Qazaqstannyń sot júıesi barlyq ınstansıada «Ulttyq Tutynýshylar Lıgasy» RQB basshysy Svetlana Romanovskaıany qoldady, ol buryn birneshe sot isinde óziniń abyroıy men qadir-qasıetin qorǵap shyqqan bolatyn, al jala jabý týraly is boıynsha sońǵy ınstansıa Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy soty boldy.
2024 jylǵy 9 shildede Qazaqstan Respýblıkasynyń Joǵarǵy soty bul atyshýly istiń núktesin qoıyp, Almaty qalasy Almaly aýdanynyń №2 aýdandyq sotynyń 2023 jylǵy 7 tamyzdaǵy sheshimin jáne Almaty qalalyq sotynyń azamattyq ister jónindegi sot alqasynyń 2023 jylǵy 12 qazandaǵy qaýlysyn qaıta qaraý týraly ótinishhat berý týraly ótinishinen bas tartty. Bul sheshimder kúshinde qaldy, atap aıtqanda, temekige qarsy belgili belsendi Jamılá Sadyqovanyń Svetlana Romanovskaıanyń sózderin jala dep taný týraly talabyn qanaǵattandyrýdan bas tartty.
Sot prosesindegi jeńisti Svetlana Romanovskaıa talapkerdiń álsiz ustanymymen ǵana emes, sondaı-aq bastapqyda eń durys jáne sátti strategıany tańdaǵan advokaty Mırfaık Álıevtiń kásibı áreketteriniń arqasynda boldy túsindiredi, bul Lıgaǵa negizsiz aıyptaýlardan qorǵanyp qana qoımaı, prosesti belgili bir maǵynada úlgili etip, Jamılá Sadyqovanyń álemge degen ózindik kózqarasyn keń aýdıtorıaǵa kórsetýge múmkindik berdi.
Jala jabý týraly talap-aryzdy Sadyqova Svetlana Romanovskaıanyń úkimetke joldaǵan ótinishinen keıin bergen – bul qujatta Svetlana Iýrevna tek veıpter men temeki shegýdiń balama ónimderine ǵana emes, dástúrli temekilerge de tyıym salý týraly talqylaýǵa qanaǵattanbaǵanyn bildirdi. Suraý salý tutynýshylardyń múddesi úshin jasalyp, Lıgaǵa kelip túsken kóptegen ótinishke negizdelgen.
«Men sot talap-aryzyn alǵan kezde qatty tańǵaldym. Maǵan bul júgingen
áreketterim arqyly Sadyqovaǵa jala japty dep kiná taqty. Biraq men óz pikirimdi jáne Qazaqstan tutynýshylarynyń ótinishterine negizdelgen ustanymymdy bildirip, qorǵandym. Sadyqova meni birneshe ret áleýmettik jelilerdegi jazbalarynda jáne BAQ-qa bergen suhbattarynda aıyptaı tústi. Sonymen qatar ol oıyna kelgenin aıtyp, adamdar týraly qalaǵanyn aıtýdan arlanbady. Onyń barlyq jazbasy qarsy talap aryz berýge negizi bola alatyn edi, biraq men onymen daýlasyp ýaqyt ótkizýden góri qoǵam úshin paıdaly jumysqa nazar aýdarý durys dep oılaımyn. Biraq odan talap aryz alǵan kezde, men de solaı jaýap berip, óz ustanymymdy naqty túsindirdim», - dedi Svetlana Romanovskaıa.
Lıga prezıdenti sonymen qatar buryn balama temeki shegý tásilderin talqylaý kezinde uıym ókilderin jaı ǵana óshirip tastap, olardyń dálelderin tyńdamaı, talqylaýda Sadyqovany ǵana qaldyrǵanyn atap ótti. Lıga ókilderi buǵan narazy bolyp, qaıta qosylýǵa tyrysqan, óıtkeni uıymnyń ustanymy qarapaıym: tyıym salmaý, kerisinshe, retteý.
Lıga ókili premer-mınıstr keńsesine jiberilgen jáne Densaýlyq saqtaý mınıstrligine baǵyttalǵan hat Jamılá Sadyqovanyń qolyna qalaı túskeni túsiniksiz ekenin de atap ótti.
«Meniń oıymsha, ol burynǵy mınıstr kezinde Densaýlyq saqtaý mınıstrliginde qandaı da bir artyqshylyqtarǵa jáne erekshe qarym-qatynasqa ıe bolǵan shyǵar. Men Aqmaral Álnazarovanyń bul vedomstvoǵa kelýimen deni saý tendensıa paıda bolǵanyn kórip turǵanyma qýanyshtymyn. Tutynýshylar Lıgasy konstrýktıv dıalog qura aldy – bizdiń usynystar kóptegen aspektide eskerildi, óıtkeni olar kásibı saraptamaǵa negizdelgen jáne eldegi ómir sapasyn naqty jaqsartady. Mınıstrliktegiler tek keri baılanys ornatý arqyly halyqty eń kóp tolǵandyratyn máseleni túsinýge bolatynyn biledi. Eń jaqsy keri baılanysty adamdarmen tikeleı jumys isteıtin úkimettik emes uıymdar jetkize alady», - dedi Svetlana Romanovskaıa.
Jamılá Jeńisqyzynyń sottaǵy jeńilisi memlekettik saıasattaǵy eleýli ózgeristermen tuspa-tus keldi. Endi densaýlyq saqtaý mınıstrligi zor tájirıbesi men kásibı bedeli bar ÚEU-nyń shynymen de konstrýktıv usynystaryn tyńdaýǵa daıyn, al Sadyqova hanymnyń emosıaǵa berilgen aıqaıy men málimdemelerine jaýap bermeıdi.
Ulttyq Tutynýshylar Lıgasy (UTL) Qazaqstanda tutynýshylarǵa bilim berý júıesin qurý baǵytynda belsendi jumys isteıdi, oǵan mektepter, lıseıler, kolejder jáne joǵary oqý oryndary kiredi. Kóptegen jas taýarlar men qyzmetter naryǵynda jaqsy baǵdarlanǵanymen, jalpy tutynýshylardyń saýaty jetkilikti deńgeıde joǵary emes. 1997 jyldan bastap UTL tutynýshylarǵa arnalǵan arnaıy kýrsty jáne ádistemelik quraldardy jeke joǵary oqý oryndaryna engizdi. Baǵdarlamaǵa qatysatyn stýdentter tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaýda zańgerlik, marketıń jáne býhgalterlik esep boıynsha tájirıbelik daǵdylar alady.
UTL-dyń muǵalimderge arnalǵan oqý ortalyǵy 2001 jyldan bastap shamamen myń pedagogty oqytyp, semınarlar ótkizedi. Qazaqstandaǵy mektepter men joǵary oqý oryndarynda tutynýshylarǵa bilim berý mindetti pánge aınala qoımaǵanymen, varıatıv pán retinde qazirdiń ózinde eldiń 11 joǵary oqý ornynda oqytylady. UTL oqý materıaldaryn, sonyń ishinde joǵary oqý oryndaryna arnalǵan oqýlyqty jáne muǵalimderge arnalǵan ádistemelik qural ázirledi.
UTL eldegi barlyq joǵary oqý ornynda óz ókildikterin qurýǵa umtylady, bul stýdentterdiń quqyqtyq sanasyn arttyrýǵa jáne belsendi azamattyq ustanymyn qalyptastyrýǵa yqpal etedi. UTL qyzmetkerleri men belsendileri halyqaralyq bilim berý baǵdarlamalaryna qatysady, mysaly: «Qoǵamdyq baqylaý», «Zertteýler júrgizý», «Keńes berý qyzmetterin kórsetý», «Memlekettik organdar men sottarda tutynýshylardyń múddelerin qorǵaý», sondaı-aq «Tutynýshylardyń quqyqtary týraly halyqty aqparattandyrý», osylaısha álemdik ozyq tájirıbeni sińiredi.
Saýatty tutynýshy tek aqparatty bilip qana qoımaı, sonymen qatar otbasylyq búdjetti únemdep, ómir sapasyn jaqsartýǵa qabiletti. Eýropada jastardyń tutynýshylyq qozǵalystary HH ǵasyrdyń basynda-aq belsendi jumys istep, baǵalardy tómendetýge jáne teń quqyqtardy saqtaýǵa qol jetkizgen.
UTL janynda Tutynýshylar Akademıasy sátti jumys istep keledi. Akademıapraktıkalyq quqyqtyq kómek kórsetedi jáne tutynýshylar men kásipkerler arasyndaǵy qaqtyǵystardyń aldyn alý úshin usynystar ázirleıdi.
«Árbir adam UTL Qazaqstanǵa múshe bolyp, Qazaqstan halqynyń ómir súrý sapasyn jaqsartýǵa óz úlesin qosa alady! Ulttyq tutynýshylar lıgasynyń 100 000 múshesi men 29 000 eriktisine qosylyńyzdar. Birge Qazaqstan Respýblıkasynyń 20 mıllıon tutynýshysynyń múddelerin qorǵaıyq!», - dep atap ótti Svetlana Romanovskaıa.
Sonymen qatar, Svetlana Iýrevna bir jarym jyldan astam ýaqyt boıy Májilis Qoǵamdyq palatasynyń tóraǵasynyń orynbasary jáne osy ınstıtýt arqyly qazaqstandyq tutynýshylardyń múddelerin odan da tıimdirek qorǵaýdy josparlap otyr.
