الداعى ءۇش جىلدىق كەزەڭگە ارنالعان بيۋدجەت جوباسىندا قالانىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى بولجامىنىڭ نەگىزگى پارامەترلەرى ەسكەرىلدى، پرەزيدەنت توقايەۆتىڭ الماتى قالاسىن ودان ءارى دامىتۋ جونىندەگى تاپسىرمالارىن ساپالى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قاجەتتى قارجىلاندىرۋ قاراستىرىلعان.
2023 جىلعا ۇسىنىلعان بيۋدجەت جوباسى اعىمداعى جىلدىڭ قىركۇيەگىندە بەكىتىلگەن "الماتى قالاسىن دامىتۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسىندا جانە 2030 جىلعا دەيىنگى ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆالاردا" ايقىندالعان 7 نەگىزگى باعىت بويىنشا قۇرىلدى.
كەلەسى جىلعا ارنالعان بيۋدجەتتىڭ جالپى سوماسى 1 ترلن 258،2 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە بولجامدى مەنشىكتى كىرىستەر (1 ترلن 138،4 ملرد تەڭگە) جانە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن نىسانالى ترانسفەرتتەر (119،8 ملرد تەڭگە) ەسەبىنەن. 2022 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بيۋدجەت تۇسىمدەرىنىڭ بولجامدى باعاسىنا سايكەس، 2023 جىلعا ارنالعان كىرىستەر بولجامىنىڭ ءوسۋى ترانسفەرتتەردى ەسەپكە الماعاندا (1 138،4 ملرد.تەڭگە) شامامەن 103% - دى قۇرايدى.
بيۋدجەتتىڭ شىعىس بولىگى بىلايشا ءبولىندى - بولىنەتىن قارجىنىڭ 61،7%-ى اعىمداعى شىعىستارعا تيەسىلى، 18،3%-ى قالانىڭ دامۋ بيۋدجەتىن، 20%-ى-بيۋدجەتتىك الۋلار، جاو رەزەرۆى، مەملەكەتتىك بورىش جانە مەملەكەتتىك مىندەتتەمەلەر.
ءبىرىنشى باسىمدىق
"الماتى قالاسىن دامىتۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسىنىڭ جانە 2030 جىلعا دەيىنگى ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆالاردىڭ" ءبىرىنشى باسىمدىعى بويىنشا 2023 جىلعا ارنالعان بيۋدجەت جوباسى اياسىندا جايلى قالالىق ورتا قۇرۋ جونىندەگى كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا 175،8 ملرد تەڭگە باعىتتالاتىن بولادى.
- قارعالى وزەنىندە سۋ تازارتۋ قۇرىلىسىن اياقتاۋ جانە اقساي وزەنىندە سۋ تارتۋدى ودان ءارى جۇرگىزۋ ءۇشىن 8،6 ملرد. تەڭگە قاراستىرىلعان.
- جول-كولىك جۇيەسىن دامىتۋ ءۇشىن 300 گازبەن جۇرەتىن اۆتوبۋسى ساتىپ الىنادى.
- باتىس باعىتتا مەتروپوليتەن جەلىسىنىڭ قۇرىلىسى جالعاسادى. بۇل 2024 جىلى قالانىڭ باتىس بولىگىنىڭ 50 مىڭنان استام تۇرعىنىنا قوسىمشا كولىكتىكتى قامتاماسىز ەتەدى.
- تولە بي كوشەسىن ۇزارتۋ جالعاسادى. 2 جولايرىعى (بۇقتىرما – قۇلجا تراكتىسى، ساين – موڭكە بي كوشەسى) تاپسىرۋ جوسپارلانۋدا.
- 2 كوممۋنالدىق اۆتوبۋس پاركىن جوبالاۋ اياقتالادى. جول ينفراقۇرىلىمى جانە قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى بويىنشا كەلەسى جىلى 30 كم تروتۋارلار مەن 80 ايالداما الاڭدارى اباتتاندىرۋ، 200 كم جولدى ورتاشا جوندەۋ جوسپارلانعان.
ەكىنشى باسىمدىق بويىنشا
تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن وڭدەۋ ونەركاسىبىن، ءتۋريزمدى، IT-سەكتوردى جانە كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى دامىتۋعا باستى نازار اۋدارىلدى.
الماتىنىڭ يندۋستريالدى ايماعىنىڭ 2 كەزەڭىن 189 گەكتارعا كەڭەيتۋ جوسپارلانۋدا. 2023 جىلى 7 ونەركاسىپتىك پارك ىسكە قوسىلادى.
كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى دامىتۋ ءۇشىن 10 ملرد. تەڭگە سوماسىنا ۆەنچۋرلىك قور قۇرۋ جوسپارلانۋدا، ونىڭ ىشىندە جەكە ينۆەستيسيالار ەسەبىنەن 5 ملرد.تەڭگە.
باسقارىلاتىن ۋربانيزاسيانىڭ ءۇشىنشى باسىمدىعى اياسىندا
الماتى اگلومەراسياسىن تەڭگەرىمدى دامىتۋ ارقىلى ۇكىمەتتىڭ 2040 جىلعا دەيىنگى قالانىڭ باس جوسپارىن بەكىتۋى جوسپارلانۋدا، ونى ىسكە اسىرۋ دامۋداعى تەڭگەرىمسىزدىكتى جويۋعا، الەۋمەتتىك، ينجەنەرلىك جانە كولىكتىك ماسەلەلەردى قامتاماسىز ەتۋگە، ينفراقۇرىلىمنىڭ بولۋىن شەشۋگە، الماتى حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ءتورتىنشى باسىمدىق
مەگاپوليس بيۋدجەتى الەۋمەتتىك باعدارلانعان كۇيىندە قالادى.
2023 جىلى الماتىنىڭ بارلىق تۇرعىندارى ءۇشىن الەۋمەتتىك ورنىقتىلىق پەن تۇراقتىلىققا قاتىستى تەڭ مۇمكىندىكتەردى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا ءتورتىنشى باسىمدىقتى ىسكە اسىرۋعا شامامەن 44% (553،3 ملرد تەڭگە) الەۋمەتتىك باعىتتاعى شىعىستارعا تيەسىلى، ونىڭ 75% - ى نەمەسە 416،5 ملرد تەڭگەسى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا جۇمسالادى.
"الماتى قالاسىن دامىتۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسىن جانە 2030 جىلعا دەيىنگى ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆالاردى" ىسكە اسىرۋ اياسىندا ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا سەرتيفيكاتتالعان حالىقارالىق مەنەدجمەنت باعدارلامالارى بويىنشا 2 505 تاربيەشىنى، 3 مىڭ مەكتەپ ءمۇعالىمىن، 150 باسقارۋشى پەرسونالدى قايتا دايارلاۋ جانە بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جوسپارلانۋدا.
"جايلى مەكتەپ" ۇلتتىق جوباسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا 53 ملرد سوماعا 22 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى باستالادى، جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن جەر ۋچاسكەلەرى جانە ولاردى ينفراقۇرىلىمعا قوسۋ ماسەلەلەرى شەشىلەتىن بولادى.
سونداي-اق كەلەسى جىلى الاتاۋ اۋدانىندا 1100 ورىندىق 2 مەكتەپ جانە جەتىسۋ جانە (№65، №73) بوستاندىق اۋداندارىندا مەكتەپتەرگە (№112، №103) 4 قوسىمشا قۇرىلىس سالۋ جوسپارلانۋدا.
2023 جىلى الماتىنىڭ 29 مەكتەبىندە 7،7 مىڭ بالاعا ارنالعان "مەكتەپ اۆتوبۋسى" جوباسىن پيلوتتىق رەجيمدە ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا. 100 جاڭا اۆتوبۋس زاماناۋي قاۋىپسىزدىك جۇيەسىمەن جابدىقتالاتىن بولادى. كەلەسى جىلى 1-4 سىنىپ وقۋشىلارىن، سونداي – اق ءحاوت ساناتىنداعى بالالاردى تەگىن ىستىق تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋ جوباسىن ىسكە اسىرۋ جالعاسادى (133 مىڭ بالا-وقۋشىلاردىڭ جالپى سانىنىڭ 45% - عا جۋىعى).
الماتىلىقتاردى تولعاندىراتىن ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى، اسىرەسە جاستاردى ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ،
"الماتى جاستارى" تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسىن جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرۋ (1050 پاتەر) جالعاسادى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى جوبالار مەن مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىنا 31،5 ملرد تەڭگە بولىنەدى.
تەگىن دارىلىك زاتتارمەن، مەديسينالىق بۇيىمدارمەن جانە مامانداندىرىلعان ازىقپەن قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلگەن، سيرەك كەزدەسەتىن (ورفاندىق) اۋرۋلاردىڭ 45 ءتۇرى بويىنشا 6 مىڭعا جۋىق پاسيەنتتى، حالىققا يممۋنوپروفيلاكتيكا جۇرگىزۋ ءۇشىن ۆاكسينالار مەن باسقا دا مەديسينالىق يممۋنوبيولوگيالىق پرەپاراتتاردى ساتىپ الۋ جانە ساقتاۋ قاراستىرىلعان. 8،1 ملرد.تەڭگە سوماسىنا مەديسينالىق جانە تەحنولوگيالىق جابدىقتاردى ساتىپ الۋ جوسپارلانۋدا.
امبۋلاتوريالىق-ەمحانالىق قىزمەتتەر كورسەتۋ، ۇوس قاتىسۋشىلار مەن مۇگەدەكتەردى ءتىس پروتەزدەرىن جاساۋ، تەلەمەديسينالىق ورتالىق جانە ت. ب. بويىنشا قارجىلاندىرۋ جالعاسادى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قالانىڭ جاڭا ستاسيونارلارىن جوبالاۋ جانە قولدانىستاعىلارىن قايتا قۇرىلىمداۋ باستالادى. ولاردىڭ قاتارىندا ورتالىق قالالىق كلينيكالىق اۋرۋحانانىڭ جاڭا كورپۋسىن سالۋ، 8 كوپسالالى اۋرۋحانا مەن بوساندىرۋ ۇيىمدارىن جاڭعىرتۋ بار.
بۇدان باسقا، الاتاۋ اۋدانىندا پەرزەنتحانالىق بالالار بولىمشەسى بار 500 توسەكتىك كوپبەيىندى اۋرۋحانانى جوبالاۋ جانە ءمجا تەتىگى بويىنشا مەدەۋ اۋدانىندا 200 توسەكتىك كوپبەيىندى اۋرۋحانا سالۋ جوسپارلانۋدا.
قالانىڭ باستى مىندەتى ينكليۋزيۆتى ورتانى دامىتۋ بولىپ تابىلادى.
مۇگەدەكتىكتىڭ الدىن الۋ جانە الدىن الا ەسكەرتۋ ماقساتىندا 2023 جىلى جىل سايىن 950 ماماندى وقىتاتىن ەرتە ارالاسۋ ورتالىعىن قۇرۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبانى ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا.
الماتى اكىمدىگى اربامەن جۇرەتىن 200 بالانى ەلەكتر جەتەگى بار جوعارى ساپالى جەكە كرەسلو-اربالارمەن، 170 ادامدى جاڭا تەحنولوگيالار بويىنشا پروتەزدىك-ورتوپەديالىق قۇرالدارمەن جانە سۇيەك وتكىزگىش ەستۋ اپپاراتتارىمەن، سويلەۋ پروسەسسورلارىمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ارنايى باعدارلاماسىن ىسكە اسىراتىن بولادى. 1350 مۇگەدەك جانداردى جۇمىسپەن قامتۋعا 775 ملن تەڭگە ءبولۋ جوسپارلانۋدا.
جاسىل الماتى بەسىنشى باسىمدىعى بويىنشا
2023 جىلى 320 مىڭ اعاش وتىرعىزۋ، 8 ساياباق ايماعىن قۇرۋ جانە رەكونسترۋكسيالاۋ جوسپارلانۋدا. سونداي-اق 13 جوبا بويىنشا جسق ازىرلەۋدى اياقتاۋ جوسپارلانعان (باۋم توعايى، تۇڭعىش پرەزيدەنت ساياباعى، ۇلكەن الماتى، كىشى الماتى وزەندەرى، قونايەۆ اتىنداعى ۇلكەن الماتى كانالى، الاتاۋ اۋدانىنداعى "سوسنوۆىي بور" جاڭا ساياباعى جانە اتاكەنت اۋماعىن قايتا قۇرۋ جانە ت. ب.).
قالادا قاتتى جاۋىن-شاشىن كەزىندە سۋ باسۋ ماسەلەسى وزەكتى بولىپ قالۋدا.
بيىل جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر قورىتىندىسى بويىنشا سۋ باسۋعا بەيىم 102 ۋچاسكە انىقتالدى، ونىڭ ىشىندە اعىمداعى جىلى 56 ۋچاسكەنى جويۋ اياقتالۋدا. 2023 جىلى 46 ۋچاسكەدە 305 كم ارىق جەلىلەرىن قايتا جاڭارتۋ جانە سالۋ جالعاسادى.
الماتى – SMART city التىنشى باسىمدىعى بويىنشا
قالانى باسقارۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن 2023 جىلى الماتىنىڭ "سيفرلىق قوسالقىسى" جوباسىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى جۇزەگە اسادى.
جوبانى ىسكە اسىرۋ كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جانە باسقا دا جەكە كومپانيالاردىڭ دەرەكتەرىن ءبىرىڭعاي دەرەكتەر قويماسىنا دۇرىس ينتەگراسيالاۋ قالا تۇرعىندارىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
2023 جىلدىڭ ساۋىرىنە قاراي جول قوزعالىسىنىڭ قوعامدىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالاردى ارتتىرۋ ءۇشىن جەلىلىك جانە كوشەلەر قيىلىستارى ۋچاسكەلەرىندە (3 000-نان استام كامەرا) قوسىمشا 575 سەرگەك اوك ورناتۋ جوباسى اياقتالادى.
ءمجا اياسىندا ادامدار كوپ جينالاتىن ورىنداردا قوسىمشا 6 000 بەينەكامەرا ورناتۋ جوسپارلانۋدا. قالالىق بەينەباقىلاۋ جۇيەلەرى كامەرالارىنداعى بەينەكورىنىستەر ورتالىقتاندىرىلعان باسقارۋ جانە بەينەساراپتامانى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ءبىرىڭعاي بەينەباقىلاۋ جۇيەسىنە بىرىكتىرىلەدى.
باعدارلامانىڭ ءقاۋىپسىز قالانى دامىتۋ جونىندەگى جەتىنشى باسىمدىعى
2023 جىلى الاتاۋ اۋدانىندا ىسكە اسىرىلعان پيلوتتىق جوبا بويىنشا قالانىڭ 7 اۋدانىندا پوليسيانىڭ سەرۆيستىك ورتالىقتارىن اشۋ جوسپارلانۋدا.
سەيسميكالىق تاۋەكەلدەردى ەسكەرە وتىرىپ، 17 سەيسموستانسيا ورناتۋ ارقىلى حالىقتى بولۋى مۇمكىن جەر سىلكىنىستەرى تۋرالى ەرتە حاباردار ەتۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ بويىنشا جۇمىس جالعاساتىن بولادى.
سونداي-اق، كەلەسى جىلى قالا كوشەلەرىن جارىقتاندىرۋ جۇمىستارى جالعاسادى (550 ۋچاسكە). ايتا كەتەرلىگى، كەلەسى جىلعا ارنالعان بيۋدجەتتە سپورتتى، تۋريستىك ينفراقۇرىلىمدى، مادەنيەتتى جانە ت. ب. دامىتۋعا قارجى قاراستىرىلعان.
بۇدان باسقا، قولدانىستاعى مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسىنە سايكەس الماتى قالاسىن دامىتۋدىڭ 2021-2025 جىلدارعا ارنالعان جوسپارى وزەكتەندىرىلدى.
تۇيىندەي كەلە
جوسپارعا 7 باسىم باعىت بويىنشا قولجەتكىزۋ جونىندەگى 117 ينديكاتور كىرەدى، ولاردىڭ باستى ماقساتى ءارتاراپتاندىرىلعان جانە تۇراقتى ەكونوميكاعا نەگىزدەلگەن جايلى، ينكليۋزيۆتى جانە ءقاۋىپسىز قالالىق ورتا قۇرۋ بولىپ تابىلادى.
سونىمەن قاتار، "قوعامدىق كولىكتى ديسپەچەرلەۋ" جوباسى بويىنشا مەملەكەتتىك-جەكەشەلىك ارىپتەستىك شارتى قوسىمشا 5 جىلعا، ياعني 2027 جىلعا (تولىعىمەن) ۇزارتىلدى، سونداي-اق وپەراسيالىق شىعىنداردىڭ وتەماقىسىن جانە باسقارعانى ءۇشىن سىياقىنى تولەۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك مىندەتتەمەلەر ۇلعايتىلدى.
ديسپەچەرلەۋ قىزمەتىنە باعىتتار قوزعالىسىنىڭ سىزبالارىن، كەستەلەرىن ازىرلەۋ، قالا باعىتتارىندا قوعامدىق كولىكتىڭ جۇمىسىن باقىلاۋ جانە وعان تالداۋ جۇرگىزۋ كىرەدى.
جىلجىمايتىن مۇلىككە قۇقىقتاردى رەسىمدەۋ جونىندەگى پروبلەمالىق ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاننىڭ جانىنان ءتيىستى رۇقساتتاردى الماي جانە ونىڭ ەرەجەسىن بەكىتپەي سالىنعان جىلجىمايتىن مۇلىكتى رەسىمدەۋ جونىندەگى كوميسسيانى قۇرۋ جونىندەگى ەرەجە ازىرلەندى، سونداي-اق 17 ادامنان قۇرالعان كوميسسيانىڭ قاراۋىنا جاتاتىن بەكىتىلەتىن اۋماقتاردىڭ ءتىزىمى جاسالدى.
