قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق بانكىنىڭ اقشا-كرەديت ساياساتى كوميتەتى بازالىق مولشەرلەمەنى +/- 1 پ.ت. دالىزىمەن جىلدىق 18،0% دەڭگەيىندە ساقتاۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. قازىرگى شەشىم بولجامدى راۋندتىڭ ناتيجەسىنە، نەگىزگى ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردىڭ جاڭارتىلعان باعالارىنا جانە ينفلياسيالىق تاۋەكەلدەردىڭ جالپى بالانسىنا نەگىزدەلگەن، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
جىلدىق ينفلياسيا قازاندا 12،6% بولدى (قىركۇيەكتە – 12،9%). ازىق-تۇلىك تاۋارلارى باعاسىنىڭ ءوسۋى 13،5%-عا (12،7%) جانە ازىق-تۇلىككە جاتپايتىن تاۋارلار باعاسىنىڭ ءوسۋى 11%-عا (10،8%) دەيىن قارقىن الدى. قىزمەتتەردەگى باعانىڭ ءوسۋى رەتتەلەتىن تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق قىزمەتتەرگە باعانىڭ اكىمشىلىك تومەندەۋى سالدارىنان 12،9%-عا (15،3%) دەيىن باياۋلادى. جوعارى ينفلياسيالىق ديناميكا ۇسىنىس مۇمكىندىگىنەن جۇيەلى تۇردە اسىپ تۇسەتىن ورنىقتى سۇرانىس جاعدايىندا قالىپتاسادى. تاريفتىك رەفورمانىڭ جانە جانار-جاعارماي (ججم) نارىعىن ىرىقتاندىرۋ اسەرىنىڭ باعالار مەن ينفلياسيالىق كۇتۋلەرگە تارالۋى قوسىمشا اسەر ەتىپ وتىر.
جەكەلەگەن تاۋار نارىقتارىندا ساقتالىپ وتىرعان تەڭگەرىمسىزدىك، ورنىقتى سۇرانىس، يمپورتتىڭ قىمباتتاۋى جانە شىعىنداردىڭ ءوسۋى اياسىندا ازىق-تۇلىك كومپونەنتى بۇرىنعىشا ينفلياسياعا كوپتەپ ۇلەس قوستى. سەرۆيستىك ينفلياسيانىڭ ۇلەسى ازايدى، الايدا باعانىڭ ءوسۋ قارقىنى باياۋلاعانىنا قاراماستان ماڭىزدى كۇيىندە قالىپ وتىر. ازىق-تۇلىككە جاتپايتىن ينفلياسيادا جانارماي مەن فارماسيەۆتيكالىق ءونىم باعاسىنىڭ ءوسۋى جەدەلدەگەنى بايقالادى.
قازاندا ايلىق ينفلياسيا 0،5%-عا دەيىن ايتارلىقتاي باياۋلادى، الايدا بازالىق ينفلياسيا 1% دەڭگەيىندە – جوعارى كۇيىندە قالدى. بۇل ءبىر جىلعا ەسەپتەگەندە 12،2% سايكەس كەلەدى. سونىمەن قاتار تۇتىنۋ قورجىنىنداعى تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ شامامەن 80%-ى 5% تارگەتتەن جوعارى قارقىنمەن قىمباتتايدى. وسىنىڭ ءبارى باعا قىسىمىنىڭ ورنىقتىلىعى مەن كەڭ قامتۋىن كورسەتەدى. بۇل پروينفلياسيالىق ديناميكا فيسكالدىق جانە ۇدەمەلى كۆازيفيسكالدىق ىنتالاندىرۋدىڭ، سونداي-اق ارتقان تۇتىنۋشىلىق سۇرانىستىڭ اسەرىنەن كۇشەيەدى.
حالىقتىڭ ينفلياسيالىق كۇتۋلەرى قازاندا قىركۇيەكتەگى 13،2%-عا قاراعاندا 13،6%-عا دەيىن ءوستى. قىسقامەرزىمدى كۇتۋلەر قۇبىلمالى كۇيىندە ساقتالىپ، ونىمەن جوعارى بەلگىسىزدىك قاتار جۇرەدى. ۇزاقمەرزىمدى كۇتۋلەر 14،3%-عا دەيىن ارتتى (بۇعان دەيىن – 14%). جوعارى ينفلياسيالىق كۇتۋلەر دەزينفلياسيا قارقىنىن شەكتەپ، باعالاردىڭ شىعىن مەن سۇرانىستىڭ وزگەرۋىنە تاۋەلدىلىگىن كۇشەيتەدى.
سىرتقى ينفلياسيالىق اسەر ساقتالۋدا. ازىق-تۇلىكتىڭ الەمدىك باعاسى جوعارى دەڭگەيدە. رەسەيدە ينفلياسيا باسەڭدەگەنىنە قاراماستان، 4%-دىق نىسانادان ەداۋىر اسىپ ءتۇستى. وسىعان بايلانىستى رەتتەۋشى قاتاڭ ريتوريكانى ساقتاپ، تەجەۋشى اقشا-كرەديت شارتتارىن ۇستاپ تۇرۋ قاجەت دەپ مالىمدەيدى. ءوز كەزەگىندە، فرج جوعارى بەلگىسىزدىك جاعدايىندا ەكونوميكاداعى ءوسىمنىڭ ءبىرقالىپتى قارقىنىن، ەڭبەك نارىعىنىڭ تومەندەگەنىن جانە نىسانادان جوعارى بولىپ تۇرعان ينفلياسيانىڭ وسە تۇسكەنىن اتاپ، ساقتىق ءتاسىلىن ساقتاپ وتىر. ەوب ريتوريكاسى دا ۇستامدى كۇيىندە. رەتتەۋشى مولشەرلەمەنى تاعى دا ساقتاپ قالدى. الداعى ۋاقىتتا ساياساتتى جەڭىلدەتۋ قارقىنى نەعۇرلىم باياۋ بولادى دەگەن بولجام بار.
نەگىزگى شەشىم قابىلداۋ كەزىندەگى بولجامداردى جاڭارتۋ اياسىندا بازالىق سەنارييدە Brent ماركالى مۇنايدىڭ باعاسى بولجامدى كەزەڭنىڭ سوڭىنا دەيىن ورتا ەسەپپەن 1 باررەل ءۇشىن 60 اقش دوللارى دەڭگەيىندە ساقتالدى.
ينفلياسيانىڭ 2025 جانە 2026 جىلدارعا بولجامى قايتا قارالدى. 2025 جىلى ينفلياسيا 12،0-13،0%، 2026 جىلى 9،5-12،5% شەگىندە كۇتىلەدى. 2027 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ول 5،5-7،5%-عا دەيىن باياۋلايدى دەپ كۇتىلەدى. بولجامدى تۇزەتۋ بيىلعى ينفلياسيانىڭ ءىس جۇزىندەگى ءمانى بولجامدى ماندەردەن ەداۋىر اسىپ كەتۋىنە جانە ينفلياسيالىق كۇتۋلەردىڭ جوعارى ديناميكاسىنا نەگىزدەلەدى. سونىمەن قاتار، 2026-2027 جىلدارى «ينفلياسيا + 5%» سحەماسى بويىنشا رەفورما قارقىنىن قايتا قاراۋ اياسىندا رەتتەلەتىن باعالاردىڭ نەعۇرلىم بولجامدى وسەتىنى ەسكەرىلەدى.
2026 جىلى بولجامدار ارالىعىنىڭ كەڭەيۋى سالىق رەفورماسىن ىسكە اسىرۋعا جانە جيىنتىق سۇرانىس رەاكسياسىنا، كۆازيبيۋدجەتتىك سەكتور جاعىنان قارجىلاندىرۋدىڭ ەداۋىر وسۋىنە جانە ونىڭ ەكونوميكاعا ىنتالاندىرۋشى اسەرىنە بايلانىستى باعالاۋداعى ارتىپ كەلە جاتقان بەلگىسىزدىكتى كورسەتەدى.
بولجام تاۋەكەلدەرى ىشكى سۇرانىس پەن ۇسىنىس مۇمكىندىكتەرى اراسىنداعى تەڭگەرىمسىزدىكتىڭ كۇشەيۋىمەن، سىرتقى ينفلياسيانىڭ جانە ينفلياسيالىق كۇتۋلەردىڭ جەدەلدەۋىمەن، سونداي-اق رەتتەلەتىن باعالاردىڭ، ججم مەن ققس ارتۋىنان بولاتىن قايتالاما اسەرمەن بايلانىستى. نەگىزگى بەلگىسىزدىك فاكتورلارىنىڭ ءبىرى – ەكونوميكانى قارجىلاندىرۋدى «بايتەرەك» ۇبح اق» ارقىلى ۇلعايتۋ ىقپالى. ۇكىمەتتىڭ مالىمەتى بويىنشا، ونىڭ كولەمى 2026 جىلى 8 ترلن تەڭگەگە، ياعني ءجىو-نىڭ 4،4%-نا جەتۋى مۇمكىن. مۇنداي قىسىم ينفلياسيالىق قىسىمدى كۇشەيتىپ، الداعى فيسكالدىق شوعىرلاندىرۋ اسەرىن ءىشىنارا رەتتەۋى مۇمكىن.
2025 جىلى قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ءوسۋ بولجامى 6،0-6،5%-عا دەيىن جاقساردى. بۇل مۇناي وندىرۋدەگى وزىڭقى قارقىننىڭ اسەرىن، سونداي-اق جىلدىڭ سوڭعى ايلارىندا ينۆەستيسيالىق جانە تۇتىنۋشىلىق سۇرانىستىڭ، ونىڭ ىشىندە الداعى 2026 جىلعى ققس رەفورماسىنا بايلانىستى جەدەلدەۋىن كورسەتەدى. 2025 جىلعى جوعارى بازانىڭ سالدارىنان جانە سالىق-بيۋدجەت رەفورماسى مەن بيۋدجەتتىك شوعىرلاندىرۋدىڭ ىشكى سۇرانىسقا تەجەۋشى اسەرىن ەسكەرە وتىرىپ، 2026 جىلعا ارنالعان بولجام 3،5-4،5%-عا دەيىن تومەندەتىلدى. 2027 جىلى ەكونوميكانىڭ ءوسۋى 4،0-5،0% اۋقىمىندا بولادى دەپ كۇتىلەدى. بۇل ءوسۋ ينۆەستيسيالىق بەلسەندىلىكتىڭ كەڭەيۋى، ءبىرقالىپتى تۇتىنۋشىلىق سۇرانىس جانە مۇناي ءوندىرۋدىڭ ۇلعايۋى ەسەبىنەن بولادى.
ناقتى كىرىستىڭ تومەندەۋىنە جانە يمپورتتىڭ ارتۋىنا بايلانىستى ورنىقتى ىشكى سۇرانىس بيۋدجەت-سالىق جانە اقشا-كرەديت ساياساتىن ۇيلەستىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ارتتىرادى. وسىعان بايلانىستى ۇكىمەت، ۇلتتىق بانك پەن اگەنتتىك 2026-2028 جىلدارعا ارنالعان ماكروەكونوميكالىق تۇراقتاندىرۋ جانە حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ بويىنشا بىرلەسكەن ءىس-قيمىل باعدارلاماسىن (بۇدان ءارى – باعدارلاما) ىسكە اسىرۋدا. باعدارلاما سۇرانىس پەن ۇسىنىس اراسىنداعى تەڭگەرiمسiزدiكتi جويۋعا، بيۋدجەت شىعىستارىنىڭ تيiمدiلiگiن ارتتىرۋعا، ميكرو- جانە ماكروپرۋدەنسيالدى رەتتەۋ شارالارىن ىسكە اسىرۋعا، ازاماتتاردىڭ ناقتى تابىسىن وسىرۋگە جانە ينفلياسيانى تومەندەتۋ مەن تۇراقتاندىرۋ ەسەبىنەن ورنىقتى ەكونوميكالىق ءوسۋ ءۇشىن جاعداي قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان.
قازىرگى اقشا-كرەديت شارتتارىنىڭ ءبىرقالىپتى قاتاڭ سيپاتىن، باعدارلامانىڭ كۇتىلەتىن ۇلەسىن جانە تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەۋگە سۇرانىستى تومەندەتۋ شارالارىن ەسكەرە وتىرىپ، كوميتەتتىڭ شەشىمى ورنىقتى دەزينفەكسيالىق تراەكتوريانى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان.
ۇلتتىق بانك ينفلياسيانىڭ باياۋلاۋ قارقىنىن، ىشكى سۇرانىس رەاكسياسىن، سونداي-اق باعدارلامادا جانە ينفلياسيانى باقىلاۋ، تومەندەتۋ بويىنشا شارالار كەشەنىندە كوزدەلگەن بىرلەسكەن شارالاردى ىسكە اسىرۋ تيىمدىلىگىن باعالاۋدى جالعاستىرا بەرەدى.
قازىرگى ۋاقىتتا ۇلتتىق بانك جوعارى ينفلياسيالىق كۇتۋلەردى، ورنىقتى بازالىق ينفلياسيانى جانە تاريفتىك رەفورمالاردىڭ كەيىنگە قالدىرىلعان اسەرىن نازارعا الا وتىرىپ، 2026 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىنىڭ سوڭىنا دەيىن مولشەرلەمەنى تومەندەتۋ مۇمكىن بولمايدى دەپ سانايدى. ينفلياسيانىڭ ورنىقتى باياۋلاۋ ءۇردىسى قالىپتاسقانىنا سەنىمدىلىك بولماعان جاعدايدا اقشا-كرەديت شارتتارى قاتاڭداتىلۋى مۇمكىن.
قابىلدانعان شەشىمنىڭ فاكتورلارى مەن بولجامدارى تۋرالى بارىنشا تولىق اقپارات 2025 جىلعى 3 جەلتوقساندا ۇلتتىق بانكتىڭ رەسمي ينتەرنەت-رەسۋرسىندا[1] ورنالاستىرىلاتىن اقشا-كرەديت ساياساتى تۋرالى باياندامادا بەرىلەتىن بولادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق بانكىنىڭ اقشا-كرەديت ساياساتى كوميتەتىنىڭ بازالىق مولشەرلەمە بويىنشا كەزەكتى جوسپارلى شەشىمى 2026 جىلعى 23 قاڭتاردا استانا قالاسىنىڭ ۋاقىتىمەن ساعات 12:00-دە جاريالانادى.
