Búginde jasandy ıntellektti qoldaný arqyly adam ómiri jeńildeı bastaǵany sózsiz. Qazirgi tańda kez kelgen adam jasandy ıntellektti óz paıdasyna, utymdy paıdalanyp júr. Alaıda onyń saldary bolmaı ma? Jasandy ıntellekt nelikten keıingi jyldary qarqyndy damyp ketti? Bul jaıly qazaqstandyq IT maman Jomart Qasym túsindirip berdi.
Búginde jasandy ıntellekt tek bizdiń elde ǵana emes, búkil álemde qarqyndy damyp jatyr. Bul durys úrdis pe?
Búginde jasandy ıntellekt bir kezderi adamnyń qatysýyn qajet etetin kúrdeli tapsyrmalardy oryndaıtyn qosymshalar úshin ámbebap termınge aınaldy. Mysaly, klıenttermen jelide baılanysý nemese shahmat oınaý. Qarapaıym sózben aıtqanda, jasandy ıntellekt - bul ártúrli tapsyrmalardy oryndaý jáne jınalǵan aqparatty óńdeý arqyly jumysyn jaqsartý úshin adamnyń minez-qulqyn qaıtalaı alatyn júıe nemese mashına. Qazirgi ýaqytta jasandy ıntellektti qoldanýdyń kóptegen túri bar, sonyń ishinde: klıentterdiń surap otyrǵan nársesin jyldam óńdeý jáne tıisti jaýaptar berý úshin jasandy ıntellektti qoldanatyn chat-bottar bar. Sonymen qatar, úlken kólemdegi derekterdi taldaý úshn jáne josparlaýdy ońtaılandyrý úshin jasandy ıntellektti qoldanatyn "aqyldy kómekshiler" bar. Odan bólek, buryn qaralǵan mazmunǵa negizdelgen baǵdarlamalar men fılmderdi avtomatty túrde tańdap beretin júıeler úshin de jasandy ıntellekt qoldanylady.Árıne, bul jasandy ıntellektti qarapaıym ómirde qoldanýǵa bolatyn az ǵana mysal. Kún saıyn jasandy ıntellektti qoldanýdyń jańa múmkindikteri paıda bolady jáne ol medısınadan bastap óndiriske deıin ártúrli salalarda jıi kezdesedi.
Jasandy ıntellektti qoldaný – durys úrdis. Sebebi jasandy ıntellekt kezkelgen salanyń ajyramas bóligine aınalady. Erte me, kesh pe, kompanıalar ózderiniń ekojúıesin qurý jáne básekege qabiletti bolý úshin jasandy ıntellekt tehnologıasyn qoldanýǵa májbúr bolady. Progresti elemeıtinder 10 jylǵa artta qalyp qoıýy múmkin.
Jasandy ıntellekt nesimen qaýipti bolýy múmkin?
Meniń oıymsha, jasandy ıntellektti qoldana bastaý jahandyq ekonomıkaǵa tolyǵymen ózgerister ákeledi, biraq, sonymen qatar, oǵan birqatar qaýip tóndiredi. Tehnologıalyq revolúsıa týdyratyn táýekelderge baılanysty saqtandyrý kompanıalary úshin ǵana utymdy bolýy múmkin. Jaqyn bolashaqta birqatar damyǵan elderdegi jyldyq ekonomıkalyq ósý qarqyny jasandy ıntellektti keńinen engizýdiń arqasynda eki esege artýy múmkin. Degenmen, ınovasıalyq tehnologıalardyń taralýy da jańa syn-qaterler bolyp tabylady. Jasandy ıntellekt derekterdi taldaý arqyly alynǵan biregeı aqparat, sondaı-aq qarapaıym tapsyrmalardy avtomattandyrý arqyly ónimdilikti arttyrý úshin qazirdiń ózinde qoldanylyp jatyr. Jasandy ıntellektke negizdelgen tehnologıalarǵa degen úmit artyp keledi jáne jeke korporasıalar onyń paıdasyn birinshi bolyp kórý úshin kóbirek ınvestısıalap jatyr. Jasandy ıntellekt kompanıalardy onyń orasan zor paıdasyn ońaı óteıtin iskerlik qaýipterge ushyratady. Kásiporyndar jańa jaýapkershilikterge tap bola bastady, óıtkeni sheshimder qabyldaý jaýapkershiligi adamdardan mashınalarǵa aýysady.
Densaýlyq saqtaý júıesinde jasandy ıntellekt qoldanyla bastady. Jetildirilgen derekterdi taldaýdy qoldaný kóptegen emdelmeıtin aýrýlardy jeńýge, kóptegen medısınalyq synaqtar arqyly sáıkestendirýdi jáne ózara tekserýdi qajet etetin aýrýlardy dıagnostıkalaýǵa kómektesedi degen gıpoteza bar. Biraq, sonymen qatar, pasıentterdiń jeke derekterin qorǵaý máselesi shyǵýy múmkin. Mysaly, jasandy ıntellekt jańa aýrýlardy zertteý úshin medısınalyq jazbalardy keńinen paıdalanǵan kezde aıqyn. Bul problema derekterdi qorǵaý men pasıentterdiń quqyqtaryn zańnamalyq retteýdi ózgertý qajettiligine nazar aýdartady.
Keıingi jyldary jasandy ıntellekt nelikten tanymal bolyp ketti dep oılaısyz?
Onyń úsh negizgi sebebi bar dep esepteımin. Kompanıalardyń jasandy ıntellektti jappaı qoldana bastaýynyń negizgi sebepteriniń biri - joǵary ónimdi esepteý resýrstarynyń qolaıly baǵamen qol jetimdi bolýy. Buryn jasandy ıntellektpen jumys isteý úshin qajet jergilikti esepteý júıeleri tym qymbat boldy jáne kóptegen kompanıalar úshin qol jetimdi bolmady. Alaıda, qazir kóptegen esepteý resýrstaryn paıdalaný múmkindigi paıda boldy, bul shyǵyndardy edáýir azaıtyp, jasandy ıntellekt negizindegi tehnologıalardyń qol jetimdiligin arttyrdy.
Ekinshiden, jasandy ıntellekt algorıtmderin oqytý úshin úlken kólemdegi derekterdiń bolýy. Naqty boljamdar jasaý úshin úlken kólemdegi málimetter qajet. Búgingi tańda ártúrli quraldar derekterdi tańbalaýǵa kómektesedi jáne qurylymdyq jáne qurylymdanbaǵan derekterdi saqtaýǵa jáne óńdeýge arnalǵan qarapaıym jáne qol jetimdi quraldardyń bolýy kóptegen kompanıalarǵa jasandy ıntellekt algorıtmderin qurýǵa jáne oqytýǵa múmkindik beredi.
Úshinshiden jasandy ıntellekt bere alatyn básekelestik artyqshylyqtary. Búgingi tańda kóptegen kompanıalar bıznesti damytý úshin jasandy ıntellekt negizindegi tehnologıalardyń mańyzdylyǵyn túsinedi jáne olardy engizýdi basymdyqqa aınaldyrady. Mysaly, mamandandyrylǵan nusqaýlyq júıeleri tezirek salmaqty sheshimder qabyldaýǵa kómektesedi jáne shyǵyndar men táýekelderdi azaıtý, ónimderdiń naryqqa shyǵýyn jedeldetý jáne t.b. úshin kóptegen quraldar men múmkindikterdi usynady.
Robot adamdy almastyrýy – qanshalyq shynaıy jáne múmkin nárse?
Jasandy ıntellekt qandaı da bir format nemese fýnksıa emes. Bul - proses jáne aqparatty óńdeý jáne derekterdi taldaý múmkindigi ǵana. Kóbinese adamdar «jasandy ıntellekt» termınin estigende, álemdi basyp alýǵa tyrysatyn adamǵa uqsaıtyn robottardy elestetedi. Biraq shyn máninde, jasandy adamdardy almastyrýǵa arnalmaǵan.Onyń maqsaty – adamnyń múmkindikteri men qabiletterin arttyrý, ony bıznes úshin qundy resýrsqa aınaldyrý.
Jasandy ıntellekt adamdardy jumyssyz qaldyra ma, álde kerisinshe jumysyn jeńildete me?
Jasandy ıntellekt adamdardyń ómirin jeńildetpese olardy jumyssyz qaldyrmaıdy. Ony búginde túrli salady qoldanýǵa bolady. Mysaly - Jasandy ıntellekt jáne baǵdarlama ázirleýshileri. Kompúterlik baǵdarlama ázirleýshileri jasandy ıntellektti qolmen jasalýy kerek tapsyrmalardy tıimdirek oryndaý úshin, tutynýshylarmen ózara árekettesýi úshin jáne túrli máselelerdi sheshý úshin paıdalanady. Alaıda, jasandy ıntellektpen jumys isteý úshin matematıkalyq bilim men algorıtmderdi qoldaný múmkindigi qajet.Eger siz qoldanbalardy jasaý úshin jasandy ıntellektpen birinshi ret jumys isteı bastasańyz, qarapaıym tapsyrmalardan bastaǵan jón. Tájirıbede oqytý-bul daǵdylardy damytýdyń tamasha tásili jáne jasandy ıntellektpen jumys isteý de erekshelik emes. Birneshe shaǵyn jobalardy sátti oryndaý arqyly jasandy ıntellekt múmkindikteri shynymen sheksiz ekenin túsine bastaısyz.
Jasandy ıntellekt bıznestiń barlyq túrlerine, jalpy jáne mamandandyrylǵan baǵyttarǵa artyqshylyqtar beredi. Onyń ishinde, operasıalyq jáne demografıalyq derekterdi paıdalaný klıenttiń ómirlik sıklin basqarýdyń qundy quraly bolyp tabylatyn klıenttiń ózara árekettesý kezeńinde alatyn paıdasyn boljaýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, jasandy ıntellekt satyp alýshylardyń minez-qulqy men qalaýyna negizdelgen baǵa belgileýdi ońtaılandyrýǵa kómektesedi. Rentgendik taldaý jáne qaterli isik dıagnostıkasy úshin úlgini tanýda da jasandy ıntellektti qoldanýǵa bolady. Bul medısınalyq sala úshin aýrýlardy tezirek jáne dál anyqtaýǵa jáne emdeýge múmkindik beretin mańyzdy qosymsha.
Degenmen, jasandy ıntellektti engizý birqatar qıyndyqtardy týdyrady. Kóptegen kompanıalar birneshe sebepterge baılanysty jasandy ıntellekttiń áleýetin tolyq paıdalanbaıdy. Mysaly, eger kompanıa bultty tehnologıany qoldanbasa, jasandy ıntellekt úshin esepteý shyǵyndary tym joǵary bolýy múmkin. Sonymen qatar, jasandy ıntellektti damytý kúrdeli jáne jetispeıtin mamandardy tartýdy qajet etedi. Bul máselelerdi azaıtý úshin jasandy ıntellekt qaıda jáne ne úshin qajet ekenin túsinip, úshinshi tarap provaıderlerin tartý arqyly máseleni sheshý qajet.
Jasandy ıntellekt damyp ketken dáýirinde qandaı mamandyqtar joǵalyp ketýi múmkin?
Meniń bilýimshe, zertteýshilerdiń sózinshe, jasandy ıntellekt qarqyndy damýyna baılanysty 20-ǵa jýyq mamandyq joǵalyp ketýi múmkin. Ǵalymdardyń aıtýynsha, aldaǵy jyldary búkil álem boıynsha jumys oryndarynyń shamamen 30 paıyzy chatbottar men neırondyq jelilermen almasýy múmkin. Zertteýshiler ataǵan tizimde – zańgerler, advokattar, psıhologtar, býhgalterler, ekonomıser, marketologtar, HR menejerleri, nesıelik baqylaýshylar, bıznes jáne onymen baılanysty máseleler boıynsha mamandar, klıenttermen jumys jónindegi qarjy menejerleri, bıznes-analıtıkter jáne menejment boıynsha keńesshiler, bilim berý boıynsha keńesshiler men mektep ınspektorlary, ınvestısıalyq jáne qarjylyq taldaýshylar, keńesshiler, bıznes, zertteý jáne basqarý salasyndaǵy mamandar, bıznes jáne qarjy jobalaryn basqarý jónindegi mamandar bar. Al mamandyǵy fızıkalyq eńbekpen baılanysty adamdardyń ýaıymdaýyna negiz joq. Onyń ishinde, jattyqtyrýshylar, qurylysshylar, tazalyqqa jaýap beretin mamandar bar. Bul mamandyq ıelerine jasandy ıntellektti engizý aldaǵy jyldary olardyń jumysyna áser ete qoımaıdy.
Qazirdiń ózinde koll-ortalyqtardaǵy operatorlardyń ornyn chat-bottar almastyryp jatyr. Kez kelgen mekemede telegram nemese basqa da platformalar arqyly bottarmen sóılesip, izdegen suraǵyńyzǵa jaýapty taba alasyz.
Sonymen qatar, búgingi kúni kiris qońyraýlar men hattardy qabyldaıtyn, brondaý úshin klıentterdiń derekterin jazatyn, jumys kestelerin sınhrondaýǵa, kezdesýler men korporatıvtik qońyraýlardy josparlaýǵa kómektesetin birneshe ondaǵan baǵdarlamalar bar. Iaǵnı, olar hatshylardyń negizgi fýnksıalaryn almastyra alady. Aýdarmashy mamandardyń da qyzmeti azaıyp qalýy múmkin. Sebebi búginde mashınalyq aýdarma múmkindikteri áserli jáne tehnologıa tez damyp keledi. Satylymda siz aýyzsha sóıleýdi lezde aýdarýǵa arnalǵan portatıvti qurylǵylardy taba alasyz. Sońǵy jyldary úılesimdi jáne saýatty mátinder shyǵarýdy úırengen onlaın-mátindik aýdarmashylar týraly aıtpaǵanda.
Áńgimemizdi qoryta aıtqanda – jasandy ıntellekt aldaǵy bolashaqta ǵana qoldanyla bastaıtyn alyp kompúter dep oılaý durys emes. Biz jasandy ıntellektti qazirdiń ózinde qoǵamda, jumysta, kez kelgen ortada qoldana bastaǵanymyz sózsiz. Aldaǵy tańda jasandy ıntellekt adam ómirin jeńildete túspese, qıyndatpaıtyny sózsiz.
