Saýd Arabıasy, Irak, Birikken Arab Ámirlikteri, Kýveıt, Qazaqstan, Aljır, Oman, Reseı aldynda qabyldanǵan munaı óndirisi kólemin táýligine 2,2 mln barelge deıin qysqartý týraly kelisimdi erikti túrde taǵy bir aıǵa uzartty. Bul shekteý endi 2024 jyldyń sońyna deıin óz kúshinde bolady, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Aldynda qabyldanǵan sharany taǵy bir aıǵa shegerý týraly sheshimdi OPEK+ elderi 3 qarashada, jeksenbide mınıstrlerdiń keńesinen keıin qabyldaǵan.
Reuters muny munaıǵa degen suranystyń tómendep, usynystyń artýymen túsindiredi. Ásirese, Qytaı tarapynan suranys túsip ketken. Kerisinshe, OPEK+ elderinen tys usynystar munaı naryǵyna qysym túsirýde.
Sondaı-aq, OPEK + elderi Iraktyń, Reseı Federasıasy men Qazaqstannyń óndiristi erikti túrde qysqartý jáne belgilengen kvotalardan artyq óndirilgen munaı kólemi úshin ótemaqy tóleýdi kestege sáıkes júrgizý týraly birlesken málimdemesin qup kórdi.
Aıta ketsek, 2023 jydyń qarasha aıynan bastap OPEK-ke qatysýshy segiz el munaı óndirisin óz erkimen azaıtýǵa kóshti. Osylaısha olar "qara altynnyń" óndiris kólemin táýligine 2,2 mıllıon barelge qysqartyp keldi (aıyna 180-200 myń barel). Degenmen 1 qazannan bastap bul shekteýden birtindep bas tartý josparlanǵan,ıaǵnı munaı óndirisi kólemin táýligine 180 000 barrelge arttyrý arqyly. Biraq qyrkúıek aıynyń basynda bul sharany taǵy eki aıǵa (qazan, qarasha) keıinge qaldyrý týraly sheshim qabyldandy. Sonymen qatar, kelisimge qatysýshylar 2024 jyldyń alǵashqy jeti-on aıynda ruqsat berilgen kólemnen munaı óndirisin arttyrǵan elderdi muqıat baqylap (Irak, Qazaqstan men Reseı), olardan bul kólemdi bolashaqtaǵy óndiristen qosymsha qysqartýdy talap etýde.
Munaıdyń bir barreliniń baǵasy ótken jumada 73 dollardan sál kóterildi, buǵan OPEK+ elderiniń óndiristi qysqartý josparyn odan ári keıinge qaldyrýy jónindegi boljam ishinara yqpal etken. Sonymen qatar, Brent markaly munaıdyń baǵasy 2024 jyldaǵy eń tómengi deńgeıine jaqyndady.
"Saýd Arabıasynyń energetıka mınıstri, hanzada Abdel Azız bın Salman OPEK+ elderi munaı óndirýdi shekteý týraly kelisimdi buza berse, munaı baǵasy barreline 50 dollarǵa deıin quldyraýy múmkin ekenin eskertti. Al bul degen Saýd Arabıasy aláns músheleri kvotalardy saqtamasa, baǵa soǵysy bastalýy múmkin. Hanzada, ásirese bul rette Irak pen Qazaqstandy atap ótti, olar únemi kelisken shekteýlerdi buzady. Tamyz aıynda Irak óz kvotasyn táýligine 400 myń barelge arttyrsa, Qazaqstan Teńiz kenishindegi jumysty jandandyrýǵa baılanysty munaı óndirýdi kóbeıtýdi josparlap otyr", delingen telefon konferensıaǵa qatysqan delegattar sózin jarıalaǵan The Wall Street Journal basylymynyń qazan aıynyń basyndaǵy maqalasynda. Degenmen kóp uzamaı OPEK + WSJ basylymynda jarıalanǵan bul derekter jańsaq ekenin, tipti onyń "tolyǵymen oıdan shyǵarylǵanyn" basa aıtty. Muny Qazaqstan, Reseı men Irak ta rastady. Olar qyrkúıek aıynda usynylǵan ótemaqy josparlaryna sáıkes óz mindettemelerin tolyǵymen oryndaǵandaryn dáleldedi.
Qalaı degenmen de bul talap qazirdiń ózinde Qazaqstannyń munaı óndirisi kólemine áser etip úlgerdi. Máselen, elimizde 2024 jyly 88 mln tonnadan astam "qara altyn" óndirildi. Buǵan deıin bul kórsetkish 90,5 mln tonnany quraıdy dep josparlanǵan bolatyn. Demek,bıylǵy jospardan 2,5 mln tonna "syzylyp" otyr. Onyń ústine Qazaqstanda 2023 jyly 89,9 mıllıon tonna munaı óndirgen bolatyn Osy jaǵynan alǵanda, bir jylda óndiris kólemi 2,1%-ǵa qysqaryp otyr. Al bul óz kezeginde el búdjetine túsetin munaı tabysynyń kólemi kúrt qysqaratynyn bildiredi.
