Baýyrsaq ertegisi

Dalanews 27 aqp. 2020 02:56 4064

Erte-ertede bir shal men kempir bolypty. Shaly bir kúni kempirine:

- Kempir, kempir, qambanyń túbin qaqsańshy, eleýishpen eleshi, qarny ashqan shalyńa, baýyrsaq pisirip berseńshi, - depti.

Kempiri qalaqsha qolǵa alypty, qambanyń túbin qaǵypty, eleýshpen elepti, tabaqshaǵa salypty, eki ýys un bolypty.

Qaımaqqa undy ılepti, dóńgelektep alypty, ystyq maıǵa salypty, Baýyrsaqty pisken soń, ataı bappen jeıdi dep, sýytýǵa qoıypty.

Baýyrsaq sýyp jatypty, jatyp oıǵa batypty, qashaıyn dep osy úıden, bir oıǵa naq bekipti. Jaqtaýdan tústi sákige, sákiden tústi edenge, tabaldyryqtan sekirip, jetip bardy senekke. Senekten syrtqa bettedi, aýlaǵa shyǵyp ketedi, aýlaǵa shyǵyp alǵan soń, domalap soqpaq jolmenen, uzaı-uzaı ketedi.

Jol boıymen domalap, kele jatsa baýyrsaq, qarsy aldynan tap keldi, uzyn qulaq Qoıanaq. Sonda qoıan Baýyrsaqqa:

– Baýyrsaq, baýyrsaq, men seni jeımin, - depti.

Baýyrsaq oǵan bylaı deıdi:

– Jeı kórme meni, Qoıanym, án aıtyp berem, tyńdaǵyn, - deıdi.

– Jaraıdy, endeshe, aıta ǵoı, - deıdi Qoıan.

Meniń atym – Baýyrsaq,

Qyzaryp pistim – kóńlim shat.

Qambanyń túbin qyrnaǵan,

Eleýishpen elegen.

Qaımaqpenen ılegen,

Kúıdirmeı maıǵa pisirgen.

Ataıdan da qutyldym,

Ájeıden de sytyldym,

Qoıan senen qutylý,

Qıyn emes – bul maǵan!

 

Osylaı dep, Baýyrsaq domalady, ańqaý Qoıan ańyryp turyp qaldy.

Baýyrsaq zyr domalap jóneledi, zyr domalap Baýyrsaq kele jatsa, aldynan sury Qasqyr kezdesedi.

– Baýyrsaq, baýyrsaq, men seni jeımin, - deıdi Qasqyr.

– Sury Qasqyr, meni jemeshi, án salyp berem, tyńdashy, - dep Baýyrsaq ándete jóneledi.

Meniń atym – Baýyrsaq,

Qyzaryp pistim – kóńlim shat.

Qambanyń túbin qyrnaǵan,

Eleýishpen elegen.

Qaımaqpenen ılegen,

Kúıdirmeı maıǵa pisirgen.

Ataıdan da qutyldym,

Ájeıden de sytyldym,

Qoıannan da qutyldym,

Qasqyr senen sytylý,

Qıyn emes – bul maǵan!

Baýyrsaq ary qaraı domalady, ańyryp Sury qasqyr jolda qaldy .

 

 

Domalap Baýyrsaq taǵy jóneledi, aldynan Aıý sonda kez keledi:

– Baýyrsaq, baýyrsaq, men seni jeımin, - depti Aıý.

– Jeı kórme, Aıý ataıym, tyńdashy saǵan aıtaıyn, - dep Baýyrsaq ánin bastaıdy:

Meniń atym – Baýyrsaq,

Qyzaryp pistim – kóńlim shat.

Qambanyń túbin qyrnaǵan,

Eleýishpen elegen.

Qaımaqpenen ılegen,

Kúıdirmeı maıǵa pisirgen.

Ataıdan da qutyldym,

Ájeıden de sytyldym,

Qoıannan da qutyldym,

Qasqyrdan da qutyldym,

Aıý senen sytylý,

Qıyn emes – bul maǵan!

Osylaı dep, Baýyrsaq domalady, ańyryp Aıý maımaq jolda qaldy.

 

Baýyrsaq domalaýmen kele jatty, osylaı talaı-talaı belden asty, domalap jol ústinde kele jatsa, qý Túlki jylmań etip kele qapty.

– Baýyrsaq, domalap qaıda barasyń, - depti sonda Túlki.

– Jol júrip ketip baramyn, - depti Baýyrsaq.

– Baýyrsaq, Baýyrsaq, men seni jep qoıam! - depti Túlki,

– Jemeshi, Túlki, án salyp berem men saǵan! – depti Baýyrsaq.

Baýyrsaq sonda:

Meniń atym – Baýyrsaq,

Qyzaryp pistim – kóńlim shat.

Qambanyń túbin qyrnaǵan,

Eleýishpen elegen.

Qaımaqpenen ılegen,

Kúıdirmeı maıǵa pisirgen.

Ataıdan da qutyldym,

Ájeıden de sytyldym,

Qoıannan da qutyldym,

Qasqyrdan da qutyldym,

Aıýdan da sytyldym,

Túlki senen qutylý,

Qıyn emes – bul maǵan!

 

 

– Ániń jaqsy-aq, Baýyrsaq, nashar edi bul qulaq, tumsyǵyma shyǵyp ap, aıtyp bershi qaıtalap, daýystap bir qattyraq, - depti sonda Qý Túlki.

Maqtaǵanǵa máz boldy, tumsyǵynda Túlkiniń, Baýyrsaq solaı án saldy.

Sonda Túlki:

– Tamasha eken úniń de, taǵy bir ret aıtshy tyńdaıyn, otyryp alyp tilimde! – depti.

Baýyrsaq Túlkiniń oıyn túsinbedi, oılanbastan tiline sekiredi, «Ap!», - degende Baýyrsaq qý Túlkiniń, Azýynda áp sátte kútirledi. Maqtanshaqtyq – jaqsy emes eı, balalar, - degen oımen bitirdik ertegini.

Orys tilinen aýdarǵan Asylbek Baıtanuly

Derekkózi: adebiportal.kz

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar