Қазақстан қоғамында туыстар арасында әдетте сенімді қатынастар орнаған. Қан арқылы жақын адамдар бір-біріне көмектесуге тырысады, оның ішінде материалдық көмек көрсетеді: қарызға ақша береді, туысының өтініші бойынша несие рәсімдейді. Бір жағынан, бұл отбасы қатынастарын нығайтады. Екінші жағынан, оларға зиян тигізуі мүмкін. Себебі әр адам қаржылық жауапкершілікті сезініп, қарызды уақытында төлей алмайды. Егер осындай жағдаймен бетпе-бет келген болсаңыз, «Қарызсыз қоғам» бірнеше пайдалы кеңес ұсынады,– деп хабарлайды Dalanews.kz
24 жастағы Азамат (аты өзгертілген) Алматыдан, мектептен таныс болған жақын досының өтініші бойынша бірнеше несие рәсімдеді. Досы өз бизнесін ашуды жоспарлаған, бірақ оған қаражат жетпеген.
Алайда ақшаны алғаннан кейін досы ізім-ғайып болып кетіп, Азаматты миллиондаған қарызбен қалдырды: банктерде 2,8 млн теңге, МҚҰ-да 5 кредит. Әр ай сайын жігіт өз қалтасынан 240 мың теңге төледі.
Мұндай ақшаны төлеу өте қиын болды, сондықтан қарызды төлеуге ата-аналары да қосылды. Сонда Азамат "Қарызсыз қоғам" ұйымына жүгінуге шешім қабылдады.
«Бастапқыда біз барлық БВУ және МҚҰ-ға реструктуризация (ай сайынғы төлемді төмендету – ред.) туралы өтініш беруге көмектестік. Соңғылары келіскен. Қорытындысында төлем 150 мың теңгеге дейін төмендеді», - дейді жоба қаржы сарапшысы Гүлбахыт Жолдасбекова.
Несие берешегінің бір бөлігін бірден жауып тастады. Ал, жас жігіт енді құқық қорғау органдарына арыз жазуды жоспарлап отыр.
«Қарызсыз қоғам» қаржы сарапшысы Жанна Умарова өзінің тәжірибесіне сүйене отырып, «қаржылық сенгіш» адамдардың көбінесе ауыл тұрғындары болатынын айтады. Бір кездері оны Қызылорда облысының шалғай ауылына жібергенде, сол ауылдың жартысы бір адамның өтініші бойынша несие алғанын айтып берген.
Ауыл тұрғындарының айтуынша, әйел адам олардың сенімін жеңіп алып, әрқайсысына онлайн-несие рәсімдеп, алынған ақшаның бір бөлігін өзіне алып отырған. Алғашқы 2 айда ол төлемдерін уақтылы төлеп жүрген, бірақ кейін тоқтап қалған.
«Дәл осы ауылдың тұрғындарының көпшілігі қарызға батты, ал олар ешкіммен есептесе алмай қалды. Мұндай ауылда бәрі бір-бірін танитын жерде, осындай әңгімелерге қарсы болады, ал шағымданғандар менің атымды атамауды өтінді, себебі ұят», - дейді Жанна Умарова.
Қаржы сарапшысы зардап шеккен ауыл тұрғындарын несие беру туралы тыйым салуға шақырып, барлық шағымданушыларға қиындық туғызған әйелмен әңгімелесіп, оның қылмыс жасап жатқанын түсіндірді.
Юрист Альфия Баксенова қарызға жауапкершілік тек несие рәсімдеген адамға жүктелетінін атап өтті. Дегенмен, әділдікті қалпына келтіруге болады.
«Азаматтық заңнама аясында негізсіз байығу туралы бап бар. Себебі, алынған ақшаны бір адам екінші адамға аударған. Біз оны сол түбіртекті тауып, сізден бұл ақшаны алғанын дәлелдеуге көмектесуді сұраймыз. Сотта бұл сіздің оған берген ақшаны өндіруге мүмкіндік береді», - дейді Баксенова.
Айта кетейік, "Қарызсыз қоғам" жобасы аясында Қазақстан азаматтары проблемалы несиелер бойынша тегін заңгерлік кеңес ала алады және қаржылық сауаттылық сабақтарына қатыса алады. Барлық ақпарат Qogamfin.kz сайтында қолжетімді.
