2025 jyldyń qańtar-naýryz aılarynda bank sektory ekonomıka sýbektilerine jalpy somasy 8,4 trln teńgege jańa kredıtter berdi, bul - ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 532 mlrd teńgege nemese 6,7% - ǵa artyq (7,9 trln teńge) kólem. Aqsha-nesıe saıasatynyń qataıýyna qaramastan, nesıe berý korporatıvtik (+4,7%) jáne bólshek saýda segmentterinde (+8,8%) jedeldeýi baıqaldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"2025 jyldyń birinshi toqsanynda bank sektorynyń kredıttik portfeliniń ósimi júıe aktıvteriniń jalpy ósiminen (+0,7%) aıtarlyqtaı ozyp, +2,4% -dy qurady. Ósim barlyq negizgi nesıelendirý baǵyttaryn qamtydy. Osyǵan qaramastan, portfelderdiń ósim dınamıkasy 2024 jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda báseńdeý bolyp shyqty. Bul joǵary bazalyq mólsherleme jaǵdaıynda uzaq merzimge nesıe alýdyń ekonomıkalyq tıimsizdigi jáne iri ınvestısıalyq jobalardy iske asyrý merzimderin keıinge shegerý yqtımaldylyǵy, aqsha-nesıe saıasatynyń qatańdatý saldarynan qysqa merzimdi qaryzdardyń basym bolýyna, bólshek segmenttegi qanyqtylyq jáne jıyntyq suranystyń báseńdeýiniń baıqalýymen (atap aıtqanda, bólshek saýdanyń jyldyq kóleminiń 4,8%-ǵa deıin baıaýlaýy) baılanysty", - deıdi Qazaqstan qarjygerleri qaýymdastyǵy.
Qaýymdastyq sarapshylarynyń pikirinshe, nesıelik ónimderge degen suranystyń odan ary qaraıǵy dınamıkasy joǵary stavkalarǵa, ulttyq valúta baǵamynyń qubylmalylyǵynyń kúsheıýine, munaı baǵasynyń quldyraýyna jáne saýda-sattyq shıelenisterine baılanysty syrtqy ekonomıkalyq dúdamal jaǵdaıdyń sozyla túsýinen qysymǵa ushyraýy múmkin.
"Usynys tarapynan eń tómengi rezervter boıynsha talaptardy arttyrý, salyq júktemesindegi ózgerister jáne makroprýdensıaldyq saıasatty qatańdatý boıynsha qoǵamda talqylanyp jatqan bastamalar eleýli táýekelderge ushyraıdy. Osy faktorlardyń jıyntyǵy nesıelendirý kóleminiń tómendeýine ákelip soǵýy da múmkin. Osy jaǵynan alǵanda, ekonomıkadaǵy jıyntyq suranysty tejeı otyryp, ulǵaıtý, bank sektorynyń ekonomıkalyq ósim men qurylymdyq ártaraptandyrý prosesindegi úlesiniń kúrt qysqarýy saldarynan Memleket basshysynyń nesıelendirýdi ulǵaıtý jónindegi alǵa qoıǵan maqsatynyń oryndalmaý qaýpi bar", - deıdi olar.
Kásipkerlerge qaryz berýdegi negizgi ósim shaǵyn bıznes sýbektileri (73% ósim) qamtmdy, bul olardyń iskerlik belsendiliginiń artýyna, jeńildetilgen qarjylandyrý quraldaryna ıe bolý men aktıv kólemderiniń keńeıýine baılanysty, ásirese óńdeý ónerkásibinde (negizgi ósim azyq-túlik óndirisine tıesili). Sondaı-aq aǵymdaǵy paıyzdyq mólsherlemeler deńgeıinde uzaq merzimdi nesıeleýdiń tartymdylyǵynyń tómendeýi jaǵdaıynda bankterdiń nazary qaryz alýshylardyń neǵurlym ártaraptandyrylǵan jáne jyldam iske qosylatyn bıznes-jobalaryna qaraı oıysqan.
Qaryzdardyń qysqa sıpattamasy men 2024 jyldyń sońynda berilgen nesıelerdi tezirek óteý korporatıvtik portfeldiń maýsymdyq jaǵdaıda shamaly tómendeýine ákelip soqty (-1,0%). Bólshek kredıtter berýde barlyq ósim avtonesıelendirýdi qosa alǵanda, tutynýshylyq qaryzdarǵa tıesili. Aıta keteıik, elimizde jańa avtokólikterdi satý qarjy retteýshisiniń olardy berý sharttaryn ońtaılandyrý aıasynda 18,8% - ǵa ósti. Alaıda, bólshek portfel ósimi aqsha-nesıe saıasatyn odan ári qatańdatý, jańa klıenttik bazanyń ósýiniń edáýir baıaýlaýy (3m24 úshin 127 myńǵa qarsy 41 myńǵa deıin) jáne qaryz alýshylardyń jekelegen sanattaryndaǵy kredıttik qanyqtylyq aıasynda baıaýlady (3M24 úshin 5,1% - dan 3,5% - ǵa deıin).Bazalyq mólsherlemeniń ósýinen keıin nesıeler men depozıtter boıynsha baǵa sharttary barlyq segmentterde qalypty ósimdi kórsetti, árıne jeńildetilgen memlekettik baǵdarlamalar sheshýshi ról atqaratyn ıpotekalyq nesıelendirýdi qospaǵanda.
Nátıjesinde aktıvterdiń kiristiligi men qorlandyrý quny ósimdi kórsetti. Kiristerdiń ulǵaıýymen kapıtaldandyrýmen qatar salystyrmaly túrde 35,9% - ǵa KTS tóleý boıynsha shyǵystar edáýir baıqaldy — 89,4-ten 121,5 mlrd teńgege deıin. Respýblıkalyq búdjettegi KTS tólemi boıynsha EDB-nyń barlyq túsimderdegi úlesi 11,2% - dan 11,9% - ǵa deıin ósti.
