Ókinishke oraı, biz sońǵy kezderde kóp reforma jasadyq. Sebebi, ana elde osyndaı eken degen dalaqbaılyq ádiske kóship kettik. Olaı bolmaıdy.
***
Qazaqta nege aqyn kóp? Nege aıtyskerler kóp? Óıtkeni, qazaq emosıamen, obrazben uǵady. Matematıkany da obrazben túsindirińiz. Sonda este qalady.
***
Qazaqtyń toıy bes saǵat bolady. Ony qysqartý kerek. Kóp degende jarty saǵat bolsyn, múmkin qyryq mınýt, jaraıdy, elý mınýt bolsyn. Odan aspasyn. Sol jetedi.
***
Meniń armanym bar: matematıkanyń ózin kem degende 20 salaǵa bólý kerek. Olar: algebra, geometrıa, sandar teorıasy, statısıka degen sıaqty kete beredi.
***
Ǵylym – óner emes. Eger Dımash sahnaǵa shyǵyp, ánin aıtyp, shyńǵyryp berse, bári jaqsy kórip qalady, transqa túsedi. Bul túsinikti. Tikeleı shyǵady ǵoı. Nemese bireý ekinshisiniń murnyn buzsa da, ne bolǵanyn uǵyp turasyz. Al, ǵylymda olaı emes. Ony ıgerý úshin ýaqyt kerek.
***
Shyndyǵynda qazaqtyń baılary Amerıkanyń baılarynan asyp túspese kem emes. Biraq „Aseke, aqsha bereıin, Siz tegin kýrs ótkizińiz„ degendi osyǵan deıin kórgenim joq. Ondaılar shyǵyp jatsa, tek qýanam. Munda 5 kýrs qamtylǵan, al matematıkada kem degende 20 kýrs bolýy kerek.
***
Bizdiń balalarymyz gramota alǵandy jaqsy kóredi. Olarǵa satyp ta alyp berýge bolatyn edi. Biraq, eńbek sińirip, esep sheship alǵany – tipti jaqsy.
***
Menen bári mentaldy arıfmetıka týraly suraı beredi. Ol degeniń taza aqymaqtyq. Tipti áńgime qylýǵa da turmaıdy. Alaıda, bári nege soǵan ǵana nazar aýdarady? Bul durys emes.
***
Brıtanıada “Akademık” degen ataqty qandaı adamdarǵa beretinin bilesizder me? Ǵylymdaǵy jetistikterimen birge, ǵylymnyń tanymaldylyǵyn arttyrýǵa qosyp júrgen úlesi úshin beredi. Al, bizde ol týraly eshkim oılamaıdy, tipti mınıstrlikte de aıtpaıdy.
***
Qazaq tilinde jazylǵan matematıka kitaptarynyń 90 paıyzy matematıkalyq analızdeý men joǵarǵy matematıkaǵa qatysty jazylǵan. Nege olaı? Sebebi, olardy jazǵan ońaıyraq. Kóshirip, jańa kitap jaza beresiń.
***
Ádette qazaqtar báriniń birden bola salǵanyn qalaıdy. Ǵylymda olaı isteýge bolmaıdy. Eger batystyq stıldi alatyn bolsaq, olar naqtylyqty jaqsy kóredi. Al, naqtylyq degenimiz – joǵarǵy mektep. Demek, bizge bárinen buryn joǵarǵy mektepterge arnalǵan kitaptardy jazý kerek.
***
Bizde mádenıetti adam dep kimdi aıtady? “Soǵys jáne beıbitshilik” romanyn oqyǵan adamdy aıtady. Al, meniń oıymsha, mádenıetti adam degenimiz – matrısany túsinetin adam.
***
Eger men mınıstr bolsam, úshtildilik, ekitildilik degendi qoıyp, ýnıversıtetke oqýlyqtar jazdyrtatyn edim. Barlyǵy mektep oqýlyqtaryn sóz qylady. Problemasy jeterlik, oǵan daýym joq. Ony aıtasyz, ýnıversıtet oqýlyqtarynyń ózinde túk joq.
https://youtu.be/o7mf925I0_I
Derekkóz: szh.kz
