Өткен жылы ҚР-да Ресей рублінің нетто-сатылымы алғаш рет теріс мәнге ие болды. 2024 жылдың желтоқсан айының қорытындысы бойынша қазақстандық ақша айырбас орындарындағы Ресей рублінің нетто-сатылымы теріс мәнге ие болды: минус 4,4 млрд теңге. Салыстырмалы түрде алсақ, 2024 жылдың қараша айында рубльдің нетто-сатылым көлемі 4,9 млрд теңгені, ал 2023 жылдың желтоқсанында 5,8 млрд теңгені құраған болатын. 2024 жылы Ресей рублінің таза сатылымының теріс көлемі 12 айдың жеті айында тіркелді, тура 2023 жылдағыдай, деп жазады Dalanews.kz.
"Бұл ретте теңгемен нетто-сатылым статистикасын жүргізу басталғаннан бері алғаш рет (2018 жылдан бастап) Ресей валютасына қатысты нетто-сатылым бойынша теріс көрсеткіш 2022 жылғы қыркүйекте тіркелді. Бір қызығы, бұл Ресейдің Украинаға басып кіруі кезінде емес, Ресей Федерациясында мобилизация жарияланғаннан кейін және Ресей азаматтарының жаппай қоныс аударуынан кейін болды. Жалпы, өткен жылы (қаңтар–желтоқсан) алғаш рет Ресей рублінің ақша айырбас орындарындағы нетто-сатылымының жылдық көлемі теріс мәнге ие болып, минус 9 млрд теңгені құрады. Бұл ретте, салыстыру үшін 2023 жылы 70 есеге жуық қысқаруға қарамастан, көрсеткіш оң мәнге ие болғанын (4,1 млрд теңге) баса айта кетелік", - дейді Finprom сарапшылары.
Өңірлік бөліністе 2024 жылдың қорытындысы бойынша Ресей рублінің нетто-сатылымының оң көлемі еліміздің 20 өңірінің 15-інде тіркелді. Ресей валютасына деген сұраныс, басқалармен қатар, Ресеймен шекаралас аймақтарда сақталып қалуда, бұл белсенді сауда байланыстарымен немесе көші-қон процестерімен байланысты болуы мүмкін. Алайда, бұл оң көрсеткіштерге ие жалғыз өңірлер емес.
2024 жылдың қорытындысы бойынша нетто-сатылымның ең үлкен көлемі Шығыс Қазақстан облысында байқалды: 12,1 млрд теңге. Одан кейін Қарағанды (8,9 млрд теңге), Ақмола (4,9 млрд теңге) және Маңғыстау (4,1 млрд теңге) облыстары тұр.
Ресей рублінің нетто-сатылымының теріс мәні еліміздің бес өңірінде тіркелді. Егер Түркістан және Қызылорда сияқты оңтүстік облыстарда рубльге деген сұраныс дәстүрлі түрде төмен болса, ірі мегаполистерде бұрын айтарлықтай оң көлемдер тіркеліп келген. Енді нетто-сатылымның ең үлкен теріс көрсеткіштері Астана (минус 46 млрд теңге) мен Алматыда да (минус 14 млрд теңге) байқалуда. Мұндай өңірлердің қатарына Қызылорда (минус 2,8 млрд теңге) және Түркістан (минус 1 млрд теңге) облыстары, сондай-ақ Шымкент қаласы да (минус 645,7 млн теңге) енді.
"Екі астанада да нетто-сатылымның елеулі теріс көлемі бірнеше факторлармен байланысты болуы мүмкін. Ірі туристік орталықтар ретінде мегаполистерге рубльді теңгеге айырбастауды көздейтін ресейлік туристердің едәуір ағыны тартылады. Сонымен қатар, дәл осы қалаларда Ресей Федерациясынан келіп, уақытша қоныстанғандар тұрады, ал олар үнемі рубльмен ақша аударымдарын қабылдап, оны теңгеге айырбастауға жүгінетіні белгілі. Сонымен қатар, Ресей валютасының нетто-сатылымының теріс көлеміне бағам тұрақсыздығына байланысты оған деген қызығушылықтың төмендеуі әсер етуі мүмкін", - дейді сарапшылар.
Ағымдағы жылдың қаңтар айының қорытындысы бойынша, Ресей рублінің ресми айырбас бағамы орташа есеппен 5,16 теңгені құрап, бір ай бұрынғы және 2024 жылғы қаңтарға қарағанда 2%-ға жоғары екенін байқатады. 2023 жылғы қаңтармен салыстырғанда рубль бағамы 22,8%-ға, ал 2022 жылғы қаңтармен салыстырғанда геосаяси шиеленіс кезеңіне дейін 9%-ға төмендеді.
Орташа алғанда, Қазақстанда рубльдің 2024 жылғы бағамы 5,1 теңгені құрады, бұл - соңғы бірнеше жылдағы ең төменгі көрсеткіш. 2023 жылы орташа бағам 5,4 теңгені құрады, ал 2019-2021 жылдар аралығында ол 5,7-ден 5,9 теңгеге дейін өзгерді.
"Ағымдағы айдың басында 1 рубль бағамы 5,27 теңгені құрады, ал ақпан айының ортасына қарай ол 5,44 теңгеге дейін нығайды. АҚШ пен РФ арасындағы қатынастардың жылымық танытуы аясында қазір рубль бағамы тек долларға ғана емес, теңгеге шаққанда да нығайып, 2025 жылдың 20 ақпанына қарай 5,58 теңгеге жетті. Бұл көрсеткіш Ресейдің Украинаға басып кіруіне дейінгі кезеңдегі рубльдің теңгеге шаққандағы орташа бағамына сәйкес келеді. Айта кетсек, Ресей рублі 2025 жылды құнсызданумен бастады, 1 АҚШ доллар жыл басында 102,3 рубль деңгейінде болды, бір айда ол 4,4%-ға, яғни 97,8 рубльге дейін нығайды, ал 2025 жылдың 20 ақпанына қарай ол тағы 7,5% - ға өсіп, 1 АҚШ долларының құны 90,4 рубльге жетті", делінген Finprom талдауында.
Бұған дейін сайтымызда "Қазақстандықтар бір жыл ішінде Өзбекстан мен Ресейге 230 млрд теңге аударған" деген материал жарияланды.
