Redaksıadan: Qazir áleýmettik jelilerge qatysty ár-alýan kózqaras qalyptasqan. Bireýler ony qoldasa, endi biri áleýmettik jeliniń qoǵamǵa zıany týraly aıtýǵa qumar. Eń qyzyǵy jýrnalıs Aqerke Berlibaı «Kedeı, artta qalǵan elder áleýmettik jelige baılanyp qalǵan» dep elimizdiń damymaı qalǵanyn áleýmettik jeliden kóripti. Al taǵy bir áriptesimiz Nurlan Jumahan buǵan áleýmettik jeliniń túk qatysy joq ekenin aıtyp, oıyn ortaǵa salypty.
Baıaǵyda atamyz keń baıtaq Qazaq eliniń damymaı qalǵanyn kók teńizge tike shyǵa almaıtynymen baılanystyryp (atymyz ózimen eshteńeni baılanystarǵan emes qoı) qulaqtan tebýshi edi ǵoı.
Qazir «Qazaqparatqa» shyqqan Úkimet pen ákimdikterdiń jańalyqtaryn kóshirip basatyn gazetterdiń jýrnalıser elimizdiń damymaı, sormańdaı bolyp qalǵanyn áleýmettik jeliden kóretin bolypty.
Kúni keshe ǵana Aqerke Berlibaı degen áriptesimiz «Kedeı, artta qalǵan elderdiń turǵyndary ınternetke, áleýmettik jelige baılanyp qalǵan. Olar aýyr turmystan qajyp, jaqsy ómirdi jeliden izdeıdi. Damýshy elderde gazet-jýrnal, kitapty az oqıdy. Damyǵan el turǵyndary qaǵaz gazet-jýrnaldan qol úzgen joq. Olar kúnde tańǵy asyn gazet oqyp otyryp ishedi» dep aqparat salasy boıynsha ótken bir forýmda oıyn ortaǵa salypty.
Osyǵan qatysty basqa kelgen oıdy irikpeı bólise ketkendi jón sanadyq.
Dál qazir qazaqqa jaqsy ómirdi áleýmettik jeli usynyp otyr. Jelide jazylýshysy kóp blogerlerdiń aýzynan aq maıy aǵyp júrgenin bárimiz bilemiz (olardy qandaıdy bir jemqorlyq jolmen baıyp ketti dep eshkim aıta almasy anyq). Talaı adam osy áleýmettik jeli arqyly saýdasyn jasap, otbasyn asyrýda.
Bul az deseńiz, talaı qazaqtyń «Iandeks takı» platformasyn júktep alyp taksıletip júr. Ár aýyldyń turǵyndary «Aýyl saýda» dep vatsaptan top ashyp alyp, saýdasyn qyzdyryp otyr. Sol sıaqty talaı jastyń Tık-Tok túsirip, nápaqasyn taýyp júrgenin qaıda qoıamyz.
Al Iýtýb pen Feısbýk «ulttyń, halyqtyń sózin» sóıleıtin (oıpyrmaı deseńizshi) gazetterdi aınalyp ótip, halyqtyń shynaıy muń-zaryn bılikke jetkizetin ınstrýmentke aınalǵanyn ekiniń biri egizdiń syńary da biledi.
Al endi, osydan keıin memleket pen halyq áleýmettik jeliden zıan shegip otyr dep qalaı aıtýǵa bolady?
Aqerke qaryndasymyzdyń oıynsha, kedeı elder ǵana áleýmettik jeli de otyrady eken. Bul endi artyq sóz. Qazir búkil adamzat uıqydan tura salyp, smartfonyn qolyna alyp áleýmettik jelige úńiledi emes pe?
Qaryndastyń «Damyǵan elderdiń adamdary tańǵy asyn gazet oqyp otyryp ishedi» degen sózi kınodaǵy kórinis qoı. Ótkende elimizdegi gazet-jýrnaldardyń taralymyn arttyrý úshin ne isteý kerek degen talqylaý boldy, sol jerde keıbir azamattar qazirgi fılmderde gazet oqyp otyrǵan adamdardyń kórinisin kóptep kórsetý týrasynda oı aıtty. Iá, oǵan qarsylyǵymyz joq. Kórsete bersin, artyq bolmas edi.
Gazet oqyrmandaryn kóbeıtip, tanymaldyǵyn arttyrý úshin synı matarıaldardy kóbeıtý kerek. Sypyra maqtaýǵa endi qazaq senbeıdi. Solaı qaraǵym.
Aıtpaqshy, qazir tańǵy as iship otyryp oqıyn Qazaqstanda eki gazet bar. Olar – «Qala men Dala» men Ermurat Bapıdyń «Dat» gazeti. Osy eki gazetti oqyp otyryp, tańǵy asyńyzdy ishseńiz boıyńyzǵa taraıdy. Baıqap kórińiz.
Sodan keıin qoǵam belsendisi, bilikti baspager Shyńǵys Muqannyń Goffee Book kofehanasyna kelip, kofe iship otyryp «Mazmundama» qorynyń shyǵarǵan bestseller kitaptaryn oqýǵa da keńes beremiz.