El ıgiligi úshin: 2025 jyly gaz salasy qandaı jetistikterge qol jetkizdi?

Qarakóz Amantaı 30 jel. 2025 16:56

Bıyl «QazaqGaz» ulttyq kompanıasy geologıalyq barlaý jáne kúrdeli qurylys jobalaryna den qoıdy. Bul sáıkesinshe gazdy ishki tutynýdyń artýyna jáne Qazaqstannyń gaz qory aýqymyn keńeıtý qajettiligine baılanysty boldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.

2025 jyldaǵy basymdyqtar qatarynda gaz ınfraqurylymyn nyǵaıtý jáne «QazaqGaz Aimaq» AQarqyly Astana men onyń aglomerasıasyn odan ári gazdandyrý jónindegi jobalardy iske asyrýdy qosa alǵanda, óńirlerdi kógildir otynmen qamtý kózdeldi.

Aımaqtar – erekshe nazarda

2025 jyly 95 eldimekende 350 myń adam gazǵa qol jetkizse, 2026 jyly taǵy 41 eldimekenge gaz beriletin bolady. Máselen, eger 2024 jyldyń 1 qańtarynda el turǵyndarynyń 62%-y gazben qamtamasyz etilse, 2025 jyldyń qorytyndysy boıynsha bul kórsetkish 64,2%-ǵa deıin ósti. Bul rette, ishki naryqta gaz tutyný kólemi únemi ósip keledi: jyl qorytyndysy boıynsha tıisti meje 20,4 mlrd qurady. İri jobalardy júzege asyrý jáne jańa magıstraldyq gaz qubyrlaryn qosý arqasynda júzdegen eldimekende ómir súrýge qajet qolaıly jaǵdaı jasalyp, qarqyndy damýǵa múmkindik týdy.

2025 jyly gaz mamandary úshin eń mańyzdy oqıǵalardyń biri «Taldyqorǵan-Úsharal» gaz qubyrynyń qurylysyn merziminen buryn 1 jyl jáne 4 aıǵa aıaqtaýboldy. Jobany iske asyrýdyń arqasynda Jetisý oblysynyń 84 eldimekeni gazǵa qosylatyn bolady, bul óńirdi gazdandyrý deńgeıin 56,5%-dan 76%-ǵa deıin kóterýge jol ashady.

Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha «Saryarqa» gaz qubyrynyń 1-shi kezeńin iske asyrý aıasynda Astananyń aınalasynda ornalasqan eldimekenderdi gazdandyrý jumysy júrgizilýde. «QazaqGaz Aimaq» kompanıasy mamandarynyń belsendi atsalysýymen Nurly, Talapker, Qoıandy, Y.Altynsarın, Aqqaıyń eldimekenderindegi 35 myń adam gaz ıgiligin kóre bastady. Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev qatysqan telekópir barysynda Qosshy qalasy gazǵa qosyldy. Sóıtip qaladaǵy 31 myń turǵyn «kógildir otynǵa» qosylý múmkindigine ıe boldy.

Órkendeý kilti – gaz tranzıti

Halyqaralyq gaz tranzıti kóleminiń ulǵaıýy 2025 jyly kompanıanyń operasıalyq jáne qarjylyq kórsetkishterin jaqsartýǵa yqpalyn tıgizdi. Jyl qorytyndysynda magıstraldyq tasymaldaý kólemi jospardan 5%-ǵa artyq oryndaldy, eksport jetkizilimderi ósti jáne halyqaralyq tranzıtten túsetin kiris ulǵaıdy.

Gaz tasymaldaýdyń jalpy kólemi 88,3 mlrd tekshe metrdi qurap, onyń 53,2 mlrd tekshe metri «Orta Azıa — Ortalyq», «Soıýz — Orynbor — Novopskov» jáne «Buhara — Oral» magıstraldyq gaz qubyrlary arqyly ótetin tranzıtke tıesili boldy. Bul degenińiz, ulttyq kompanıa qyzmetinde tranzıt baǵytynyń mańyzdylyǵyn kórsetýde.

Sıfrlandyrýdaǵy serpilis

QazaqGaz kúndelikti jumysynda jasandy ıntellektini (JI) engizýdi berik ustanyp otyr.

Kompanıanyń basty tutynýshylyq ónimi – QazaqGaz Aimaq mobıldi qosymshasy, abonentterge esepke alý quraldarynyń kórsetkishterin fotosýretter arqyly berýge múmkindik týǵyzdy. Jasandy ıntellektke negizdelgen algorıtmder eseptegish kórsetkishterin avtomatty túrde tanıdy jáne derekterdi abonenttińqatysýynsyz óńdeıdi. Qazirdiń ózinde 330 myńnan astam adam osy servısti paıdalansa, 2026 jyldyń sońyna deıin barlyq abonentt keminde 10%-yn qosymshaǵa qosý josparlanýda.

Egov portalynda qoldanysqa berilgen gazdandyrý jónindegi JI-keńesshi jyldam ári táýlik boıy jaýap bere otyryp, baılanys ortalyqtarynyń jumysyn jeńildetýde. Sonymen qatar, tehnıkalyq sharttardy berý prosesi tolyǵymen onlaın sıpatqa kóshti. Qajetti qujattar derekqordan avtomatty túrde júkteledi jáne olardy tirkeý jyldamdyǵy 12 esege ósti. Qazirdiń ózinde abonentterdiń jartysy ony onlaın tártipte alýdy qup kórýde.

Gaz qoryn keńeıtý

Kompanıa geologıalyq barlaýdy jandandyrdy. Jambyl oblysynda Maldybaı ýchaskesinde gaz qoryrastalyp, seısmıkalyq barlaý jumysyna daıyndyq júrgizilýde. Anabaı ken ornynda úsh paıdalaný jáne bir baǵalaý uńǵymasy burǵylandy.

Sonymen birge, Amangeldi tobynyń quramynda Barhannaıa ken orny iske qosyldy. Joba jańa jumys oryndaryn qurýdy jáne memlekettik búdjetke qosymsha túsimder jasaýdy kózdeıdi. Ken ornynda gaz óndirý 2026 jyly shamamen 30 mln tekshe metrdi, al 2028 jylǵa qaraı eń joǵary deńgeı retinde 65 mln tekshe metrdi quraıdydep kútilýde.

Birneshe kelisimge qol qoıyldy:

-QazAzot kompanıasymen Severnyı-2 ýchaskesi boıynsha jer qoınaýyn paıdalaný jónindegi kelisim;

-Saraljyn ýchaskesi boıynsha jer qoınaýyn paıdalaný jónindegi kelisim;

-CNPC kompanıasymen «Severnyı-1» ýchaskesi boıynsha birlesken qyzmetti júzege asyrý, sondaı-aqázirleý jobasy bekitilgenge jáne ónerkásiptik paıdalanýǵa kóshkenge deıingi barlaý kezeńin qarjylandyrý týraly kelisimder jasaldy. «Severnyı-1» jobasy gazdyń resýrstyq bazasyn ulǵaıtýda asa úlken rol atqarmaq. Jańa kelisimderge qol qoıý rásimi Pekındegi jo,ary deńgeıde ótken kezdesýler aıasynda júzege asyryldy.

- 2025 jyly Chevron kompanıasymen KT-III(Jálibek) ýchaskesin birlesip zertteý jumystaryaıaqtaldy. Birlesken jobany iske asyrý boıynsha kelesi qadamdar talqylanýda. Sonymen qatar, ENI kompanıasymen Batys Qazaqstanda ornalasqan Kamenkovskıı blogy boıynsha kelissózder júrip jatyr.

Aýqymdy gaz jobalary

Gazǵa ishki suranystyń artýy, óńirlerdi belsendi gazdandyrý jáne eksporttyq-tranzıttik áleýetti damytý jaǵdaıynda QazaqGaz birqatar strategıalyq bastamalardy iske asyrýda. Olardyń ishinde shıki gazdy óńdeý boıynsha aýqymdy jobalar bar.

Mysaly, Ulttyq kompanıa úshin qýattylyǵy jylyna 1 mlrd tekshe metr Qashaǵan gaz óńdeý zaýytynyń qurylysynyń salmaǵy zor. Joba qazirdiń ózinde belsendi júrýde: jaýapty iske 2 myńnan astam jumysshy jumyldyrylyp, 340-tan astam tehnıka tartylǵan. Budan tys, qýaty 2,5 mlrd tekshe metr jańa gaz óńdeý zaýyty boıynsha aldyn ala jobalaý (Rre-FEED) kezeńi aıaqtaldy.

«Beıneý – Bozoı – Shymkent» gaz qubyrynyń ekinshi jelisiniń jobasy eldi bolashaq gazben jabdyqtaýdyńturaqtylyǵy turǵysynda erekshe nge ıe bolýda. 2025 jyly joba memlekettik saraptamanyń oń qorytyndysyn aldy, sondaı-aq qubyrlar men gaz aıdaý agregattaryn jetkizýge kelisimsharttar jasaldy. Bul óz kezeginde qurylysty iske asyrý kezeńine ótýge múmkindik beredi.

Syǵymdalǵan tabıǵı gazdy damytý boıynsha júıeli jumys júrgizilip keledi. Búgingi tańda Qazaqstanda  kólikke gaz quıatyn 24 kompresorlyq stansıasy jumys isteıdi, onyń 6-y «QazaqGaz Onimderi» JSHS tıesili. Stansıalar Almaty men Aqtóbede jumys isteıdi. 2026 jyly «QazaqGaz» brendimen Almaty, Aqtóbe, Taraz qalalarynda jáne Jetisý oblysynda taǵy bes beket iske qosylady dep josparlanýda.

Adamı kapıtal

Jumysshy mamandyqtar jyly QazaqGaz adamı resýrstardy damytýǵa basa nazar aýdardy. Ulttyq gaz kompanıasynyń kadrlyq áleýetin damytý jáne bolashaq kadr qoryn daıyndaý boıynsha «QazaqGaz kóshbasshylar pýly» jobasy iske qosyldy. Kadr rezervine ákimshilik, ınjenerlik-tehnıkalyq jáne óndiristik bloktardan kópsatyly irikteýden sátti ótken QazaqGaz kompanıalar tobynyń 27 qyzmetkeri kirdi.

Sonymen qatar 8 myńnan astam maman jumysshy kásipteri boıynsha qaıta daıarlaýdan jáne oqytýdan ótti. Gazshylar turaqty negizde «Úzdik maman» kásibı sheberlik konkýrsyna qatysyp, biliktiligin rastaıdy jáne jalaqylaryna qosymsha ústemeaqy alady.

Eńbek jaǵdaıyn jaqsartýǵa erekshe nazar aýdarylyp, Temirtaý men Jezqazǵanda Ulttyq kompanıanyń enshiles kásiporny «Intergaz Ortalyq Azıa» qolǵa alýymen zamanaýı vahta keshenderi salyndy. Olardyń árqaısysynda ákimshilik-turmystyq blok, oqý synyby, medısınalyq kabınetter, jattyǵý zaly, kir jýatyn bólme, demalys bólmeleri jáne zamanaýı qaýipsizdik júıesi bar. Atyraýda jataqhanaǵa kúrdeli jóndeý júrgizildi. Barlyǵy 2025 jyly áleýmettik-turmystyq ahýaldy jaqsartý maqsatynda 33 nysan jóndeldi.

Ulttyq kompanıanyń bıylǵy 25 jyldyq mereıtoıyna oraı gaz salasyn damytýǵa úles qosqan eńbek adamdaryna syı-qurmet kórsetildi. Úsh myńnan astam jumysshy men ardager marapat ıelenip, el óńirlerinde gaz qyzmetkerlerin jáne olardyń kásibı jolyn qurmetteýge arnalǵan saltanatty is-sharalar ótti.

Gaz salasyn damytý júıeli túrde júrgizilip keledi. Alda óńirlerdi odan ári gazdandyrýdan jáne gazdyń resýrstyq bazasyn damytýdan bastap, ınfraqurylymdy jańǵyrtýǵa jáne ishki jáne syrtqy naryqtarǵa jetkizilimderdiń senimdiligin arttyrýǵa deıingi kóptegen keleli mindet tur. QazaqGaz kelesi jyl tabaldyryǵyn basymdyqtardy naqty aıqyndaǵan jáne olardy iske asyrýǵa dáıekti túrde kirisýge daıyn kúıde attaýda. Nátıjesi sol, qazaqstandyqtardyń gaz ıgiligine qol jetkizýi joǵarylap, eldiń energetıkalyq qaýipsizdigi nyǵaıýda.


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar