنا ارنالعان سپەكا (ەسكاتو) ارنايى باعدارلاماسىن قۇرۋ بولىپ تابىلادى. قازاقستان قازىرگى تاڭدا تۇرىكمەنستاننىڭ اشحاباد قالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن ورتالىق ازياداعى پريەۆەنتيۆتىك ديپلوماتيا بويىنشا وڭىرلىك ورتالىق قۇرۋدى جاقتادى.
قازاقستان، سونداي-اق ورتالىق ازياداعى يادرولىق قارۋدان ازات ايماقتىڭ تەڭ قۇرىلتايشىسى بولىپ سانالادى. ءدال قازاقستاننىڭ باستاماسىمەن 2015 جىلى بۇۇ باس اسسامبلەياسى الەمنىڭ 35 ەلى بىرلەسىپ جازعان «يادرولىق قارۋدان ازات الەم قۇرۋ تۋرالى جالپىعا بىردەي دەكلاراسيا» دەپ اتالاتىن قاراردى قابىلدادى. قازاقستان اۋماعىنداعى سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونىنىڭ جابىلاتىن كۇنى – 29 تامىزدى باس اسسامبلەيا 2009 جىلعى جەلتوقساندا يادرولىق سىناقتارعا قارسى ءىس-قيمىلدىڭ حالىقارالىق كۇنى دەپ جاريالادى.
ەلىمىزدىڭ ىشكى جانە جاھاندىق ەكولوگيانى جاقسارتۋعا باعىتتالعان باسقا دا باستامالارى بار. ايتالىق، ارال جانە سەمەي ەكولوگيالىق اپات ايماقتارىن قالپىنا كەلتىرۋ، «جاسىل كوپىر» سەرىكتەستىك باعدارلاماسى (قازاقستاننىڭ كوپ جاقتى ەكونوميكاعا نەگىزدەلگەن ەلدەردىڭ جاسىل ەكونوميكاعا كوشۋىنە ارنالعان حالىقارالىق ەكولوگيالىق باستاماسى)، بيزنەسپەن، قوعاممەن جانە حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقپەن سەرىكتەستىك، «جاسىل» تەحنولوگيالار جانە ينۆەستيسيالىق جوبالار ورتالىعىن قۇرۋ، سونداي-اق ورتالىق ازيا مەن اۋعانستان ءۇشىن تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنىڭ (تدم) وڭىرلىك ورتالىعىن قۇرۋ سىندى جوبالارى ءساتتى جالعاسىن تاپتى.
سونىمەن قاتار، قازاقستان جىل سايىن بۇۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ قورعانىس بيۋدجەتىنىڭ 1 پايىزىن ارنايى بيۋدجەتكە اۋدارۋ تۋرالى باستامانى كوتەرگەن. بۇل دەگەنىمىز – بۇۇ-نىڭ تمد-نى قارجىلاندىرۋ قورى.
ەلىمىزدىڭ قورشاعان ورتانى ساۋىقتىرۋ سالاسىنداعى تاعى ءبىر باستاماسى – ماگاتە قامقورلىعىمەن الەمدەگى العاشقى تومەن بايىتىلعان ۋران بانكىن قۇرۋ. قازاقستاندا 2017 جىلى وسكەمەندەگى ءۇلبى مەتاللۋرگيالىق زاۋىتىنىڭ اۋماعىندا الەمدەگى العاشقى تومەن بايىتىلعان ۋران بانكى اشىلدى.
سوڭعى جىلدارى دا ءبىزدىڭ حالىقارالىق ارەناداعى بەلسەندىلىگىمىز سايابىرسىعان ەمەس. ماسەلەن، بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 75-سەسسياسى اياسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە ەسەپ بەرەتىن مامانداندىرىلعان مەكەمە – بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى حالىقارالىق اگەنتتىك (IABB) قۇرۋدى ۇسىندى. ول ءوز قىزمەتىندە باكتەريولوگيالىق (بيولوگيالىق) جانە توكسيندىك قارۋدى ازىرلەۋگە، وندىرۋگە جانە جيناقتاۋعا تىيىم سالۋدى جانە ولاردى جويۋ تۋرالى كونۆەنسيانى قامتيدى.
ەلىمىزدىڭ «بەيبىتشىلىك. XXI عاسىر» (قارۋسىزدانۋ جانە دامۋ سالاسىندا) اتتى، سونداي-اق تەرروريزمنەن ازات الەمگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن ۇسىنعان ادەپ كودەكسىندە جيناقتالعان لاڭكەستىككە قارسى ءبىرقاتار باستامالارى تاعى بار. قازاقستاننىڭ بۇۇ-نىڭ بىتىمگەرشىلىك ءىس-شارالارىنا قاتىسۋىنىڭ باي تاريحى دا نازار اۋدارۋعا تۇرارلىق. 2014 جىلدان بەرى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ 39 وفيسەرى بۇۇ-نىڭ باتىس ساحارا (MINURSO - 36) جانە كوت-د'يۆۋارداعى (UNOCI - 3) ميسسيالارىنا قاتىستى. 2018 جىلعى 31 قازاندا قازاقستان بىتىمگەرشىلىك پولكىنىڭ بىرىكتىرىلگەن بىتىمگەرشىلىك روتاسىنىڭ 120 اسكەري قىزمەتكەرى ءۇندىستاننىڭ يندبات باتالونىنىڭ قۇرامىندا ليۆانداعى بۇۇ ۋاقىتشا كۇشتەرى (UNIFIL) ميسسياسىنا قاتىسۋ ءۇشىن سوندا جونەلتىلدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ليۆانداعى شوعىرلاندىرىلعان بىتىمگەرشىلىك روتالارىنىڭ (ءارقايسىسى 120 اسكەري قىزمەتشى) ءۇش روتاسياسىنىڭ ناتيجەسىندە يندباتقا 524 اسكەري قىزمەتشىمىز قاتىستى، ولار جاۋىنگەرلىك جانە بىتىمگەرشىلىك تاجىريبە جيناقتادى.
ەندى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ بىتىمگەرشىلىك ميسسيالارىنا قاتىسۋدى ودان ءارى كەڭەيتۋدى بۇۇ-نىڭ «اقىلدى مىندەتتەمەلەرى» شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل ورايدا، ەڭ سۇرانىسقا يە مامانداندىرىلعان بولىمشەلەرگە – اسكەري دالالىق گوسپيتالعا، ينجەنەرلىك بولىمگە، بارلاۋ بولىمىنە، اسكەري پوليسياعا، جەدەل ارەكەت ەتۋ كۇشتەرىنىڭ روتاسى مەن تاكتيكالىق ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتىنا باسا نازار اۋدارىلادى.
2017 جىلدان بەرى قازاقستاندا بۇۇ-نىڭ قاقتىعىستى رەتتەۋدەگى كۇش-جىگەرىن جەڭىلدەتۋگە باعىتتالعان سيريا بويىنشا استانا پروسەسىنىڭ 17 راۋندى ءوتتى. قازاقستان، سونداي-اق تاياۋ شىعىستاعى قاقتىعىس ايماقتارىنان ءوز ازاماتتارىن، ەڭ الدىمەن بالالار مەن ايەلدەردى ەلگە قايتارعان العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولدى.
اۋعانستانداعى جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ قازاقستاننىڭ بۇۇ-داعى جۇمىسىنىڭ ماڭىزدى باسىمدىعى بولىپ سانالادى. ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان اۋعانستان حالقىنا تۇراقتى تۇردە گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتىلۋدە، قازاقستاننىڭ وقۋ ورىندارىندا اۋعاندىق جاستاردى، ونىڭ ىشىندە ايەلدەردى وقىتۋ بويىنشا ۇلتتىق جانە حالىقارالىق باعدارلامالار جۇيەلى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر.
2021 جىلدىڭ تامىزىندا تالىپتەر كابۋلدى باقىلاۋعا العاننان كەيىن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ اۋعانستانعا كومەك كورسەتۋ ميسسياسىنىڭ (UNAMA) حالىقارالىق قىزمەتكەرلەرى، سونداي-اق بۇۇ اگەنتتىكتەرى، قورلارى مەن باعدارلامالارى الماتىداعى ۋاقىتشا كەڭسەگە كوشتى. 2022 جىلعى 2 ماۋسىمدا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆپەن كەزدەسۋىندە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ بۇرىنعى ارنايى وكىلى جانە UNAMA باسشىسى دەبورا ليونس قازاقستاننىڭ UNAMA-عا كورسەتكەن قولداۋى ءۇشىن ريزاشىلىعىن بىلدىرگەنى ەسىمىزدە.
قازاقستاندىق باستامالاردىڭ ەڭ سوڭعىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قازىرگى زامانعى قاۋىپ-قاتەرلەرگە قارسى تۇرۋداعى جانە دۇنيەجۇزىندەگى ۆولونتەرلەردىڭ ءرولىن مويىنداۋ ماقساتىندا الداعى جىلداردىڭ ءبىرىن حالىقارالىق ەرىكتىلەردى جۇمىلدىرۋ جىلى دەپ جاريالاۋ تۋرالى ۇسىنىسى بولدى. بۇل دەگەنىمىز جاھاندىق ەرىكتىلىكتى ودان ءارى دامىتۋ ماقساتىن كوزدەيدى، الەمدى مەيىرىمدىلىككە، ادامگەرشىلىككە شاقىرادى. قازىرگى گەوساياسي احۋال كۇردەلەنىپ تۇرعان كەزەڭدە بۇل باستامانىڭ دا ماڭىزى وراسان.
بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ سول كەزدەگى باس حاتشىسى كوفي انناننىڭ 2002 جىلعى 17-18 قازانداعى جانە پان گي مۋننىڭ 2010 جىلعى 6-7 ساۋىردەگى قازاقستانعا رەسمي ساپارلارى ىنتىماقتاستىقتىڭ، سونداي-اق قازاقستاننىڭ بۇۇ-داعى قىزمەتىن مويىنداۋدىڭ ماڭىزدى كەزەڭدەرى بولدى. پان گي مۋن بۇۇ-نىڭ باسشىسى رەتىندە استانادا 2010 جىلعى 1-2 جەلتوقساندا وتكەن ەقىۇ سامميتىندە جانە 2015 جىلعى 9-10 ماۋسىمدا وتكەن الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ V سەزىندە دۇنيەجۇزىلىك ۇيىم اتىنان وكىلدىك ەتتى.
2016 جىلعى 23 قاراشادا قازاقستانعا جاڭادان سايلانعان، ءبىراق ءالى قىزمەتىنە كىرىسپەگەن بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش جۇمىس ساپارىمەن بولدى. 2017 جىلعى 8-9 ماۋسىمدا انتونيۋ گۋتەرريش شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ مەملەكەت باسشىلارى كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنا قاتىسۋ ءۇشىن تاعى دا استاناعا كەلدى جانە «بولاشاقتىڭ ەنەرگياسى» تاقىرىبىنداعى «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىستى.
2019 جىلعى 22-25 قىركۇيەكتە پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى باس اسسامبلەياسىنىڭ 74-سەسسياسىنا قاتىسۋ ءۇشىن نيۋ-يورككە باردى. نەگىزگى ءىس-شارالار تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى جونىندەگى سامميت، بۇۇ اسسامبلەياسىنىڭ جالپى دەباتتارى جانە بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريشپەن ەكىجاقتى كەزدەسۋ بولدى.
2011-2013 جىلدارى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى – دۇنيەجۇزىلىك باس ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارعان بولاتىن. ەلىمىزدىڭ بۇۇ-داعى تۇراقتى بەلسەندى جۇمىسىنىڭ ارقاسىندا 2016 جىلعى 28 ماۋسىمدا قازاقستان العاش رەت 2017-2018 جىلدارعا بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ تۇراقتى ەمەس مۇشەسى بولىپ سايلاندى. 2022 جىلعى 7 ماۋسىمدا قازاقستاننىڭ بۇۇ جانىنداعى تۇراقتى وكىلى العاش رەت بۇۇ باس اسسامبلەياسى ءبىرىنشى كوميتەتىنىڭ 77ء-شى سەسسياسىنىڭ ءتوراعاسى بولىپ بەكىتىلدى.
بۇۇ-نىڭ قازاقستانداعى تۇراقتى ۇيلەستىرۋشىسى ميكاەلا فريبەرگ-سترويدىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدىڭ بۇۇ-عا مۇشە بولۋى باسقا مەملەكەتتەر ءۇشىن «شابىت كوزى» بولدى. 31 جىل ىشىندە قازاقستان مەن بۇۇ ىنتىماقتاستىعى ارقاسىندا كوپتەگەن جوبالار جۇزەگە استى. قازاقستان تولىق مۇشەلىككە ەنگەننەن بەرى ۇيىمنىڭ 27 اگەنتتىگى قۇرىلدى: 20-سى قازاقستان اۋماعىندا جانە 7ء-ى ەلدەن تىس ايماقتاردا.
«30 جىل ىشىندە بۇۇ ءتۇرلى سالالاردا ۇلتتىق، ايماقتىق جانە جەرگىلىكتى دەڭگەيدە 400-دەن استام جوبانى جۇزەگە اسىردى. ولاردىڭ قاتارىندا تەڭسىزدىكتى ازايتۋ، ينستيتۋتتاردى جاڭعىرتۋ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ، تابيعي رەسۋرستاردى باسقارۋ جانە ەڭ وسال توپتاردى – بالالاردى، ايەلدەردى، قارتتاردى، مۇگەدەكتەردى، ميگرانتتاردى جانە بوسقىنداردى قولداۋ شارالارى بار»، - دەدى ول بۇۇ جاڭالىقتارىنا بەرگەن سۇحباتىندا.
بۇۇ بيوالۋانتۇرلىلىكتى ساقتاۋ جانە جەردى باسقارۋ جوبالارىندا 1 ميلليوننان استام ادامعا قولداۋ كورسەتكەن.
«ەلدىڭ 16 وڭىرىنەن قازاقستاندىق فەرمەرلەر مەن كاسىپورىندار جايىلىمدىق مال شارۋاشىلىعىن، ورگانيكالىق جانە سۋارمالى ەگىنشىلىكتى جاقسارتۋعا، توپىراق قۇنارلىعىن ارتتىرۋعا جانە داقىلداردى ءارتاراپتاندىرۋعا، سۋدى ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن جەتىلدىرۋگە جانە مال شارۋاشىلىعىن سۋبسيديالاۋعا باعىتتالعان قولداۋعا يە بولدى»، - دەدى سپيكەر.
بۇۇ دا ارال تەڭىزىن قايتا ءتىرىلتۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەدى. 2021 جىلدىڭ مامىر ايىندا بۇۇ باس اسسامبلەياسى ارال وڭىرىنە قاتىستى قارار قابىلداپ، ونى ەكولوگيالىق يننوۆاسيالار مەن تەحنولوگيالار ايماعى دەپ جاريالادى جانە ايماقتى قالپىنا كەلتىرۋ، ونىڭ ەكولوگياسىن جاقسارتۋ بويىنشا ماڭىزدى زەرتتەۋلەر مەن عىلىمي كۇش-جىگەردى ىلگەرىلەتۋگە مىندەتتەندى.
«بۇگىنگى كۇنگە دەيىن بۇۇ-نىڭ قازاقستانداعى توبى ارال وڭىرىندە تۇراتىن 74 مىڭنان استام ادامنىڭ ءومىرىن جاقسارتۋ جانە دەنساۋلىعىن قورعاۋ بويىنشا جۇمىس اتقاردى. اۋاداعى، توپىراقتاعى جانە سۋداعى زياندى لاستاۋشى زاتتاردىڭ ازايۋى، سونداي-اق وسىمدىك جامىلعىسىنىڭ جاقسارۋى جانە ورگانيكالىق ەگىنشىلىككە كوشۋ ەسەبىنەن ايماقتاعى قورشاعان ورتانىڭ جاعدايى جاقساردى. ارال تەڭىزىنىڭ قۇرعاتىلعان ءتۇبىن قوسا العاندا، سۋدى قورعاۋ جانە ورمانداردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىمەن 70 مىڭ گەكتاردان استام اۋماق قامتىلدى»، - دەدى ميكاەلا فريبەرگ-ستروي.
بۇۇ ايماقتاعى ايەلدەر مەن بالالارعا قاتىستى زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ باعىتىندا دا ەڭبەك ەتىپ جاتىر.
«ءبىز تۇرمىستىق، سەكسۋالدىق جانە گەندەرلىك زورلىق-زومبىلىققا قارسى كۇرەستە ايماقتىق ءتاسىلدى قولدانۋدى ۇستانامىز. قىزدارعا، بالالارعا جانە قوعامداعى تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق ءبارىمىزدى الاڭداتۋى كەرەك. ءبىز مۇندا اتقارىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ كوپشىلىگى ۇكىمەت پەن ازاماتتىق قوعامنىڭ ۇمتىلىستارىن قولداۋعا باعىتتالعان»، - دەدى ميكاەلا فريبەرگ-ستوري سۇحباتىندا.
2021 جىلى قازاقستان مەن بۇۇ دامۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا كەزەڭىن باستادى. ىنتىماقتاستىق كەلەسى تاقىرىپتىق باعىتتاردان تۇرادى: «ادامنىڭ دامۋى جانە تەڭ قۇقىلى قاتىسۋ»، «ءتيىمدى ينستيتۋتتار»، «ادام قۇقىقتارى جانە گەندەرلىك تەڭدىك»، «ينكليۋزيۆتى ەكونوميكالىق ءوسۋ جانە ەكولوگيالىق تۇراقتىلىق».
وتكەن جىلى قازاقستان مەن بۇۇ سەرىكتەستىكتىڭ 30 جىلدىعىن اتاپ ءوتتى. ق ر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى رومان ۆاسيلەنكو تاقىرىپتىق كورمەنىڭ اشىلۋىندا مەملەكەت بۇۇ-نىڭ سەنىمدى سەرىكتەسى بولىپ قالا بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.
«قازاقستان ءارقاشان بۇۇ مەن حالىقارالىق قوعامداستىقتىڭ سەنىمدى سەرىكتەسى، دايەكتى جانە بولجامدى سىرتقى ساياساتتى جۇزەگە اسىرۋعا بەيىلدى، تۇراقتى بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان جاھاندىق باستامالاردىڭ قولداۋشىسى بولدى جانە بولا بەرەدى»، - دەدى ءمينيستردىڭ ورىنباسارى رومان ۆاسيلەنكو.
قازاقستاننىڭ بۇۇ-عا مۇشە بولۋىنىڭ 30 جىلدىعىنا وراي «ەستە قالاتىن جانە مەرەيتويلىق داتالار» سەرياسىنىڭ پوشتالىق ماركاسى شىعارىلدى. ماركانى قازپوشتا مەن بۇۇ-نىڭ قازاقستانداعى وكىلدىگى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى شىعارعان. قازاقستان تاريحى مەن مادەنيەتى ءۇشىن ماركانىڭ نەگىزى رەتىندە دومبىرا تاڭدالدى. دومبىرا يۋنەسكو-نىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسىنىڭ رەپرەزەنتاتيۆتى تىزىمىنە دە ەنگىزىلگەن.
«ءبىز قازاقستاننىڭ 30 جىلداعى تۇراقتى دامۋ سالاسىنداعى ارەكەتتەرىن قۇپتايمىز. ەستەلىك پوشتا ماركاسىنىڭ شىعارىلىمى قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتى تاريحىنداعى ماڭىزدى كەزەڭ جانە تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنا ادالدىعى تۋرالى قوعامنىڭ حاباردارلىعىن ارتتىرۋدىڭ سيمۆولى بولىپ تابىلادى»، - دەلىنگەن بۇۇ مالىمدەمەسىندە.
پوشتا ماركاسى 10 000 دانا تارالىممەن جانە نومينالدى قۇنى 700 تەڭگەمەن شىعارىلدى.
بۇۇ-نا مۇشە بولعان جىلدارىقازاقستان الدىن الۋ ديپلوماتياسى، ديالوگ جانە كەلىسسوزدەر ارقىلى داۋلاردى بەيبىت جولمەن شەشۋگە ۇلەس قوسۋ ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىن سالۋدى جالعاستىرۋدا. ءبىزدىڭ ەلىمىز بۇۇ-نىڭ جاھاندىق حالىقارالىق سىن-قاتەرلەردى شەشۋدەگى قىزمەتى مەن كۇش-جىگەرىن جان-جاقتى قولداپ، كوپۆەكتورلى، تەڭگەرىمدى سىرتقى ساياسات قۇرۋدا.
