Búgin Túrkistan qalasyndaǵy Oqýshylar saraıynyń májilis zalynda «AMANAT» partıasy Túrkistan oblystyq fılıalynyń uıymdastyrýymen aýyldyq okrýg ákimderiniń aımaqtyq forýmy jumysyn bastady,- dep habarlaıdy Dalanews.kz

Forým jumysyna Túrkistan oblysy ákiminiń orynbasary Beısenbaı Tájibaev, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisindegi «AMANAT» partıasy fraksıasynyń depýtattary Ashat Aımaǵanbetov, Temir Qyryqbaev, Nursultan Baıtilesov, Túrkistan oblystyq máslıhatynyń tóraǵasy Nuraly Ábishov, máslıhat depýtattary, oblystyq departamentter men basqarma basshylary, aýyldyq okrýg ákimderi, oblystyq partıa fılıalynyń jaýapty ókilderi men aýmaqtyq partıa fılıaldarynyń jetekshileri qatysty. Forým jumysyna «AMANAT» partıasy Túrkistan oblystyq fılıalynyń tóraǵasy, Túrkistan oblystyq máslıhatyndaǵy partıalyq fraksıa jetekshisi Altynsary Úmbetálıev tóraǵalyq etti.

Forým alańy aýyldyq deńgeıdegi basqarý júıesin jetildirýdi, ákimderdiń kásibı áleýetin arttyrýdy, sondaı-aq, naqty problemalardy sheshý joldaryn birlese qarastyrýdy kózdedi. Aýyl halqynyń eń jaqyn tiregi, jergilikti máselelerdiń sheshimin tabatyn negizgi laýazym ıesi – bul aýyl ákimi ekeni baıyptalyp, turǵyndardyń ál-aýqatyn arttyrý, kásipkerliktiń damýyna jaǵdaı jasaý mindetteriniń oryndalýy, eń aldymen ákimderdiń iskerlik qarym-qabiletine tikeleı baılanysty bolyp tabylatynyna nazar aýdaryldy.

«Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev: «Halyqpen tıimdi keri baılanys ornatý – jergilikti basqarýdyń basty qaǵıdaty bolýy kerek», – dep atap ótken bolatyn. Sondyqtan, sizderdiń jumystaryńyz – tek ákimshilik emes, qoǵammen tikeleı jumys isteý, halyqtyń únine qulaq asý, senimdi aqtaý jolyndaǵy kúndelikti eńbek. Aýyl – el tiregi ǵana emes, bolashaqtyń bastaýy. Aýyl kóterilse – el eńsesin tikteıdi. Ár aýyldyń damýy – eldiń órkendeýine tikeleı áser etedi. Sondyqtan da, árbir ákim, óz aýylyn shaǵyn ortalyq retinde damytýdy maqsat tutýy tıis. Sizderdiń kúndelikti eńbekterińiz, shynaıy janashyrlyqtaryńyz arqyly aýyldarymyz ózgeredi, jańarady, jańǵyrady», - dedi Altynsary Úmbetálıev forým jumysyn bastaýǵa arnalǵan alǵysózinde.

Atap ótýimiz kerek, «AMANAT» partıasy Memleket basshysynyń qoǵamdyq-saıası tiregi retinde, Jańa Qazaqstannyń saıası júıesin jańartýǵa, eldiń tutastyǵyn bekemdeıtin saıası úrdisterdiń barynsha ashyq bolýyna úlesin qosýda. Parlament Májilisiniń spıkeri, partıa Tóraǵasy Erlan Jaqanuly Qoshanov aýyl ákimderiniń saılaýy, eń aldymen, aýyl turǵyndarynyń múddesin qorǵaýǵa baǵyttalǵanyn erekshe aıtqan bolatyn. Bul turǵyda, Qazaqstan halqynyń 40 paıyzdan astamy, aýyl turǵyndary bolyp tabylatyny eskerilip, azamattardyń el basqarý jáne sheshim qabyldaý prosesterine qatysýyna jol ashyldy. Turǵyndarynyń basym kópshiligi aýyldarda turatyn Túrkistan oblysynda 2021 jyldan beri 226 márte aýyl ákimderiniń saılaýy ótip, sonyń 214-de «AMANAT» partıasynyń kandıdattary jeńiske jetken.

Túrkistan oblysynyń ákimshilik-aýmaqtyq qurylymynda 181 aýyldyq okrýgi bolsa, partıamyz bastamashyl bolǵan búgingi forýmǵa 137 aýyldyq okrýgtiń ákimi qatysyp, memlekettik bıliktiń árbir eldi mekendegi tikeleı ókili bolyp tabylatyn aýyl ákimderiniń róli men jaýapkershiligi máselesi jan-jaqty qaraldy. Forým jumysyna qatysqan oblys ákiminiń orynbasary Beısenbaı Tájibaev búgingi jıyn el bolashaǵyna qyzmet etetin aýyl ákimderiniń kásibı jáne qoǵamdyq rólin arttyrýǵa arnalǵan mańyzdy saıası-áleýmettik dıalog alańy bolyp otyrǵanyn jetkizdi. Osy is-sharanyń bastamashysy bolyp otyrǵan “AMANAT” partıasynyń Túrkistan oblystyq fılıalyna oblys basshylyǵynyń atynan zor alǵysyn bildirdi.

«2021 jylǵy 25 shildeden búgingi kúnge deıin oblys aýmaǵyndaǵy 181 aýdandyq baǵynystaǵy qala, kent, aýyldyq okrýg, aýyl ákimi laýazymdaryna 226 ákimderdiń tikeleı saılaýy ótti. Saılanǵan ákimderdiń 61,5 paıyzy aýyldyq okrýg ákimi laýazymyna alǵash ret saılanǵandar, 38,5 paıyzy – qaıta saılanǵan laýazym ıeleri. Bul – eldiń jergilikti basqarýǵa qatysýynyń naqty kórinisi. Aýyl ákimderi endi tek taǵaıyndalatyn emes, halyqtyń senim mandatyn alǵan jaýapty tulǵa retinde áreket etýi tıis. 2023 jyldan bastap aýyl ákimdikterine derbes búdjettik ókilettik berildi. Bul – tek quqyq emes, úlken jaýapkershilik. Búdjet josparlaý, qarjy ıgerý, jobalardy iske asyrý – barlyǵy aýyl ákiminiń biliktiligine baılanysty», - dep atap ótken oblys ákiminiń orynbasary, bul jumystar úsh negizgi baǵytta: halyqpen tyǵyz baılanys, ınfraqurylymdyq jobalardy iske asyrý, jastar saıasaty jáne áleýmettik qoldaý salalary boıynsha júrgizilip jatqanyn málimdedi.

Basqosýda aýyl ákimderiniń qyzmet tıimdiligin arttyrý boıynsha tájirıbelik usynymdar berildi, turǵyndar tarapynan keń qoldaýǵa ıe bolǵan «Aýyl amanaty», «Jer amanaty», «Qaryzsyz qoǵam» jobalaryn iske asyrý mehanızmderi týraly ádistemelik kómekter kórsetildi. Memleket basshysynyń saıası reformalary keń aýqymdy ózgerister jasaýǵa múmkindik bergeni aıtyldy. Sonyń ishinde aýyl ákimderiniń saılaýyn ótkizý prosesteri elimizdegi saıası úderisti demokratıalandyryp, azamattyrdyń memlekettik basqarý isine qatysýyn keńeıtkeni sóz boldy.

Forým jumysyna arnaıy qatysqan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, áleýmettik damý komıtetiniń tóraǵasy Ashat Aımaǵanbetov búgingi forým aýyl ákimderi úshin shyn máninde paıdaly jıyn bolyp otyrǵanyn jetkizdi. Ózi jetekshilik etetin komıtet 6 negizgi baǵyt boıynsha qyzmet atqaratynyn málimdep, osy salalarǵa túbegeıli ózgerister ákeletin zań bastamalary týraly maǵlumat berdi. Sonyń ishinde MÁMS júıesin jetildirý, aýyldyq FAP-tardyń jumysyn júıeleý, balabaqshalarda bala quqyqtarynyń saqtalýyn qamtý, olardyń qyzmetin lısenzıalaýdy qaıta qalpyna keltirý máseleleri bar ekeni aıtyldy. Balalardyń jazǵy demalys lagerlerine qoıylatyn talaptardy bekitý, sanıtarlyq-epıdemıologıalyq baqylaý júıesiniń pármendiligin arttyrý, bilim berý júıesindegi attestasıaǵa memlekettik baqylaýdy kúsheıtý talaptaryndaǵy ózgerister jóninde maǵlumattar berildi. Búdjet kodeksindegi jańa talaptar, memlekettik satyp alý prosesiniń jarıalyǵyn qamtamasyz ete otyryp, jetildirý, sport salasynda legıonerlerge búdjet jáne kvazımemlekettik sektor qarajatynyń jumsalýyna tosqaýyl qoıý baǵytyndaǵy ózgerister jaıly aıtyldy.

Jıynnyń kún tártibine sáıkes, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty Temir Qyryqbaev sóz alyp, «AMANAT» partıasynyń fraksıasy VIII shaqyrylymnyń sesıasy aıasynda Prezıdent Joldaýlary men partıanyń Saılaýaldy baǵdarlamasyn júzege asyrý boıynsha júıeli jáne nátıjeli jumys júrgizip jatqanyn málimdedi. Fraksıa barlyq zań jobasynyń 82 paıyzynan astamyna bastamashylyq etip, turǵyndarmen 4 myńnan astam kezdesý ótkizgenin jáne azamattardyń ómirinde oryn alǵan naqty ózgeristerge qol jetkizgenin atap ótti. Májilis depýtattary 158 zań jobasyn qarastyryp, onyń 89-na Memleket basshysy qol qoıǵan. Parlament qabyrǵasynda jańa Búdjet kodeksi jan-jaqty qarastyrylyp, jurtshylyqtan túsken kóptegen usynystar saralanǵanyn, jańa normatıvter aýyl ákimderiniń qyzmeti úshin asa mańyzdy ekenin aıtty. Memlekettik basqarýdy jetildirý, halyqty áleýmettik qoldaý, óńirlerdiń ınfraqurylymdyq ahýalyn jaqsartý, medısına salasy, mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý júıesiniń tıimdiligin arttyrýda jańa quqyqtyq normalar qarastyrylǵanyn túsindirdi.

Atap ótýimiz kerek, Parlament Májilisindegi «AMANAT» fraksıasy 62 zań jobasyna bastamashylyq etken zań jobalaryna 5322 túzetý engizgen. Kún tártibindegi aktýaldy degen máseleler boıynsha 626 depýtattyq saýal joldap, qaıtalanǵan saparlardy qosa eseptegende 2099 eldi mekenge shyǵyp, turǵyndar kótergen problemalyq máselelerdiń sheshilýin depýtattyq qadaǵalaýǵa alǵan. Fraksıa ókilderi azamattarmen 4209 kezdesý ótkizip, 128 myń adam qamtylǵan. Depýtattardyń yqpal etýimen 527 másele der kezinde sheshimderin tapqan. Jańa Salyq kodeksi, Búdjet kodeksi, Sý kodeksi qabyldaý boıynsha irgeli qadamdar jasalyp, Mindetti áleýmettik saqtandyrý, «Keleshek» júıesi, Mádenıet, tálimgerlik jáne bilim berý, Densaýlyqty qorǵaý jáne lýdomanıaǵa qarsy, Baılanys, kólik, memlekettik qyzmetter jáne poshta, Taýardyń shyǵý tegi, Esirtki qylmysyna qarsy kúres týraly Zańdar qabyldanǵan.

Oblystyq máslıhat depýtattarynyń aýyl ákimderimen yqpaldastyǵy máselesin aıtqan Túrkistan oblystyq máslıhatynyń tóraǵasy Nuraly Ábishov, óńirimiz úshin aýyldardyń ahýalyn túzeý – strategıalyq basymdyq dep baǵalady. Óıtkeni, Túrkistan oblysyndaǵy 2,2 mln. halyqtyń 1,6 mıllıony – aýyl turǵyndary ekenine nazar aýdaryp, jergilikti atqarýshy bılik júıesinde aýyl ákimderiniń róli mańyzdy dedi. Turǵyndardyń tabysyn arttyrýda ınvestısıa tartýdyń ózektiligine toqtaldy. Parlament, máslıhat, ákimdik jáne partıa bolyp birlesip, aýyl ákimdikteriniń ǵımarat máselesin sheshý, aýyl ákimderin qyzmettik kólikpen qamtý, aýyl ákimdikteriniń qyzmettik resýrsyn nyǵaıtý, aýyldarda polısıa tirek pýnkttaryn ashý, aýyldardy kórikti mekenge aınaldyrýda arnaıy tehnıkalar bólý máselesinde jan-jaqty yntymaqtastyq kerek dep baıyptady.

Oblystyq partıa fılıaly atqarýshy hatshysynyń orynbasary Polat Tursynbaev aýyl ákimderine partıalyq qyzmet týraly maǵlumat berip, aýyl turǵyndaryn tolǵandyratyn negizgi máselelerge toqtaldy. Partıanyń qoǵamdyq qabyldaý bólmeleriniń qyzmeti, shalǵaı eldi mekenderde ótkizilip jatqan mobıldi kóshpeli qoǵamdyq qabyldaýlar, fraksıa otyrystarynyń barysy, keńesterdiń májilisterinde kóterilgen ózekti máseleler, partıa qabyldaǵan Saılaýaldy baǵdarlamanyń oryndalýy týraly paıdaly aqparattardy usyndy. Saılaýshylarmen jumys júrgizý, qoǵam suranystary men turǵyndar kótergen máselelerdiń sheshim tabýynda partıamen yqpaldastyq máseleleri týraly habarlama jasady.

Forým alańynda aýyl ákimderi úshin ózekti degen saýaldar boıynsha oblystyq basqarmalarǵa, departamentterge tikeleı júginýge múmkindik jasaldy. Ashyq pikir almasý formatynda ótken jıynda aýyl ákimderine paıdaly kóptegen aqparattar aıtyldy. Aýyldarda memlekettik baǵdarlamalardyń oryndalýy jáne olardy júzege asyrýda kezdesip jatqan ózekti máseleler týraly Saýran aýdanynyń ákimi Maqsat Tańatarov, aýyl turǵyndarynyń tabysyn arttyrýǵa, aýyldyq jerlerde jumys oryndaryn ashýǵa septigi tıip jatqan «Aýyl amanaty» jobasynyń iske asyrylýy, baǵdarlamaǵa engizilgen jańa talaptar jóninde Túrkistan oblystyq aýyl sharýashylyǵy basqarmasy basshysynyń orynbasary Álibek Plalov aqparat berdi. Jıyn barysynda aýyl sharýashylyǵy salasynda kezek kúttirmeıtin máseleler bar ekenine basa mán berilip, oblys turǵyndary úshin negizgi kúnkóris kózi bolyp tabylatyn salanyń ózekti máselelerin túbegeıli sheshýde oblystyq basqarma aýyl ákimderimen tyǵyz baılanysta jumys isteýi qajet ekeni aıtyldy.

Aýyldardyń ınfraqurylymdyq ahýalyn jaqsartý, aýyz sý, tabıǵı gaz júıeleriniń tartylýy, elektr qýatynyń sapaly bolýy máseleleri Túrkistan oblystyq energetıka jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasy basshysynyń orynbasary Roza Sarıevanyń habarlamasynda aıtylsa, aýyl turǵyndarynyń áleýmettik suranystary, halyqtyń jumyspen qamtylýy, memlekettik áleýmettik qoldaýlardyń kórsetilýi týraly Túrkistan oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasy basshysynyń mindetin ýaqytsha atqarýshy Almas Ábdiqadyrovtyń baıandamasynda qamtyldy. Oblystyq jer qatynastary basqarmasynyń basshysy Erǵalı Tilegen «Jer amanaty» jobasynyń oryndalýy, jaıylymdyq jerlerdi ortaq ıgilikke qaıtarý boıynsha qabyldanǵan jospardyń iske asyrylýy týraly aqparat usyndy. Al Túrkistan oblysy boıynsha memlekettik kirister departamentiniń óndiristik emes tólemder basqarmasynyń basshysy Meırambek Kókenov salyq tólemderiniń oryndalýy boıynsha aýyl ákimderiniń qyzmettik fýnksıasy jóninde túsinik berip, paıdaly maǵlumattar berdi.

Aıryqsha atap ótýimiz qajet, «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń oryndalýyna oblystyq qarjy basqarmasy tikeleı jaýapty bolǵanymen, ony tıisti deńgeıde atqarýdaǵy jaýapkershilik aýdan jáne aýyl ákimderine júktelgeni aıtyldy. Partıa bul baǵyttaǵy jumystardy úılestirip, sapaly oryndalýyna qoǵamdyq baqylaý júrgizedi. «Qaryzsyz qoǵam» jobasy boıynsha bıyldyń ózinde 8102 adam oqytyldy. Onyń ishinde bank aldyndaǵy nesıe qaryzdary 90 kúnnen asqan qaryzy bar azamattar sanatynan 1785 adam – oflaın, 317 adam – onlaın oqý kýrstarynan ótti. Bul baǵyttaǵy jumystar júıeli jalǵasyn tabýy qajet ekeni aıtyldy. Jobany iske asyrýdyń nátıjeleri men ózekti máseleleri týraly Túrkistan oblysy boıynsha «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń jetekshisi Erjan Kangeldıev baıandama jasady. Jıyn barysynda nesıe qaryzdary boıynsha bereshegi bar azamattardyń esepshottaryn buǵattaýdan shyǵarý, osy sanattaǵy azamattarǵa zańgerlik kómek kórsetý, nesıe qaryzdary bar azamattarǵa qaryzdaryn óteýge jeńildikter berý máselesi jóninde qajetti keńester berildi. Tutynýshy nesıesin rásimdeýde azamattardyń jas mólsherin 18-den 21-ge deıin ulǵaıtýdy zań júzinde belgileý, kolektorlyq uıymdardyń qyzmetin quqyqtyq retteý boıynsha sharalar qabyldanyp jatqany aıtyldy.

Al Túrkistan oblystyq máslıhatynyń depýtaty, oblystyq partıa fılıaly janyndaǵy óńirlik damý keńesiniń jetekshisi Baqytjan Sermanızov Shardara sý qoımasynda sý deńgeıiniń kúrt túsip ketkenine alańdaýshylyq bildirip, bul ahýal turǵyndar úshin qolaısyz bop jatqanyn jetkizdi. Ekologıa, energetıka jáne halyq tutynatyn aýyz sýǵa tikeleı qatysy bar bul máseleni Parlament depýtattarynan Úkimet aldynda kóterip, ortalyq memlekettik organdardyń qatysýymen arnaıy qaraýdy usyndy.

«AMANAT» partıasynyń Túrkistan oblystyq fılıaly ashyp bergen alańnyń praktıkalyq turǵyda paıdaly jıyn bolǵanyn Qazyǵurt aýdany, Qyzylqıa aýyldyq okrýginiń ákimi Birjan Mahsýtov pen Báıdibek aýdany, Myńbulaq aýyldyq okrýginiń ákimi Ǵalymjan Amanataıuly aıtyp, partıaǵa rızashylyqtaryn bildirdi. Partıa atynan saılanǵan aýyl ákimderi Saılaýaldy baǵdarlamanyń oryndalýy, partıalyq jobalardyń júzege asýy týraly tájirıbelerimen bólisti.

Aýyldyq deńgeıdegi basqarý júıesiniń ózekti máseleleri ashyq talqylanǵan, ózara tájirıbe almasýǵa sep bolǵan, ortaq sheshimder qabyldaýǵa múmkindik ashqan jıynnyń qorytyndysynda, aýyl azamattarynyń suranysyn dóp basqan, olardyń qoldaýyna ıe bolǵan «Aýyl amanaty», «Jer amanaty», «Qaryzsyz qoǵam», taǵy basqa partıa jobalaryn naqtyly iske asyrý, aýyl-aımaqtardyń tazalyǵyn saqtaý, eldiń ishki birligin bekemdeý máseleleri boıynsha mańyzdy sheshimder qabyldanyp, olardyń oryndalýy partıalyq baqylaýǵa alyndy.

Forým jumysynyń qoryndysymen memleketke adal eńbegi sińgen, oblystyń qoǵamdyq-saıası ómirine belsene aralasyp, elimizdiń órkendeýine úlesin qosqan jáne «AMANAT» partıasynyń strategıalyq baǵytyn qoldap, onyń baǵdarlamalyq mindetteri men jobalaryn iske asyrýǵa tabandylyq tanytqan birqatar aýyl ákimderi Túrkistan oblystyq máslıhatynyń jáne «AMANAT» partıasy Túrkistan oblystyq fılıalynyń Alǵys hattarymen marapattaldy.