Forýmdy Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Basqarma Tóraǵasy –Rektory Janseıit Túımebaev ashyp, Respýblıka kúnine arnalǵan sharanyń máni men mańyzyn atap ótti. «Sizder elimizdiń bolashaǵy, jańa Qazaqstandy qurýshy jańa býyn ókilderisizder. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev: «Qazaqstan – daryndy jastar mekeni. Búgingi jastar ǵylym men tehnologıanyń qyr-syryn ıgergen óte bilimdi, alǵyr. Biz olardyń órisin ashyp, qarym-qabiletin shyńdaý úshin bar múmkindikti jasaýǵa tıispiz», – dep aıryqsha atap ótken bolatyn», – dedi rektor.
Búginde jas ǵalymdardyń, talantty stýdentterdiń shyǵarmashylyq, ǵylymı áleýetin damytýda ýnıversıtet barlyq qajetti jaǵdaıdy jasaýda.
QazUÝ-da 40 jasqa deıingi 300-den astam jas ǵalym jumys isteıdi. Olardyń ishinde 49-y – Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń «Jas ǵalym» jobasynyń jeńimpazy. Kópshiligi álemniń jetekshi ýnıversıtetteri men ortalyqtarynda ǵylymı taǵylymdamadan ótti. Jas zertteýshilerdiń ǵylymı jetistikteri Qazaqstanda jáne shetelderde joǵary baǵaǵa ıe. Bıylǵy 2022 jyly jas ǵalymdardy granttyq qarjylandyrý aıasynda 900 mln teńgeden astam 60-qa jýyq joba oryndalýda. Bilim ordasynyń basshysy bul QazUÝ jastarynyń joǵary ǵylymı-ınnovasıalyq áleýetin kórsetetinin jetkizdi.
Geografıa jáne tabıǵatty paıdalaný fakúltetiniń oqytýshysy, PhD kandıdaty, komersıalandyrý boıynsha jobalardy oryndaýshy Eldar Nuruly óz baıandamasynda «Týrızmniń sıfrlyq kontentin jańǵyrtý: mobıldi qosymshalar, panoramalyq 3D týrlar, ınteraktıvti kartalar jáne QR kodtary» atty jobasynyń nátıjelerin komersıalandyrý tájirıbesimen bólisti.
«Bul jobanyń mısıasy – ishki týrızmdi damytý arqyly el ekonomıkasyn ártaraptandyrý jáne Qazaqstannyń týrısik baǵyttary týraly aqparatty shoǵyrlandyrý. Biz bul máselelerdi sıfrlyq tehnologıalardy, atap aıtqanda: mobıldi qosymshalardy, panoramalyq 3D vırtýaldy týrlardy, QR-kodtardy, ınteraktıvti kartalardy generasıalaýdy paıdalana otyryp júzege asyramyz», – dedi ol.
Jıynda sóz alǵan bıologıa jáne bıotehnologıa fakúltetiniń «Jas ǵalym» postdoktoranty Áıgerim Mamyrova «Jas ǵalymdar: ósý jáne ózin-ózi jetildirý múmkindikteri» taqyrybyn qaýzady. Ol kóptegen uly ǵalymdar úshin ǵylymǵa jol jas kezinen bastalǵanyn tilge tıek etti. Tomas Edıson 30 jasynda fonograf oılap tapty, al Albert Eınshteın 26 jasynda salystyrmalylyq teorıasyn ashqanyn mysalǵa aldy. «Qazaqstandyq jastardyń qazir úlken múmkindikteri bar – «Jas ǵalym» jáne Erasmus Mundus baǵdarlamalary, «Bolashaq», «Abaı Vern» stıpendıalary jáne taǵy basqa qoldaýlar bar. Jas zertteýshilerden tabandylyq pen qaısarlyq, ǵylymı konferensıalarǵa belsendi qatysý, jeke brendti nyǵaıtý jáne jaqsy nátıjelerge qol jetkizýge kómektesetin basqa da is-áreketter qajet», – dedi Áıgerim.
QazUÝ-dyń «Qoǵammen baılanys» bilim berý baǵdarlamasynyń 4-kýrs stýdenti Arýjan Qabdolova óz sózinde adamnyń ómirin uzartýǵa, densaýlyǵyn baqylaýǵa jáne jaqsartýǵa, qajettilikterin qamtamasyz etýge múmkindik beretin ǵylymnyń rólin joǵary baǵalady. Eń bastysy – ǵylym ómirge jańa serpin beretinin aıtty. Ǵylymı jetistikter QazUÝ-dyń tynys-tirshiligin qalaı ózgertkenine nazar aýdara otyryp, Arýjan: «Men bizdiń jastarymyz, árbir jas mamannyń qazirgi jáne jarqyn bolashaǵymyzdan shabyt alyp, ǵylymǵa shyǵarmashylyq qyzyǵýshylyq tanytqanyn jáne óz salasynda jumys istegenin qalaımyn», – dedi.
Sonymen qatar jıynda hımıa jáne hımıalyq tehnologıa fakúltetiniń PhD doktoranty Fedor Malchık, «Halyqaralyq qatynastar (RÝDN)» bilim berý baǵdarlamasynyń 2-kýrs magıstranty Aıdana Toqbergen pikir bildirip, óz usynystarymen bólisti.
Forým aıasynda zertteýlerdi komersıalandyrý máseleleri jáne ýnıversıtettiń jas zertteýshi ǵalymdarynyń ǵylymı qyzmetiniń ózekti baǵyttary talqylandy.
Jıyn sońynda rektor jas ǵalymdarmen erkin formatta kezdesip, ǵylymdaǵy ózekti máselelerdi talqylaý úshin Jas ǵalymdar klýbyn qurýdy jáne ǵylymı jetistikter kórmesin uıymdastyryp, ǵylymı ázirlemelerdi óndiriske engizýge jol ashatyn Jas ǵalymdar qoryn qurýdy tapsyrdy.
